resmin alt tagı

Uçuşa Elverişlilik ve Güvenirlik

 

Havacılık, insanların hızlı ve güvenli bir şekilde seyahat etmesini sağlayan devrim niteliğinde bir inovasyondur. Havacılık endüstrisi, güvenlik ve performans standartlarına uymak zorunda olan karmaşık bir sistemdir. Uçuşa elverişlilik ve güvenirlik, bu endüstrinin temel taşları arasında yer alır ve hava taşımacılığıyla ilgili her aşamada kritik bir rol oynar.

Uçuşa Elverişlilik Nedir?

Uçuşa elverişlilik, bir hava aracının belirlenen şartlara uygun olma durumunu ifade eder. Bu, teknik, operasyonel ve meteorolojik faktörleri içerir. Bir hava aracının uçuşa elverişli olabilmesi için belirli standartlara uyması gerekir. Teknik olarak, uçak ve diğer hava araçları belirli bir bakım düzenine tabi tutulmalı ve bu bakımların sürekli olarak yapılması sağlanmalıdır. Operasyonel olarak, mürettebatın eğitimi, uçuş planlaması ve diğer operasyonel prosedürler belirlenmiş standartlara göre olmalıdır. Meteorolojik faktörler de uçuşa elverişliliği etkiler; bu nedenle, hava koşulları dikkatlice izlenmeli ve değerlendirilmelidir.

Güvenirlik ve Havacılık

Havacılık endüstrisinde güvenirlik, uçakların ve ekipmanların düzenli olarak belirlenen standartlara uygun çalışma kabiliyetidir. Güvenirlik, uçuş emniyetinin temel taşıdır ve bu hem teknik hem de insani faktörlere bağlıdır.

Teknik Güvenirlik

Teknik güvenirlik, hava araçlarının tasarımı, üretimi ve bakımı ile ilgilidir. Hava araçları, mühendislik standartlarına ve sertifikasyon gereksinimlerine uygun olarak tasarlanmalı ve üretilmelidir. Ayrıca, düzenli bakım ve onarımlar, hava araçlarının teknik güvenirliğini sağlamak adına hayati öneme sahiptir. Uçaklar, belirli bir uçuş saati sonrasında periyodik bakıma tabi tutulmalı ve her türlü aşınma veya arıza düzeltilmelidir.

İnsan Faktörleri ve Güvenirlik

Güvenilir bir uçuş sadece teknik faktörlere bağlı değildir; aynı zamanda mürettebatın eğitimi, deneyimi ve genel insan performansı da etkilidir. Pilotlar ve diğer havacılık personeli, düzenli eğitimler almalı ve operasyonel süreçlere uygun şekilde tepki vermeye hazır olmalıdır. Ayrıca, uygun bir iletişim sistemi ve ekip çalışması, güvenilir bir hava taşımacılığı sistemi için kritik öneme sahiptir.

Havacılık Güvenliği ve Denetim

Havacılık endüstrisinde uçuşa elverişlilik ve güvenirliği sağlamak için düzenli denetimler ve güvenlik kontrolleri yapılır. Havayolu şirketleri, sivil havacılık otoriteleri ve uluslararası havacılık kuruluşları, uçuşa elverişlilik ve güvenirlik standartlarını sürekli olarak gözden geçirir ve günceller. Bu denetimler, hava taşımacılığının dünya genelinde güvenli, etkili ve sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılır.

Sonuç olarak, uçuşa elverişlilik ve güvenirlik, havacılık endüstrisinin dayandığı temel unsurlardır. Bu kavramlar, teknik mükemmeliyet, operasyonel disiplin ve insan faktörüyle uyum içinde çalışarak havacılık sektörünün güvenilir ve etkin bir şekilde işlemesini sağlar. Bu, havacılık endüstrisinin sürekli olarak gelişmesini ve yolcu güvenliği ile hava taşımacılığındaki güvenilirliği artırmasını sağlar.

Hava-Yeterlilik: Güvenli Uçuşun Teminatı

Hava-yeterlilik, bir uçağın güvenli uçuş için ne kadar uygun olduğunu belirleyen bir ölçüttür. Uçaklar, titizlikle belirlenen uluslararası düzenleyici standartlara uyum sağlamak zorundadır. Yapı ve bakım standartları, yolcu ve mürettebat güvenliği için önemlidir ve bu standartlar, sıkı bir sertifikasyon sürecinden geçilerek elde edilir.

Sertifikasyon ve Uyum Süreçleri

Uçaklar gökyüzüne çıkmadan önce bir dizi sertifikasyon sürecinden geçer. Tasarım aşamasından başlayarak, her bir parçanın, sistemlerin ve güvenlik protokollerinin uluslararası standartları karşılaması gereklidir. Bu süreç, düzenleyici kurumların onayı ve belirli kriterleri karşılayan uçakların hava-yeterlilik belgelerinin alınmasıyla sonuçlanır.

Sürekli Bakım ve İzleme

Hava-yeterlilik, bir kez elde edildiğinde biten bir süreç değildir. Uçaklar, belirli standartları sürekli olarak karşılamak için düzenli bakım ve izleme süreçlerine tabi tutulur. Bu, rutin kontroller, parça değişimleri ve sistem güncellemelerini içerir ve uçağın güvenli uçuşa hazır durumda olmasını sağlar.

Güvenilirlik: Sürekli Performansın Anahtarı

Güvenilirlik, bir uçağın zaman içinde sürekli ve öngörülebilir bir şekilde performans gösterme yeteneğine odaklanır. Mühendislikten operasyonel protokollere kadar bir dizi faktör, bir uçağın güvenilirliğini etkiler. Bu, sağlam tasarımlar, yedek sistemler ve operasyonel prosedürlere sıkı uyumla desteklenir.

Hava-Yeterliliği ve Güvenilirliğin Etkileşimi

Hava-yeterlilik ve güvenilirlik birbirini tamamlayan unsurlardır. Hava-yeterli bir uçak, güvenilirliği için temel oluştururken, güvenilir bir uçak da sürekli olarak hava-yeterlilik standartlarını karşılamak için çaba harcar.

 

Teknolojideki ilerlemeler ve sektördeki gelişmeler, hava-yeterlilik ve güvenilirlik kavramlarını sürekli şekillendirir. Havacılık endüstrisi, sürekli iyileştirme ve geleceğe yönelik adımlarla, uçuş güvenliğini ve performansını artırmak için çaba sarf etmeye devam ediyor.

Havacılık, hava-yeterlilik ve güvenilirlik prensipleri etrafında şekillenerek, yolculara güvenli ve güvenilir bir seyahat deneyimi sunmaya devam ediyor. Bu iki temel kavramın uyumu, gökyüzünü sadece hızlı değil, aynı zamanda güvenli bir ulaşım ortamı haline getiriyor.

Uçuşa Elverişlilik Süreci Nedir?

Uçuşa Elverişlilik Nedir?

Bir uçağın ya da herhangi hava aracının, belirli kurallara ve emniyet prosedürlerine uygun olup olmadığını ölçme durumudur. Belirlenen testlerden, bakımlardan ve gözetimden geçildikten sonra uçuşa elverişli olup olmadığı belirlenir. Uçuşa Elverişlilik Kuralları Kim Tarafından Belirlenir?

Ulusal havacılık otoriteleri tarafından yani başta ICAO, sonrasında EASA, NATO ve EDA gibi otoritelerin belirlediği kurallar çerçevesinde ulusal otoritelerin de katkısıyla tamamlanır.

Ülkemizde Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım Sorumluluğu Yönetmeliği (SHY-M) kapsamınca gerekli işlemler yapılır ve sonrasında sertifikasyon gerçekleşir. Bu yönetmelik kapsamına girmeyen hava araçlarında ise özel uçuş izni alınır. Gerekli prosedürler yapıldıktan sonra uçma izni verilir. Ülkemizde Uçuşa Elverişlilik Sertifikası Alabilmek İçin İstenen Belgeler Nelerdir?

Ulusal otoritemiz olan SHGM tarafından istenen belgeler şu şekildedir;

  • Hava aracı için hangi maksatla (ihraç, ithal sonrası ilk uçuşa elverişlilik, uçuşa elverişlilik temdit) uçuşa elverişlilik belgesi istendiğini ve gözden geçirmenin nerede yapılacağını belirten başvuru yazısı.
  • Bakım programı onayı ya da başvuru sırasında bakım programı da onaylanacak ise hazırlanan taslak bakım programı ve kaynak üretici dokümanları.
  • Hava aracı için gürültü sertifikası düzenlenecek ise gürültü değerlerini içeren ilgili Hava aracı Uçuş El Kitabı-AFM sayfaları.
  • Gözden geçirme yetkili SYK/CAMO tarafından yapılmış ise ilgili SYK tarafından yayınlanan SHGM Form 15b
  • Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet Sigortası (Amaca yönelik ve geçerli)
  • Hizmet Bedeli Dekontu

Uçak sahibi ya da işleticisi, bu belgeyi aldığı taktirde bir de bunun sürekliliğini sağlamak amacıyla belirli sıklıkta belirli kontroller yapmalıdır. Mesela uçak tip dizaynına uygun işlemler yapılıyor mu, sertifikada belirlenen talimatlara uygun bakım yapılıyor mu, güvenli operasyon şartlarına uygun mu gibi soruların cevabıyla kontrolleri sağlamalıdır.

Bakımı Yapılmayan Uçaklar Uçabilir mi?

Eğer aracımız varsa ve yolculuk yapmak istiyorsak önce aracımızı kontrol ettirip bakımını yaptırmak isteriz. Peki uçak ile seyahat ederken bu durumun nasıl olduğunu biliyor muyuz? Bakımları yapılmamış bir uçağa bindiğinizi hiç düşündünüz mü?  Uçak yolculukları günümüzde en çok tercih edilen ve en az kaza riskine sahip seyahat şeklidir. Bu riskin en düşük seviyede tutulabilmesi için uçakların aylık, yıllık veya uçuş sonrası uçağın durumuna göre kontrolleri yapılır. Bazı durumlarda uçağın EASA’nın belirlediği kurallara göre bakımları yapılıp AD’ye (Airworthiness Directive: Uçuşa elverişlilik yönergesi ) uygun olmadığı taktirde uçuş yapması mümkün değil. Net bir şekilde ifade etmek gerekirse uçaklar, yapılan tüm kontrol ve bakımlardan geçmemesi halinde uçuşuna izin verilmemektedir.

Uçak Kazalarının Yüzde 20’si Teknik Sebeplerden Dolayı Yaşanmaktadır

Günümüz teknolojisin gelişmesi ile havacılık sektöründe birçok sorunun daha yaşanmadan önüne geçilebiliyor. Ancak bu gelişmeler ışığında bazen ciddi teknik problemlerden dolayı uçak kazaları yaşanmakta. Uçakların üretim aşamasındaki aksaklıkları, bakım ve kontrol sırasında unutulan kısımların sonucunda uçak kazaları olabiliyor. İşte bu gibi durumların önüne geçebilmek için havacılık sektöründeki uluslararası ve yerel kuruluşların talimatlarına uygun olmayan uçakların kalkışına izin verilmeyerek önüne geçilmesi sağlanıyor.

 

 

İlk Kez Üretilen Bir Uçağın Sertifika Süreci Neden Çok Uzundur?

Uçuşa elverişlilik hava aracının, operasyondaki ömrünün herhangi bir anında yürürlükteki gerekliliklerine uygun ve emniyetli uçabilmek için gerekli şartları sağlama durumudur.

Önce Güvenlik

İçinde yüzlerce yolcu taşıyıp binlerce feet yüksekte uçan uçakların sahip olması gereken standartlar vardır. Bu standartlar dahilinde tasarımı yapılan uçaklar için ise uçuşa çıkmalarına hala epey zaman vardır. Uçak tasarım mühendisleri tarafından tasarlanan uçaklar uçuşa çıkmadan önce bazı testlere tabi tutulurlar. Söz konusu olan havacılık sektörü için bu testlerin sonuçlarına göre o uçağın uçuşa hazır olup olmadığına karar verilmektedir. Tarihinde hata ve ihmallerin sebep olduğu kanlı kazalar ile uçağa takılan her bir perçinin hayati öneme sahip olduğu gün gibi aşikâr.  Yani bu demek ki tasarlanıp sonra üretimi yapılan uçağa dair her şey test edilmeli.

Testler

Yerdeki ve uçuştaki testlerden önce yapılması gereken bazı çalışmalar vardır. Bunlar;

  • Mühendislik analiz çalışmaları,
  • Yapısal analiz,
  • Aerodinamik analiz,
  • Aeroelastik analiz,
  • Ağırlık-denge analizi,
  • Elektriksel analizler,
  • EMI/EMC analizleri vb.

Bu çalışmalarının ardından sırada uçağın yerdeki testleri vardır. Yerdeki testlerin içeriği sırasıyla

  • İşlevsel ve fiziksel uyumluluk testleri,
  • Yer titreşim testi (GVT),
  • Ayrılma testleri,
  • Termal testler,
  • Yapısal bütünlük testleri vb.

Gerek yükseklik gerek hız gerekse ağırlık konularında belirli ölçütleri olan hava platformlarında güvenlik faktörünün gereğince bazı limitlerinin de olması gerekmektedir. Uçağın tasarım ve analiz süreçlerinde kullanılan deneysel analiz yöntemi de vardır. Deneysel analizlerin içeriğinde ise uçak malzemeleri kuponları, makine elemanları, cihazları ve tüm uçağın gövdesine çeşitli aşamalarla testler uygulanmaktadır. Uçağın uçuştaki performanslarını ve limitlerini görmek için de uçak bizzat test pilotları tarafından uçurulur. Uçağın her türlü limitini test eden pilot herhangi bir sorun yaşamadığını sistemlerin olması gerektiği gibi çalıştığını rapor ederse uçak uçuş testlerini de geçer. Maksimum kalkış ağırlığından maksimum yatış açısına kadar her şey bu pilotlar ile test edilir. Tüm bu süreçler gerekli otoriteler tarafından detaylıca takip edilir ve en son uygum görülürse hava aracı sertifikalandırılır. Söz konusu hem hava aracının hem de insanların güvenliği ve emniyeti olduğu için oldukça detaylı testlerden geçen uçaklar içinse süreç bu yüzden uzundur.

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com