İnsansız Hava Araçları Tanımı ve Kullanım Amaçları
İçerisinde yönlendirici bir pilot veya herhangi bir yolcu barındırmayan İHA (İnsansız Hava Araçları); uzaktan kumandayla veya otomatik olarak hizmet vermektedirler. Kullanım amaçlarına ve görevlerine göre içerisine lazer tarama cihazı, GNSS, video kamera gibi donanımlar yerleştirilir. Askeri, sivil veya bilimsel amaçlı kullanımlara elverişli olan bu uçaklar geliştirildiği günden beri yoğun ilgi görmektedir.
Günümüzde İHA’ların kullanımı iki yolla gerçekleştirilmektedir. İlk olarak İHA, bir pilot gözetiminde yerden havalandırılarak GPS ile kontrol edilebilir. İkinci bir seçenek ise daha önceden kullanılmış bir uçak programının İHA’ya işlenmesidir. İHA’lar yakıtına göre, kanat yapısına göre gibi birçok teknik özellikleri bakımından sınıflandırılabilse de bu sınıflandırma ICAO genelgesinde iki sınıf olarak geçer: otomatik ve uzaktan kumandalı.
İnsansız Hava Araçlarının Tarihi
İHA’ların tarihi gelişimlerine bakacak olursak aslında bilinenin aksine onların kullanımı oldukça eskiye dayanmaktadır. İlk insansız hava saldırısı olarak kabul gören olay Avusturya ile İtalya (Venedik) arasında geçmiştir. 22 Ağustos 1849 tarihli bu olay Avusturyalıların İtalya’ya gözdağı vermek için içi fitillerle dolu pilot olmaksızın 200 balonu şehrin meydanına bırakmasıyla ortaya çıkmıştır. Ancak bu girişim çok verimli sonuçlanmamıştır. Rüzgârın etkisiyle balonların çoğu geriye dönmüş ve yine Avusturya sınırlarında patlamıştır. Bu sonuca rağmen bu olay insansız hava araçlarının ilk kullanımı olarak tarihe geçmiştir. Aslında askeri alanda kullanımı söz konusu olduğunda 1793 yılında Amerika’nın iç savaş sırasında yalnızca gözlem için balonları kullanmasını da sayabiliriz.
İnsansız ilk uçağın tarihi ise daha ileriye dayanmaktadır. İlk olarak Birinci Dünya Savaşı’nın bitmesine yakın geliştirilen bu uçaklar, “uçan bombalar” olarak bilinen jiroskop kontrollü uçakla gerçekleştirilmiştir. Daha sonra 1917’ de ABD Silahlı Kuvvetleri bu konuyu dikkate alarak kendi bünyelerine “otomatik uçan uçak” olarak bahsi geçen uçağı eklemişlerdir. Ancak bu girişimleri istedikleri gibi ilerlememiş her ne kadar 1918 yılında uçuşu sağlansa da savaşta kullanamamışlardır. Ancak bu faaliyet beraberinde gelecek birçok çalışma için yön gösterici ve heveslendirici olmuştur.
İkinci Dünya Savaşı ve sonrasında bunlara ek birçok tasarı ve çalışma eklenmiştir. Bugüne kadar Vietnam, Afganistan savaşları gibi birçok savaşta kullanılmış ve bundan sonra da kullanılmaya devam edilecektir. Tasarımı, teknik özellikleri ve güvenirliliği açısından gün geçtikçe iyileşen İHA’lar geleceğin teknolojisine yalnızca bir basamaktır.
