resmin alt tagı

Kulesiz Havalimanı Olur Mu?

Havalimanlarında yüksek ve en çok dikkat çeken ve aslında kritik öneme sahip yapılar kontrol kuleleridir. Kontrol kuleleri uçakların rahat ve güvenli bir şekilde iniş, kalkış yapmasını sağlarlar. Kule uçuşların emniyetli olarak uçmasını sağlayan temel yapı taşıdır da diyebiliriz. Peki bu denli öneme sahip kuleler olmadan bir havalimanı mümkün müdür? Son teknolojilerle beraber görüyoruz ki gayet mümkündür.

Kulesiz Havalimanı Operasyonları Nasıl Olur?

Pilotlar uçtukları sahada veya kulesiz havalimanında kontrolörden bilgileri almak yerine bulundukları havalimanı operasyon talimatlarını izlerler. Hava trafik kontrol kulesi sahasında olmayan uçak, iniş ve kalkışlarını yönlendiren bir kule olmasa da terminal veya merkez kontrol gibi bir uzak hava trafik kontrol merkezinden izin alır. Uçağın pilotu bu izinleri telsiz, telefon veya yerel uçuş servi istasyonu kullanarak alabilir.

Unicom Nedir?

Çoğu kulesiz havalimanlarında, yer operasyonu yapanlarla telsiz iletişimi sağlar. Yer operasyonu hizmetini sağlayanlar, bu kulesiz havalimanlarında uçağın inişini, kalkışını, pist manevrasını kolaylaştırır ve bunun için bu telsizleri kullanır. Unicom hizmeti kapsamındakiler, sabit tabanlı kontrol operatörleri gibi uçak izni ve talimatlarını veremezler ama hava şartları, pist şartları gibi, oluşabilecek tehlikeler gibi konularda bilgilendirme yapabilirler. Unicom için kulesiz havalimanlarında ve bu tarz hava sahalarında kullanılıyor diyebiliriz.

Dünya’nın İlk Kulesiz Havalimanı

London City Airport; İngiltere’de bütünüyle uzaktan dijital bir hava trafik kontrol kulesi ile yönlendiriliyor. İngiltere’de uzmanlar bu şekilde kullanımın havalimanı verimini arttırdığını ve daha fazla uçuşa elverişli olduğunu iletiyorlar.

Kulede Çalışma Ortamı Nasıldır?

Her havalimanın kalbi olan hava trafik kontrol kulelerinde çalışan kontrolörler hava sahasındaki uçakların düzenli, hızlı ve güvenli akışlarını sağlamaktan sorumludurlar. Böyle büyük bir işin altından kalkan kontrolörlerin çalışma ortamları nasıldır öyleyse?

Kulede Çalışma Ortamı

Kulede çalışanların sayısı 10 ile 12 kişi arasında değişiklik gösteriyor. Gündüz mesaileri 13 saat, gece ise 11 saat mesai yapılıyor. Nöbetli çalışma sistemi ile 2 saat çalışıp 2 saat dinleniliyor. İş başında iken herhangi bir şey yemek ve içmek yasak olduğu için 2 saatlik molaya kadar beklemeleri gerekiyor. Çok susama durumunda orada bulunan asistan yardımcı oluyor. Bu bekleme durumu tuvalet mevzusu içinde aynı. İşini devredebilecek birini bulabilirse ancak masanın başından kalkabilirler. Bulamazlarsa yine molaya kadar beklemeleri gerekiyor.

Her işyerinde olduğu gibi kulede de unvanlar bulunmakta. Bu unvanlar; Stajyer Hava Trafik Kontrolörü, Asistan Hava Trafik Kontrolörü, Hava Trafik Kontrolörü ve Baş Kontrolör’dür. Stajyer Hava Trafik Kontrolörü henüz lisansını almamış, Asistan Hava Trafik Kontrolörü lisansını almış rate (derece) almamış, Hava Trafik Kontrolörü ise rate (derece) almış kişilerdir.

Hava Trafik Kontrolörü Olmak

Ülkemizde kontrolör olmak için iki yol bulunmaktadır. İlki Anadolu Üniversitesi’nde bulunan Hava Trafik Kontrol Bölümünü bitirmek. İkincisi ise DHMİ tarafından açılmakta olan İlanlara başvuru yaparak alımlar için yapılan sınavlardan geçmek. Bu iki yolun tamamlanması halinde de SHGM tarafından düzenlenen lisans sınavının geçilmesi halinde hava trafik kontrolörü olunabiliyor.

Hava Trafik Kontrolörü Olabilmek İçin Gereken Şartlar

  • 4 yıllık fakülte veya yüksekokul mezunu olmak
  • 27 yaşından gün almamış olmak
  • C vatandaşı olmak
  • ICAO’nun belirlediği şartlara uygun sağlık raporu alabiliyor olmak
  • Sesli iletişimde yanlış anlaşılmalara, aksamalara sebep olabilecek aksan ya da lehçe, dilde pelteklik, gizli kekemelik ve aşırı heyecan sahibi olmamak
  • İngilizce için YDS sınavından en az C düzeyinde puan almak
  • KPSS sınavından yeterli notu almak
  • Adli Sicil Kaydı bulunmamak

Kuleler Uçaklara Neye Göre İzin Verir?

Bir hava trafik kontrolörünün uçağa iniş izni vermemesi için birkaç nedenin olması gerekiyor. Bu yazımızda bu nedenlerin neler olduğunu detaylı bir şekilde inceleyip hava trafik kontrolörünün uçaklara hangi durumlarda neleri baz alarak iniş izni verdiğini öğreneceğiz.

Meteorolojik Koşullar

Bir hava trafik kontrolörünün uçakların inişine izin vermemesi için geçerli nedenler olduğunu söylemiştik. Bunlardan birincisi meteorolojik koşullar. Dünyadaki tüm havayolu şirketleri ve hava trafik kontrolörleri ilgili otoritelerin belirlediği kurallara uymak zorundadır. Örneğin pist görüşünün 100 metre olduğu yerde eğer ilgili otorite bu sayının kalkış ve iniş için risk oluşturacağını kurallarında belirtmiş ise hava trafik kontrolör uçaklara iniş ve kalkış izni veremiyor. Bir başka örnek olarak yan rüzgâr limitini verebiliriz. 25 knot rüzgâr limiti olan bir meydan da eğer rüzgâr 25 knottan fazla ise yine hava trafik kontrolör uçakların iniş ve kalkışlarına izin vermez.

Uçuş Planı Hataları

Uçakların kalkış öncesinde hava trafik kontrolörlere kalkıştan sonra havada hangi rotayı kaç bin feette kaç knot hızla izleyeceğini belirten belgeleri kontrol etmeleri gerekmektedir. Eğer belgede herhangi bir hata varsa hava trafik kontrolör uçağın kalkmasına izin vermez. Hata düzeltilene kadar kuleden uçağa uçuş izni verilmez.

Kaza/Kırım

Havalimanında yaşanılacak herhangi bir kaza/kırım olayı da yine hava trafik kontrolörünün uçaklara uçuş izni vermemesinin nedenleri arasında yer alır. Kaza/kırım olayı yüzünden eğer havalimanı uçuşlara kapatılırsa iniş yapacak uçaklar ya en yakın havalimanına ya da alternatif havalimanlarına yönlendirilir. Aynı zamanda kalkış yapacak tüm uçaklarda kulenin talimatıyla geri park pozisyonlarına döner. Yukarıda belirtilen nedenlerin dışında daha birçok sebep ile hava trafik kontrolörleri uçakların uçuş yapmasına izin vermeyebilir. Bunların dışında operasyonu tehlikeye atmayan koşullarda her hava trafik kontrolörü uçaklara iniş izni verir.

 

 

 

 

Kule Bir Uçağın İnmesine İzin Vermezse Ne Olur?

Kule Bir Uçağa Neden İniş İzni Vermez?

Uçakların iniş hazırlıklarına geçtikleri zamanlarda pilot ve kule arasında bir diyalog geçer. Bu diyalog da pilot iniş izni almak için kuleyle iletişim kurar ve iniş izni alma talebini kuleye bildirir. Kule, iniş iznini verebilmek için pistin müsaitlik durumuna baktıktan sonra pist müsaitse pilota iniş iznini verebilir. Fakat bazı durumlarda kule iniş iznini vermeye bilir. Gelin birlikte bakalım kule hangi şartlarda uçaklara iniş izni vermez. Kış aylarında hepimiz medyalar aracılığıyla hava şartları sebebiyle bazı uçakların iniş yapması gereken havaalanlarına inemediğini ve farklı bir havaalanına yönlendirildiğini duymuşuzdur. Hava koşulları nedeniyle sağlıklı bir iniş gerçekleştiremeyecek olan uçakların iniş izni talepleri,  olumsuz hava şartları sebebiyle kuleden ret yanıtı almasına neden olabilir. Bu durum uçağın iniş rotasını da değiştirebilir. Uçaklara iniş izni verilmemesinin diğer bir sebebi ise havaalanında ki olağan dışı durumlardır. Olağan dışı durumlar havaalanı ekipmanlarının arızalanması, havaalanında oluşan yangınların kontrole alınmasını bekleme sebebiyle veya havaalanı bakım ekiplerinin ekipmanlarının arızalanmasından kaynaklanan sorunlara olağan dışı durumlar denir. Bu durumlardan kaynaklı bazı uçaklara da iniş izni verilmeyebilir. Uçakların pistte inişine izin verilmeyen diğer bir durum ise pistin uygunluğudur. Genellikle pistin uygun olmadığı zamanlarda uçaklara iniş izni verilmez. Pisttin uygun olmadığı durumlar nelerdir?

Pistin Uygun Olmadığı Durumlar

Günümüzde pistler en büyük uçakların gövde ve kanat uzunluklarına göre tasarlansa da bazı pistler uçakların uzunlukları ve genişliğini karşılayamadığından dolayı bazı uçakların inişine izin vermez. Uçak pistlerinde oluşan zemin kaynaklı sorunlarda da kule uçakların iniş ve kalkışına izin veremez. Pist uzunluğu boyunca pilotların inişinde veya kalkışında dikkat çekici olan ışıklandırma sistemleri veya çizgi şeritlerinde oluşabilecek bir arıza sonucunda uçakların iniş ve kalkışına izin verilmeyebilir.

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com