resmin alt tagı

Uçuş Korkular

Aerofobi, uçakta uçmaktan duyulan aşırı korkudur. Aerofobisi olan kişiler, kalkış ve iniş gibi uçmanın farklı yönlerinden korkabilirler. İstatistikler, hava yolculuğunun diğer ulaşım türleri arasında en düşük ölüm oranlarına sahip olduğunu göstermekte. Bu sebeple bu korku biçimi mantıksız görünür ama bazı insanlar bunu bilmelerine rağmen kaygılarından kurtulamazlar.

Aerofobisi olan çoğu insan aslında uçağın düşmesinden korkmazlar. Bunun yerine, uçakta olmanın getirdiği yoğun kaygıdan korkabilirler. Uçmayı beklemek veya uçmayı düşünmek onlar için çoğu zaman uçuşun kendisi kadar rahatsız edicidir.

Aerofobiye Ne Neden Olur?

Aerofobinin genellikle belirli bir nedeni yoktur. Aerofobinin uçuş sırasında yaşanan travmatik bir deneyimden kaynaklanması çok nadirdir. Spesifik tetikleyiciler şunları içerebilir:

  • Uçaklarda terörizm, kazalar veya şiddet ile ilgili haberler.
  • Kalkış ve iniş.
  • Türbülans (uçuş sırasında çarpmalar).

Diğer fobiler de aerofobiyi daha da kötüleştirebilir:

  • Akrofobi (yükseklik korkusu).
  • Agorafobi (bir şeyler ters giderse evden çıkamama, bir yerden kaçamama veya yardım alamama korkusu).
  • Klostrofobi (kalabalık, kapalı alan korkusu).

Aerofobiyi Önlemenin Bir Yolu Var Mı?

Aerofobiyi önlemenin bir yolu yok. Ancak hayatınız üzerindeki etkilerini azaltmak için; kafein, uyuşturucu veya alkol gibi kaygıyı daha da kötüleştirebilecek şeylerden kaçınabilir, korkularınızı ve endişelerinizi aile üyeleri, arkadaşlar veya akranlardan oluşan bir destek sistemiyle paylaşabilir, endişeleriniz hakkında sağlık uzmanınızla konuşabilirsiniz.

 

 

Uçak Korkusu Nedir?

Bireyler uçak yolculukları sırasında korku, endişe ve stres yaşarlar. Uçuşun gerçekleştiği an, uçağın kalkışı, inişi veya hava sarsıntıları bu korkuya neden olabilir. Uçak korkusu genellikle mantıklı düşünmeden kontrol edilemeyen irrasyonel bir korkudur. Aviofobi olarak da bilinen uçak fobisinin birçok nedeni vardır. Yükseklik korkusu (akrofobi), kapalı alan korkusu (agorafobi), uçak kazalarına dair endişeler, kontrol kaybı korkusu, güvensizlik duygusu veya daha önce kötü bir uçuş deneyimi bunlardan bazılarıdır. Bu korku, bazen başka travmatik olaylarla bağlantılı olabilir veya kişinin genelde kontrolsüz hissettiği durumların bir sonucu olabilir.  Uçak korkusu, kişinin günlük yaşamını ve seyahat planlarını etkileyebilir. Bununla birlikte, bu korku genellikle iyileşebilir. Bilişsel davranışçı terapi, maruz bırakma terapisi ve rahatlama teknikleri, terapötik yöntemlerden bazılarıdır. Uçuş korkusunu yenmek genellikle uzun bir süreç gerektirir, ancak birçok insan bu korkuyu aşabilir ve rahat bir şekilde uçabilir.

Uçaktan korkmanın en yaygın nedenleri nelerdir?

Uçak fobisi belirli bir nedeni olmayan öğrenilmiş korku türüdür. Ancak uçak korkusunun nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterir. Daha önce uçak yolculuğu yapmış ve herhangi bir sorun yaşamamış kişiler bile uçuş sırasında beklenmedik korkulara kapılabilir. Uçak kazasına veya trajik bir uçuş deneyimine maruz kalmak, çevrenizdeki insanların, özellikle ailenizin uçuş korkularını içselleştirmek, kötü hava koşulları, türbülans, rötarlar ve kalkış gibi çevresel faktörlere maruz kalmak, klostrofobi, yükseklik ve ölüm korkusu gibi diğer spesifik korkulara sahip olmak. Uçuş sorunu, kişinin hayatının her yönünde kontrolü elde etmeye çalışırken bir kontrol sorunu yaşamasıdır.

Uçak korkusu nasıl ortadan kaldırılır?

Uçak korkusunu yenmek için uzman yardımına başvurmanız çok faydalı olacaktır. Psikoterapistler, uçak fobisi tedavisinde bilişsel davranışçı terapiyi en çok tercih ederler. Bu tür terapi yaklaşımları iyileşme sürecinde çok etkilidir. Son zamanlarda tercih edilen etkili tedavi yöntemlerinden biri de VR’dir.

Bu teknik, psikoterapistlere hastanın uçuş sırasında verdiği tepkileri anlık olarak inceleme fırsatı verir. Uçuş korkusuna neden olan faktörler incelendikten sonra, hasta uçuş korkusuna neden olan faktörleri ortadan kaldırmaya çalışır. Bu, hastanın bu korkuya karşı duyarsızlaşmasına yardımcı olabilir.

Mevcut verilere göre uçak yolculukları %99 oranında sorunsuz olarak gerçekleşmektedir. Uçaklarda kaza yapma olasılığı düşük olduğundan, bu tür bilgileri dinlemek sizin için rahatlatıcı olabilir.

Uçuş sırasında kitap okumak, film seyretmek veya oyun oynamak kaygınızı azaltabilir.

Su içmek ve derin nefes almak da yardımcı olabilir.  Uçuş sırasında uçağın motorunun çıkardığı sesler sizi rahatsız etse, kulaklık takarak bu seslerden biraz uzaklaşabilirsiniz.  Gerekirse uçaktaki kabin ekibinin üyeleri ile iletişime geçebilirsiniz. Korkunuzun arkasındaki nedenleri onlara anlatırsanız, sizi en doğru şekilde bilgilendireceklerdir.  Uçuş korkusu yaşayan bireylerin çoğunluğu, cam köşelerinde seyahat etmek istemeyebilir çünkü sıkışık hissediyorlar. Bu nedenle uçak bileti satın alırken koridorda bir yer seçebilirsiniz. Konforlu bir yolculuk için dört koridorlu büyük uçaklar da tercih edilebilir.

Neden Uçaktan Korkarız?

Uçak fobisi “aviafobi” şeklinde nitelendirilmektedir. İstatistiklere baktığımız zaman her dört kişiden birinin uçak fobisi olduğunu tespit edebiliriz. Bu fobinin alt nedenlerinde birçok faktör yer almaktadır. Bunun en belirgin nedenlerinden birisinin de bizim kara taşımacılığına hava taşımacılığından daha fazla aşina olmamızdır. Aslında olası kaza riski, havayolu taşımacılığında daha az rastlansa da etkilerinin büyüklüğü insanları bir çeşit korkuya sürükleyebiliyor. Peki, insanların uçaktan bu kadar korkma sebepleri neler?

Uçak Fobisinin Oluşma Nedenleri

Öncelikle uçaktan korkmamızın birçok sebebi bulunmaktadır. Bunları maddeler halinde sıralayabiliriz:

  • Bilinçaltımızda oluşan korkular ve kendi kurduğumuz birtakım olumsuz düşünceler
  • Çevremizden duyduğumuz yorumlar sonrasında uçaklara karşı negatif bakmamız
  • Kaza geçirmiş ya da bir olaya şahit olmuş kişilerden dinlediğimiz anların zihnimizde canlanması
  • Kapalı alan korkusu olan insanların uçak içinde panik atak olmaları ve rahatsız hissetmeleri
  • Aynı zamanda ‘Agorafobi’ olan insanlarda uçak fobisi devamlı vardır. Yani, kişinin kendini güvende hissettiği ortamdan uzaklaşınca geçirdiği anksiyete bozukluğuna denir.
  • Kötü uçuş tecrübesi sonucunda tekrar yaşanacak korkusunun olması
  • İzlenilen filmlerin psikolojide bıraktığı etkiyle zihinde farklı yer edinmesi
  • Yükseklikten korkma ve hayatını kaybetme korkusu da uçaklara binerken bizleri tedirgin eden durumlardır.

Uçak Fobisi Doğuştan Olabilir Mi?

Uçak fobisi zamanla gelişen bir durumdur, doğuştan oluşmaz. Hatta çoğu kişide anksiyet bozukluğuna kadar ileri seviyeye gidebilir. Elbette tedavisi vardır. Fakat uçaktan korkan kişinin korkusunun şiddetleri farklı olabilir. Örneğin; iki kişiden birisi uçağa biner, korkusunu yaşar fakat bir panik haline gelmeden uçuşu tamamlar. Diğeri ise panik atak geçirerek daha ciddi boyutta bir korku haline ulaştığında, uçuştaki sorumlu ekiplerin yardımı ile sakinleştirilmeye çalışılır. Bu korkunun tedavi yöntemi ilk olarak korkunun nedenini saptamakla başlamaktadır.

Sonuç olarak; korkunuzu yenebilir ve o etkiye neden olan sorunu bulup ortadan kaldırabilirsiniz. Çoğu korkunun sebebi ise yetersiz bilgi edinilmesi halinde travmatik olaylara neden olabilmektedir. Bu yüzden uçuşla alakalı zihnimizdeki yanlışlardan kurtularak daha rahat bir uçuş gerçekleştirmemiz mümkündür.

Havada Panik: Panik Bozukluğu ve Uçuşa Etkileri Nelerdir?

Panik bozukluğu hem uçuş ekibinin hem de yolcuların maruz kalabileceği beyin performans düşüklüklerinden birisidir. Panik atak kontrolsüz gelişerek kişinin yoğun kaygı ve korku nöbetlerini geçirmesine neden olur. Yolcularda uçak korkusu üzerine gelişebildiği gibi kabin ekiplerinde de çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir. Özenle seçilen uçuş ekibi her ne kadar sağlıklı olursa olsunlar panik atak geçirebilmeleri mümkündür.

Psikolojik olarak, çok endişeli durumlardaki insanlar dünyayı olumsuz olarak görmeye başlarlar. Karışıklık başlar ve insanlar gerçekten yapabildikleri şeyleri kontrol edemeyeceklerine inanmaya başlar. Doğal olarak, yaklaşmakta olan kıyamet duygusu kişiyi ele geçirerek uçucuyu görevinden uzaklaştırabilmektedir. Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Yaşanan panik ataklar yoğun kaygı ve korkuya neden olmaktadır bu yüzden kişiye ciddi derecede rahatsızlık verir. Daha önceden yaşanmış olan olayların tekrar yaşanabilir olması endişesinden dolayı kişi sürekli tedirgin hale gelir. En ufak bir korku durumunda panik atak kontrolsüzce gelişerek davranış değişikliklerine sebebiyet vermektedir. Tedavi edilmesi gereken bir bozukluk olan panik atağın semptomlarını tanımak gerekir. Panik atak belirtileri:

  • Çarpıntı
  • Göğüs ağrısı
  • Nefes darlığı veya boğuluyormuş gibi olma
  • Baş dönmesi
  • Bayılacak gibi hissetme
  • Terleme
  • Üşüme, titreme veya ateş basması
  • Bulantı
  • Uyuşma veya karıncalanma
  • Kan basıncının yükselmesi

Panik ataklar genelde kendiliğinden bitmektedir. Genellikle yirmi otuz dakika civarında süren panik atak süresi, kişiden kişiye değişerek iki dakika olabildiği gibi gün boyu da sürebilmektedir.

Stres Yığılması

Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB) kaza ve olay raporları stres örnekleriyle doludur. En iyi şartlarda uçuş gerçekleştirecek olan pilotlar bile kötü hava koşullarıyla karşılaşabilecekleri gibi beklenmedik bir şekilde arızalanan ekipmanlarla karşılaşmaları da mümkündür. Havanın tahmin edilenden kötü olduğu veya ilk yaklaşımın kaçırıldığı bir gün olabilir. Bu faktörler üst üste gelerek stres yaratan hale gelir. Pilotun onlarla baş edebileceğinden daha hızlı biriktiği durumlarda stres atmak veya başa çıkmak dışında seçenekleri bulunmamaktadır. Alana bağlı pilotun strese girme olasılığı daha yüksektir. Çevresinde olup biten tüm olayları bir araya getiren pilotlar, iyi tanımlanmış bir doğal ufka yaptıklarıyla aynı faaliyeti panele monte edilmiş küçük bir cihaza veya ekrana bakarak gerçekleştirmede sorun yaşayabilirler. Sebep ne olursa olsun, bir noktada duygular hâkim olarak paniğe yol açmaktadır. Bu durumda panik, pilotun duygularının karar verme veya beyne gelen bilgileri mantıksal ve rasyonel olarak işleme yeteneğini geçersiz kıldığı bir durum olarak tanımlanabilmektedir. Bu beyini kilitleyen durumda, iyi donanımlı uçaklarla uçan eğitimli pilotların bile uçakların kontrolünü kaybettiğine oto pilotu açmak gibi basit bir eylemi neden yerine getiremediğine dair açıklama sunar. CRM ve Panik Atak

Kalp krizinden daha çok tehlikeli olabilen panik atak, kokpitte çok ciddi durumlara sebebiyet vermektedir. Panik atak geçiren pilot hava açlığı yaşayarak kokpit camlarını açmak isteyebileceği gibi kokpit dışına çıkma, sürekli ayakta gezinme gibi kontrolsüz davranışlar gösterebilir. Uçuş ekibinde olumsuz etkilere yol açan bu durumun ne kadar süreceği bilinmediği için, pilotu stabilize etmek ve en yakın havalimanına iniş yapmak en doğru hareket olacaktır. Dikkat, konsantrasyon ve bellek fonksiyonlarının zayıflamasını sağlayan panik bozukluğu, pilotun hata potansiyelini de arttırmaktadır.

Panik Bozukluğunun Tedavisi

Genellikle geçici olarak ilaç kullanımı sonucunda tedavi edilmektedir. FAA’in onayladığı ilaçların yanı sıra panik atağa neden olan tetikleyiciler için terapi yöntemleri kullanılmaktadır. Stres seviyesinin düşürülmesi sağlanarak, panik atakların şiddeti ve sıklığı azaltılabilmektedir. Panik atağın ertelenmeden tedavi edilmesi gerektiği gibi hayatınızı bir süre buna göre şekillendirmeniz gerekebilir.

Uçak İle Seyahat Etmekten Neden Korkarız?

 

Uçmak insan için aykırı bir eylemdir ve bu yüzden uçak yolculuğu insanları tedirgin eder. Aslına bakacak olunursa, uçak yolculuğu istatistiksel olarak en güvenli taşıma aracıdır. Ancak ayakların yerden kesilmesi, uçuş fobisi olan için kaçınılmaz bir sorun haline gelmektedir. Bunun yanı sıra uçaklar 40.000 – 45.000 ft’ de uçmaktadır. Deniz seviyesinden yükseldikçe oksijenin azaldığını bilen insanların uçağa bindiğin de yaşanılabilecekleri hayal edip, kafada kurması uçuş korkusuna sebep olmaktadır. THY uçuş fobisinin yenilmesi için kurs düzenlemektedir. Korkusu olup uçuştan korkanlar için oldukça ideal bir çözüm yoludur.

Uçuş fobisi

Yaklaşık olarak her dört kişiden biri uçmaktan korkmaktadır. Bu korkuların şiddetleri, uçmaya pek merak duymuyorum ile uçağa binmeyi reddetme boyutları arasında değişmektedir. Korkunun derecesi ne olursa olsun, yenmek mümkündür. Bunlar için kurslar düzenlenmektedir ve etkili sonuçlar vermektedir.

Uçak korkusu olan kişiler ne yapmalı

Öncelikle ilk uçuşu uzak ve kötü hava şartlarında yapmamak en önemlisidir. Bunun yanı sıra rahatlamak için bazı bitki çayları içilebilir ve dergi okumak oldukça önerilen bir yöntemdir. Ancak bir diğer etkili ve sağlıklı çözüm ise uzman tedavisi almaktır.

 

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com