Burak Orhun Avcı, Author at Herkes İçin Havacılık Derneği

Pistte Oluşan Lastik İzleri Nasıl Temizlenir?

Havaalanındaki uçak pistlerine bakıldığında pist üzerinde bir takım lastik izleri olduğu gözlenmektedir. Lastik izi, uçak tekerleğinin piste teması sonucunda sırt deseninin oluşturduğu izdir.

Pistte Lastik İzleri Nasıl Oluşur?

Uçak iniş yaptığı sırada iniş takımlarındaki tekerleklerin dönmemesiyle.
Hareket etmeyen uçak, pist içerisinde sürüklerken.
İniş esnasındaki uçağın iniş takımlarının ilk asfaltla temasında.

Pistteki Lastik İzleri Nasıl Temizlenir?

Pist üzerindeki lastik izleri aslında kauçuktur. Pistin temizlenme kısmında yapılan işlem pist üzerinden kauçuğun çıkarılmasıdır. Temizlik işleminde yüksek basınçlı su, kimyasal temizleme ve mekanik kaldırma yöntemleri kullanılmaktadır.

Yüksek Basınçlı Su

Pist, yüksek basınçlı su tekniği ile temizlenir. Yüksek basınçlı su operasyonlarının, hava sahasının bütünlüğünü bozduğu ve birden fazla kullanımdan sonra pist yüzeyini bozduğu bilinmektedir.

Kimyasal Temizleme

Pistin kimyasallar kullanılarak temizlenmesi, pist yüzeyinin fırçalanması ve ardından düşük basınçlı su kullanılarak temizlenmesidir. Kimyasalların lastik ile reaksiyona girmesinden dolayı pistin temizliği yapıldıktan sonra pist bir süre kullanılmamaktadır.

Kauçuk Birikmesi Ne Tür Sorunlara Yol Açar?

Pist üzerindeki kauçuk birikimi pistin sürtünmesini olumsuz etkiler ve uçağın fren performansını düşürür. İniş halinde bir uçağın piste indiği anda suda kızaklama (tekerleklerin kayması) durumunu ortaya çıkarabilmektedir.

Burak Orhun Avcı Ekim 28, 2021

Bilgi Deposu

Jet Motoru Parçaları Nasıl Gençleştirilir?

Jet motoru, etki-tepki prensibi ile çalışan bir motordur. Atmosferden aldığı havayı sıkıştırıp yakıt ile birlikte yakarak soğuk havayı sıcak havaya çevirmektedir. Bu olay sonucunda ortaya çıkan gazları dışarı püskürterek itme gücü elde etmektedir. Motor zamanla bu uygulamaları gerçekleştirdikçe yıpranabilmektedir.

Jet Motoru Bakımı Neden Bu Kadar Önemlidir?

Jet motorları titreşim, sürtünme, yüksek iç sıcaklıklar, korozyon ve yabancı döküntülerin yutulmasından kaynaklanan fiziksel hasar nedeniyle aşınmaya maruz kalabilir. Bunların tümü, hızla dönen motor parçalarının fiziksel gerilimi ile birleştiğinde, metal yorgunluğuna ve zaman geçtikçe parçaların nihai arızasına neden olabilmektedir.

Jet Motor Parçaları Nasıl Gençleştirilir?

Bilim insanları yıpranmış, kırılmış parçaları tamir etmek için soğuk sprey adını verdikleri bir teknik ile gençleştirme işlemini bulmuşlardır. Soğuk sprey tekniği, metalik bileşenleri onarmak ve birkaç milimetre kalınlığa kadar katmanları nispeten kısa bir süre içinde biriktirme kapasitesi nedeniyle orijinal şekillerini eski haline getirmek için uygun maliyetli ve hızlı bir yöntemdir.

Soğuk Sprey Tekniğinin Avantajları

Çevre dostudur. Etrafa zehirli gaz yayılımı yapmaz.
Pek çok uygulama sahasında ekonomik ve başarılı bir çözüm kaynağıdır.
Hızlı püskürtme sayesinde reaktif metallerin oksit oluşumunu engellemektedir. Bu işlem korozyon (paslanma) oluşumuna engel olmaktadır.

Soğuk Sprey Tekniğinin Dezavantajları

Aşırı sünek (taşıma özelliğini kaybetmiş, esneyen) malzemelerde yapışkanlık azdır.
Standartlaşmış bilgi birikimi ile çalışmalar yapılmaktadır.

Burak Orhun Avcı Ekim 9, 2021

Bilgi Deposu

Havalimanı Trafik Yoğunluğu Nedir? Nasıl Ölçülür?

Havalimanı Trafik Yoğunluğu Nedir?

Havalimanı trafik yoğunluğu, havalimanı içerisinde iniş veya kalkış yapan birçok uçağın oluşturduğu yoğunluğa denilmektedir. Havacılık sektörünün gelişmesi ve hava araçlarının aynı hava sahasını kullanmasıyla can ve mal güvenliğinin sağlanması için hava trafik faaliyetlerinin yönetilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bunun için havalimanındaki trafik yoğunluğunun yönetiminde hava trafik hizmeti (ATS) önemli rol oynamaktadır. Hava trafik hizmetleri saha, yaklaşma ve meydan kontrolü olarak üçe ayrılmaktadır. Havalimanı Trafik Yoğunluğu Nasıl Ölçülür?

Havalimanı trafik yoğunluğu üçe ayrılmaktadır.

Hafif Yoğunluk: Havalimanı trafiğinin en fazla olduğu saatlik ortalama hareket sayısının pist başına 15’ten az olduğu durumlardır.

Orta Yoğunluk: Havalimanı trafiğinin en fazla olduğu saatlik ortalama hareket sayısının pist başına sırası ile 16 ile 25 arasında olduğu durumlardır.

Şiddetli Yoğunluk: Havalimanı trafiğinin en fazla olduğu saatlik ortalama hareket sayısının pist başına 26’dan fazla olduğu durumlardır. Hava Trafik Hizmeti Neden Önemlidir?

Havalimanı içerisinde havada veya pistte olan bir uçak ile hareket halinde veya duran bir cisim arasındaki kazayı önlemek.
Hava araçları arasında düzenli trafik ortamı sağlamak.
Arama-kurtarma hizmetinden yararlanması gereken hava araçları için gerekli birimlere bildiride bulunmak ve kurumlar arasındaki koordinasyonu sağlamak.

Hava Trafik Yoğunluğunu Hangi Kurum Ölçer?

Dünyadaki hava trafiğini kontrol eden uluslararası kurumlar bulunmaktadır. Hava trafiği kontrolü ile birlikte trafik yoğunluğu da bu kurumlar tarafından ölçülebilmektedir. Bu kurumdan birisi de Eurocontrol’dür. Eurocontrol Avrupa’daki hava trafiğini kontrol eden uluslararası bir örgüttür.

Burak Orhun Avcı Eylül 19, 2021

Bilgi Deposu

Foto Diyotların Hava Araçlarında Kullanımı Nedir?

Hava araçlarının içerisinde birçok elektronik parça, elektronik aygıt bulunmaktadır. Bu elektronik parçalardan biri de foto diyotlardır. Foto Diyot Nedir?

Diyot, akımı tek yönde geçiren bir devre elemanı olmasıyla beraber foto diyot aldığı ışık enerjisiyle aktif olan bir diyot türüdür. Foto diyotlar, ışığın etkisi ile katot uçtan anot uca doğru akım gerçekleştirmektedir. Foto diyotlar, germanyum elementi veya silisyum elementinden üretilebilmektedir fakat çoğunlukla germanyum foto diyotların ışığa karşı duyarı silisyum foto diyotlarına göre fazladır. Bu sebeple karanlıkta sızıntı akımı daha fazla olması nedeniyle çok tercih edilmemektedir. Foto Diyotların Hava Araçlarındaki Yeri

Foto diyotların sivil hava araçlarıyla beraber savunma sanayi araçlarında da pek çok kullanım alanı mevcuttur. Bunlar;

Uçak aydınlatma sistemleri
Yangın söndürme sensörleri
Füze ve düşman tespit sistemleri
Gece görüş sensörleri
Uçak içerisinde kullanılan monitörler
Güvenlik kameraları

Burak Orhun Avcı Ağustos 30, 2021

Bilgi Deposu

Atc Kule Bazı Havayollarına Neden Farklı İsimle Hitap Eder?

Havaalanına iniş veya kalkış gerçekleştirilirken pilot ile kule iletişim halinde olmaktadır. Kulenin iletişim kuruduğu her uçağın farklı çağrı kodları bulunmaktadır.

Çağrı Kodu Nedir?

Çağrı kodu, kule ile pilot arasında iletişim kurulurken uçak için söylenen addır. Her uçağın farklı çağrı kodu bulunmaktadır. Bazı havayolu şirketlerinin çağrı kodu havayolunun ismini taşısa da bazılarının kendi şirketlerinin isimlerinden farklı olmaktadır. Neden Farklı İsim Kullanılır?

Uçaklar eski zamanlarda haberleşmek için IATA ve ICAO kodları kullanmaktaydı. Havacılık sektörünün gelişmesiyle dünya çapında uçuş sayısı artmıştır ve uçuş zamanları birbirine yakınlaşmıştır. Bu durumda çağrı kodu benzerliği birtakım sıkıntılar doğurmaktaydı. Örnek olarak aynı havaalanında aynı saat içerisinde olan ve çağrı kodları birbirine benzeyen iki uçağa tahsis edilen iniş alanlarında karışıklık oluşabilmekteydi. Bunun önüne geçilmesi için bazı havayolu şirketleri çağrı kodlarında değişikliğe gitmiştir. Havayollarının İsimlerinden Farklı Çağrı Kodlarına Sahip Bazı Firmalar:

US Airways = CACTUS
Cargo Logic Cargo = FIREBIRD
Pegasus Airways = SUNTURK
British Airways = SPEEDBIRD
Virgin America = REDWOOD

Burak Orhun Avcı Ağustos 3, 2021

Bilgi Deposu

Açık Semalar Antlaşması Nedir?

Açık Semalar Antlaşması, 1992 yılında Sovyetler Birliği ile ABD ve NATO ittifakı olan ülkeler arasındaki güven duygusunu güçlendirmesi amacıyla İsveç’in Helsinki şehrinde imzalanmıştır. Antlaşma içerisindeki ülkeler birbirlerinin hava sahasına silahsız uçuş yapabilmektedirler.

Antlaşma Kuralları Nedir?

Gözlem uçuşunun yapılacağı mesafe ülkenin yüz ölçümünün büyüklüğü ile orantılı olarak hesaplanmaktadır.
Gözleyen taraf antlaşmanın kurallarına bağlı kalmak kaydı ile istediği rotada hareket edebilmektedir.
Gözlenen ülke güvenlik, meteoroloji gibi konularda uyarılarda bulunabilmektedir fakat bölge içinde uçuş yapma kararı, gözleyen ülkeye ait olmasıyla beraber gözlenen ülke herhangi bir bölgeye uçuş sınırlandırması getirememektedir.

Gözlem yapan ülke antlaşmayı imzalamamış ülkelerin topraklarına 10 km’den fazla yaklaşamamaktadır.
Gözlem yapılan hava aracını sensör, kamera, radar ile donatabilmektedirler.
Gözlem uçuşu birçok ülkeyle birlikte yönetilebilmektedir.
Gözlem uçuşundan sonra elde edilen bilgi ve görüntüler antlaşma içerisindeki diğer ülkeler tarafından istendiği zaman paylaşılabilmektedir ve paylaşılan görüntüler antlaşmadaki tüm üye ülkelere duyurulmaktadır.

Burak Orhun Avcı Temmuz 22, 2021

Bilgi Deposu

Uçağın Kargo Bölümünde Yangın Çıkarsa Ne Yapılır?

Uçakta yangın tehlikesi olabilecek belli başlı yerler vardır. Bunlardan biri uçağın kargo bölümüdür. Kargo bölümünde oluşabilecek üç farklı yangın tipi vardır.

A tipi yangın: Kağıt, odun gibi maddelerin yanması ile oluşan yangınlardır.

B tipi yangın: Hidrolik sıvı, yakıt gibi yanıcı sıvıların yanması ile oluşan yangınlardır.

C tipi yangın: Metan, propan gibi yanıcı gazların yanması ile oluşan yangınlardır.

Uçakta Oluşan Yangınları Algılayan Sistemler Nelerdir?

Uçak içerisindeki yangın durumunu anlayan ve uçuş ekibine haber ileten iki tür dedektör bulunur. Birincisi yarı iletken yangın dedektörleridir. Dedektörün bağlandığı yerdeki direnci ölçerek direncin belirli bir sayının altına düşmesi sonucunda alarm durumuna geçebilir. İkincisi gaz basınçlı yangın dedektörleridir. Dedektördeki paslanmaz çelik tüpün içerisindeki gazın yangın durumunda sıcaklığının artması ile basıncı artar ve dedektörün alarm durumuna geçmesini sağlamış olur. Çıkan Yangınlar Nasıl Söndürülür?

Uçakta çıkan yangınların önlenmesi için her yangın için ayrı yangın söndürme malzemesi kullanılır. A tipi yangın için su, B ve C yangın tiplerinde halon gazı kullanılır. Halon gazı, halon 1211 ve halon 1301 olarak ikiye ayrılır. Halon 1211 manuel olarak kullanılırken halon 1301 otomatik söndürme sistemlerinde kullanılır. Uçak ekibi yangını manuel olarak söndürmek isterse halon 1211, su tüpleri ile söndürebilir fakat c sınıfı kargo bölümü uçuş sırasında uçuş ekibi tarafından erişime açık olmaz. Bunun için orada çıkan bir yangında otomatik yangın söndürme sistemleri devreye girecektir. Sistemler yangını halon 1301 yardımı ile söndürecektir.

Burak Orhun Avcı Haziran 3, 2021

Bilgi Deposu

Küresel Havayolu Şirketlerinde Marka Yönetimi

Marka, işletmenin tüm varlıklarını temsil eden, benzer mal ve hizmetlerinin diğerlerinden ayırmaya yarayan işarettir. Markanın adı geçtiğinde müşterilerin zihninde olumlu bir algı oluşması gerekir.

Marka Yönetimi Nedir?

Marka yönetimi ise pazarlamada bir markanın nasıl algılandığının analizi ve planlanmasıdır. Marka kimliğinin oluşmasında önemli noktalar vardır. Bunlar slogan, logo, markayı hatırlatan renk gibi unsurlardır. Bunların yanında önemli noktalardan biri marka ismi seçmedir. Marka ismi, söylenmesi kolay, ayırt edici olmalıdır. Günümüzde küresel havayolu şirketlerine bakarsak ülkemizi temsil eden Türk Hava Yolları’nı görebiliriz. Türk Hava Yolları’nda Marka Yönetimi

THY günümüzde ülkemizin bayrak taşıyıcısı olmasıyla birlikte dünyanın en önemli markalarından birisi olmuştur. THY kendi markasını daha da tanınır hale getirmek için birçok reklam yapmakla birlikte pek çok spor kulübüne sponsorluk da yapmaktadır. Havayolu şirketleri değişken tüketici topluma ayak uydurmalıdır. Bu sayede kendi markalarını bir adım daha ileriye götüreceklerdir. Buna örnek olarak THY’nin 2000 yılında başlattığı “miles&smiles” kampanyasını verebiliriz. Qatar Airways ’de Marka Yönetimi

Qatar Airways, Katarın bayrak taşıyıcısıdır ve dünyada önemli hava yolu markalarındandır. Birçok sosyal projenin içerisinde olan bir havayolu şirketidir. Örnek olarak “Bir Çocuğu Eğit” programı, Çocuklarda Beyin Tümörü Vakfı’na destek, “Save The Dream” gibi sosyal projelerde yer almaktadır. Qatar Airways dünyanın her tarafında çok sayıda spor faaliyetlerini desteklemektedir ve böylelikle marka görünürlüğünü artırmaktadır. Buna örnek olarak FIFA sponsorluğu verilebilir.

Burak Orhun Avcı Mayıs 11, 2021

Bilgi Deposu

Hava Trafik Kontrolörleri Acil Durumu Nasıl Yönetir?

Havacılık sektörü seyahat ve taşıma yönünden diğer sektörlere kıyasla daha güvenli olmasının yanında acil durum ya da kaza gibi olaylara da şahitlik etmiştir. Havacılıkta yaşanan acil durumlar doğru şekilde kontrol edilemezse büyük mal kayıplarına hatta ölümcül kazalara sebebiyet verebilir. Havacılıkta acil durum yönetiminde trafik kontrolörlerin rolleri büyüktür.

Muhabere Kaybında

Muhabere kaybı, pilot ile hava kontrolörünün arasındaki iletişimin kopması ile oluşan duruma denir. Eğer pilot kontrolörün mesajlarını alabiliyor fakat, bunu sesli olarak geri bildiremiyorsa, tanıtma işareti göndererek mesajın alındığını karşı tarafa bildirir. İki taraf arasında asla iletişim kurulamıyorsa pilot transponder kodu olarak 7600 kodunu bağlar. 7600 kodu havacılıkta radyo kaybı anlamına gelmektedir. Muhabere kaybı yaşayan uçak ile iletişim kurmak için farklı yöntemler kullanılabilir. Aynı kontrol bölgesinde, aynı şirkete ait uçan bir uçak daha varsa bu uçağa muhabere kaybı yaşayan uçağın bilgisi verilerek çağrı yapması istenir. Aynı şirkete ait uçak yoksa herhangi bir uçağa, muhabere kaybı yaşayan uçakla iletişim kurması için talepte bulunulur. En önemli alternatif iletişim aracı acil durum frekanslarıdır. Uçuş durumunda olan tüm uçaklar acil durum frekanslarını dinlemek zorundadır. 121.5 frekansı acil durum frekansı olarak kullanılmaktadır. Muhabere kaybı yaşayan uçaklara bu frekanstan çağrı yapılarak iletişim kurulması sağlanır. Buzlanma

Meteorolojik olayların sonucunda meydana gelen ve uçağın havada kalmasını zorlaştıran bir olaydır. Buzlanma rapor edildiği zaman hava trafik kontrol birimi diğer trafiklere bilgi vermeli, mümkünse uçakların süratlerine müdahale etmeden hızlı yaklaşmalarına müsaade etmelidir. Buzlanmanın olduğu bölgelerde uçaklar bekletilmemelidir. Pilot uçağın buzlanmasını önlemek için yüksek hızla ve hızlı bir alçalma oranıyla alçalma talep etmelidir ve bu talep karşılanmalıdır. Kötü hava koşullarında uçakların buzlanmasını engellemek için De-icing ve Anti-icing işlemleri yapılmaktadır. Uçakların kanatları, gövdesi ve hareket kabiliyetine etki eden diğer parçaları kalkıştan önce donma noktası düşük malzemelerle yıkanmaktadır. Bu işleme Anti-icing denmektedir. Motor Arızası

Kuş çarpması, yakıt problemleri, mekanik problemler, basınç problemleri, türbülans, meteorolojik problemler motor arızasına sebep olabilen etmenlerdir. Motor arızası yaşayan bir uçak, motorunu tekrar çalıştırmak için hava akışını hızlandırarak hava trafik biriminden alçalma talep edebilir. Eğer motor arıza sorunu çözülemezse en yakın meydana iniş planlanmalı ve gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır. Tek motorda meydana gelen arıza emniyetli bir iniş gerçekleştirmeye engel değildir ancak iki motorda da arıza oluştuysa bu durum kritiktir ve her olasılık hesaplanıp, her olasılığa göre hazırlık yapılmalıdır. Motor arızası olan uçak iniş yaptıktan sonra pist kontrolü yapılır ve pist temizse inişlere müsaade edilir.

Burak Orhun Avcı Nisan 17, 2021

Bilgi Deposu

Gyrocopter Nedir?

Helikopterlerin atası olan gyrocopter ya da diğer ismi ile otojir, pervaneli ve döner kanatlı bir hava aracıdır. Gyrocopterlerin ileri hareket etmek için pervaneleri bulunurken, dikey boyutta hareketi için motorsuz, sabit dönen rotorları (makinelerin dönen bölümleri) bulunur. İlk gyrocopter İspanyol bir mühendis tarafından yapılmış olup ikinci dünya savaşında kendine yer edinmiştir. Günümüzde ise eğlence, sportif faaliyetler için kullanılmaktadırlar. Şimdilerde gyrocopterlerin yerini helikopterler almıştır. Gyrocopterlerin Avantajları

Diğer hava araçlarıyla kıyaslandığı zaman çok hafif hava araçlarıdır.
İniş mesafesi diğer hava araçlarına göre kısadır.
En önemli avantajı gyrocopterin pervanelerinin motor ile bir bağlantısı olmamasıdır. Havacılıkta bu emniyetli bir durum olarak geçmektedir. Bu şekilde, bir motor arızası oluştuğu zaman bu sorun pervanelere herhangi bir etki bırakmayacaktır.
Diğer hava araçlarına göre türbülans ve sert rüzgardan daha az etkilenirler.

Burak Orhun Avcı Mart 24, 2021

Bilgi Deposu

Dünyanın En Uzun Direkt Uçuşu

Yeni nesil uçaklar sayesinde artık 14.000 km üzerindeki uçuşlar direkt olarak yapılabiliyor. Uçuşlar arasında dünyanın en uzun aktarmasız uçuş rekoru Singapur-New York uçuşu ile Singapore Airways’in elinde bulunuyordu. Singapur’dan New York’a uçuş 18 saat 25 dakika sürmüştür. İki şehir arasındaki uçuş 15.344 km’dir. Singapur-New York seferleri 2018 yılında başlamıştır. Uçuşta ekonomi sınıfı bulunmamakla birlikte koltuklar yatağa dönüştürülebilmektedir.Qantas Airways Bu Rekoru Kırdı

2019 yılında Avusturalyalı Qantas Airways şirketi tarafından bu rekor kırıldı. Bu rekor uçuş New York’un John F. Kennedy Uluslararası Havalimanı’ndan Sydney Uluslararası Havalimanı’na gerçekleşmiştir. Uçuş süresi rüzgâr ve hava koşullarına bağlı olarak yaklaşık 19 saat 30 dakika sürmüştür. New York ile Sydney arası 16.200 km’dir. Bu uçuş ile dünyanın en uzun aktarmasız uçuş rekoru Singapore Airways’in elinden alınmıştır.

Qantas Airways Yeni Bir Rekor İstiyor

Şirketin planları arasında Londra’dan Sydney’e aktarmasız uçuş yapmak da bulunuyor. Eğer bu uçuş gerçekleşirse New York-Sydney uçuşundan 800 km daha fazla ve 1 saat daha uzun olacaktır. Böylelikle Qantas Airways yeni bir rekora imza atacaktır. Pandemi Nedeniyle Uçuş Artık Daha Uzun

Singapore Airways 23 Mart 2020 tarihinde pandemi nedeniyle uzun uçuşları durdurmuştur. 9 Kasım 2020 tarihinde koronavirüs önlemleri ile yeniden uçuşlara başlamıştır ancak uçuşlar eskiden New York’un Newark Liverty Uluslararası Havalimanı’na yapılırken artık John F. Kennedy Uluslararası Havalimanı’na yapılacaktır. Böylelikle yolculuk yaklaşık 30 km daha uzun olacaktır.

Burak Orhun Avcı Şubat 26, 2021

Bilgi Deposu

Yazar: Burak Orhun Avcı