yolcu uçağı Archives - Herkes İçin Havacılık Derneği

Bir Yolcu Uçağı Ortalama Kaç Yıl Boyunca Kullanılabilir?

Bir yolcu uçağının ömrü, bir dizi faktöre bağlı olarak değişebilir. Genellikle bir yolcu uçağı, üretildiği tasarım ve mühendislik standartlarına uygun olarak bakımı yapılırsa, uzun yıllar boyunca hizmet verebilir.

Bir Yolcu Uçağı Ömrü Boyunca Hangi Muayenelerden Geçer?

Bir yolcu uçağı, ömrü boyunca düzenli aralıklarla çeşitli muayenelere tabi tutulur. Bu muayeneler, uçağın güvenliği ve hava değerine uygunluğunu sağlamak amacıyla gerçekleştirilir. Temel olarak, uçak muayeneleri iki ana kategoriye ayrılabilir: planlı bakım (scheduled maintenance) ve günlük işletme muayeneleri (routine inspections).

Genellikle A, B, C ve D Check gibi planlı bakımlar, belirli zaman aralıklarında uçağın detaylı kontrolünü ve bakımını içerir. Günlük işletme muayeneleri ise her uçuştan önce veya sonra gerçekleştirilir ve uçağın temel sistemlerinin görsel kontrolünü içerir. Tüm bu muayeneler, uçağın güvenliği ve hava değerine uygunluğunu sağlamak için yapılan standart uygulamalardır.

Uçağın Ömrünü Belirleyen Faktörler Nelerdir?

Teknolojik İlerleme: Yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve havacılık endüstrisindeki yenilikler, daha eski modellerin yerini alabilir. Daha yeni, daha verimli ve güvenli uçak modelleri piyasaya sürüldüğünde, havayolu şirketleri filolarını güncelleyebilir.
Bakım ve Onarım: Uçağın düzenli bakım ve onarımları, ömrünü uzatabilir. Uçağın parçaları, motorları ve sistemleri belirli aralıklarla kontrol edilmeli ve gerektiğinde değiştirilmelidir.
Ekonomik Faktörler: Havayolu şirketlerinin ekonomik durumu, uçakların ne kadar süreyle kullanılacağını etkileyebilir. Finansal zorluklar veya filo stratejileri, uçakların daha kısa süreyle hizmet vermesine neden olabilir.
Regülasyonlar: Havacılık regülasyonları ve güvenlik standartları, uçakların kullanım süresini etkiler. Düzenleyiciler, eski uçak modellerini emekli etmeye ve güvenlik standartlarına uygunluğu sağlamaya yönelik gereksinimler getirebilir.
Pazar İhtiyaçları: Havayolu şirketleri, pazar taleplerine ve yolcu taleplerine yanıt olarak filolarını düzenleyebilirler. Eğer belirli bir rotada veya sınıfta daha küçük veya daha büyük uçaklara ihtiyaç varsa, bu, filo stratejilerini etkileyebilir.

Sonuç olarak genellikle havayolları, uçak satın alımı sonrasında 13 ila 22 yıl arasında aktif şekilde kullanıp değişimini sağlarlar. Ancak bir uçağın ömrü yaklaşık 25 yıl olarak bilinmektedir.

Gökçen Selen Keskinler Ocak 2, 2024

Bilgi Deposu

Bir Uçak Ne Kadar Yüksek İrtifalara Çıkabilir?

Uçakların çıkabilecekleri maksimum yükseklik uçağın cinsine, motor yapısına, kanat yapısına göre değişkenlik göstermektedir.

Örneğin yolcu uçakları genellikle 32 bin feet (yaklaşık 10 km) civarında yükseğe çıkarken ticari uçaklar genelde 35 bin feet (yaklaşık 10,6 km) yükseğe çıkmaktadırlar. En büyük ticari yolcu uçağı olan Airbus A380-800, 43 bin feet (yaklaşık 13 km) yükseğe çıkmaktadır.

Bir uçağın çıkabileceği maksimum irtifa uçağın üretilme ve kullanılma amacına göre değişiklik göstermektedir. Savaş, casus uçakları için bu irtifa yolcu uçaklarına kıyasla daha yüksektir.
En yüksek irtifaya çıkan yolcu uçağı Concorde’dur. Alçak irtifalarda uçarken sürükleme fazla olacağından dolayı uçağın hızını azaltacaktır. Concorde ses hızından daha hızlı uçabilme özelliğine sahiptir. Bu yüzden yüksek irtifalarda uçar. Concorde uçağının çıktığı maksimum yükseklik 60 bin feettir (yaklaşık 20 km).

En hızlı jet uçak olan Lockheed SR-71 casus uçağı ise dünyanın en hızlı ve en yüksek irtifada uçabilen operasyonel insanlı uçağıdır. 28 Temmuz 1976’da 85 bin feet (yaklaşık 25 km) yüksekliğe çıkarak “mutlak irtifa rekoru” nu kırmıştır.

Elif Bayrak Ocak 1, 2024

Bilgi Deposu

Uçakların Teslimatları Nasıl Gerçekleşiyor?

Havacılığın en önemli iki alanı vardır, ilki uçak imalatçıları ikincisi ise havayollarıdır. İmalatçılar uçakları tasarlar ve üretir; havayolları ise gelecek planlamaları doğrultusunda imalatçılara siparişlerini verir, bu uçakları şirketin uçuş rotalarına ve taleplere göre düzenleyip uçururlar. Bu süreçte imalatçı firma isteğe göre ya yeni bir uçak tasarlar ya da var olan modeli yeni teknolojilerle geliştirerek piyasaya sürer. İmalatçı firmadan siparişi veren havayoluna teslimat süreci nasıldır? Teslimat Ziyaretlerinin Sebebi Nedir?

Teslimatı alacak olan havayolu şirketi, imalatçı firmaya ziyarette bulunur. Havayolu şirketi; yöneticilerin yanı sıra içlerinde mühendisler, teknisyenler ve kabin ekibinin bulunduğu bir teslimat ekibi oluşturur. Bu ekip imalatçı firmanın üretim tesislerini, teslimat merkezini, uçağın test uçuşlarının gerçekleştirildiği ve son halini aldığı alanı görmüş olur. Her uçağın teslimatından önce düzenlenen kutlama iki firma arasındaki iş ilişkilerinin devamı niteliğinde görülür.

Uçağın Havayoluna Ait İlk Uçuşu

Uçağı kendi havayolu logosuyla ve renkleriyle ilk kez gören havayolu şirket ekibi, her iki firma yöneticilerinin teslim prosedürünü yerine getirmesinin ve uçağın körüğe yanaşmasının ardından yolcu işlemlerini tamamlayıp uçağı bundan sonraki yuvasına götürmek üzere havalanırlar. Yuvaya Gelen Uçağa Karşılama

Havayolu şirketinin çalıştığı mevcut havaalanına iniş yapan yeni uçak bir havacılık geleneği olarak su tankerleriyle ıslatılır, ardından havayolu şirketi uçuş ekibini çiçeklerle karşılar, yeni uçağın havayolu şirketi filosuna katılması kutlanır.

İdil Sena Durukan Haziran 10, 2021

Bilgi Deposu

Uçaklarda Motor Boyutlandırması Nasıl Olur?

İlk boyutlandırma aşamasında, kalkış brüt ağırlığının hesaplanması, gerekli motor gücünün hesaplanması, gereken motor gücüne uygun olağan motorlar çeşitlerinden bir motor seçilmesi, motor seçimi ile performans parametrelerin hesaplanması ve son olarak uçağın geometri tahmini yapılır. Öncelikle, uçağın kalkış ağırlığı tahmini parametreler kullanılarak hesaplanır. Bu kalkış ağırlığı için gerekli olan motor gücü elde edilir, hali hazırda beygir gücü-ağırlık oranı bilinmektedir. Daha sonra bu orana göre bulunan motor gücü için uçağın menzili tekrar hesaplanır. Son olarak, uçağın geometri ölçümleri yapılır ve sonuçlar kaydedilir. Motor Boyutlandırılması

Tasarlanan uçakta motor boyutlandırılması için gerekli parametreler vardır. Bunlar;

Menzil
Uçuş hızı
Uçuş irtifası
Mürettebat ve yük ağırlığı
Uçağın boş ağırlık hesabı ve yakıt ağırlığı hesabı da yapılmalıdır. Yakıt ağırlığı hesabı yapılırken, uçağın tek ağırlık düşüşü yakıt olduğundan taksi, kalkış, tırmanma, seyir, alçalma ve iniş hesapları ayrı ayrı yapılır.

Bu parametrelerin hesabı yapıldıktan sonra interpolasyon işlemi ile kalkış ağırlığı hesaplanır. Belirlenmiş Motor Boyutlandırma

Bu işlemde, yeni kalkış brüt ağırlığını aldıktan sonra, tekrar bilinen kalkış brüt ağırlığı için ilk tahmin değerini vererek yeni bir aralık değeri elde edilir, daha sonra tahmin edilen aralık değeri için kalkış ağırlığı tahmin edilene kadar tekrar hesaplanır ve hesaplanan ağırlıklar eşit olur. Yakıt ağırlığı hesaplanır, daha sonra hesaplanan kalkış ağırlığı, orijinal kalkış ağırlığına uyana kadar seçilen aralık değerleri değiştirilerek interpolasyon işlemi yapılır.

İdil Sena Durukan Mayıs 19, 2021

Bilgi Deposu

Bir Uçak En Fazla Kaç Km Yol Gider?

Uçaklar üretilmeye başladığından beri hem sivil hem de askeri alanda farkını ortaya koymuştur. Kısa zamanda çok daha uzun mesafeler alabilmek günümüzde sadece hava taşıtlarıyla mümkündür. Askeri uçaklarının da yolcu uçaklarının da günümüzde birçok modeli bulunmaktadır. Bu varyasyonların başlıca sebepleri; uçak boyutları, uçuş mesafesi ve hızlarıdır. Hızları, süpersonik (ses üstü hız)ve subsonik (ses altı hız) olarak değerlendirebiliriz. Ses hızı 1224 km/saattir. Bu hızın üstüne çıkıldığında süpersonik patlama gerçekleşir. Süpersonik patlamalar, uçak kanatlarının alt ve üst taraflarındaki basıncın aynı olmadığı zamanlarda görülür. Bu basınç farkı ise ses hızını geçince yani 1244 km/saat hızdan sonra olur. Yolcu uçakları ses hızına çıkamazlar eğer çıkarlarsa oluşan basınç farkından dolayı uçaklarda ağır hasarlar görülür. Üretilen En Uzun Menzilli Yolcu Uçağı Nedir?

A350-900 ULR, 17 bin 964 kilometre menzil ile bugüne kadar üretilmiş en uzun menzilli yolcu uçağıdır. Bu uçak havadan 20 saate kadar kalabiliyor. Diğer yolcu uçaklarından farklı olarak toplam 24 bin litrelik yakıt ek tankına sahip, bu sayede çok daha uzaklara uçabiliyor. Üretilen En Uzun Menzilli Savaş Uçağı Nedir?

Rusya Federasyonu Hava Kuvvetleri için 5. nesil savaş uçağı olarak geliştirilen Su-57 yüksek uçuş menzili, hız ve manevra kabiliyetine sahiptir. Su-57, en yakın rakibi olan F-35 ile karşılaştırıldığında; saatte 2 bin 600 kilometre azami hıza, F-35 saatte bin 931 kilometre azami hıza sahip. Ayrıca; Su-57, 5,8 saat uçarken, F-35’te bu süre 2 saat 36 dakika. Bu da demek oluyor ki Su-57 yaklaşık olarak 5 bin kilometre menzil ile bugüne kadar üretilmiş en uzun menzilli savaş uçağıdır.

İdil Sena Durukan Nisan 1, 2021

Bilgi Deposu

Bir Kargo Uçağı İle Yolcu Uçağı Arasında Ne Gibi Farklılıklar Vardır?

Havacılık sektöründe hem yolcu-kargo hem de sadece kargo taşımacılığında kullanılan birçok uçak bulunmaktadır. Arasındaki farklara baktığımızda yolcu uçakları ve kargo uçaklarını ayıran birtakım farklılıklar vardır.

Yolcu uçakları

Üretim aşamasında kargo taşımacılığından daha çok yolcu taşımacılığı talebini karşılamak üzere üretilmektedirler. Operasyonel faaliyet açısından bakıldığında tarifeli, tarifesiz, charter gibi seferler düzenleyebilmektedirler. Uçak içerisinde kabin içi hizmetleri karşılamak için alanlar ve yolcu koltuk bölümü konfigürasyonu bulunmaktadır. Kargo bölümlerinde yolcu bagajları ve özel hizmet/ekipman gibi nesneler taşınabilir. Yüklemeler uçağın alt bölümüne yapılmaktadır. Ancak sadece kargo taşımacılığı için tasarlanmış uçaklardaki kadar taşıma kapasitesine sahip değildirler.

Kargo Uçakları

Mevcut yolcu uçaklarındaki kargo taşıma limitlerinden daha fazla kapasitede taşıma yapabilmek için tasarlanmışlardır.Operasyonel olarak baktığımızda daha çok tek pazara odaklanan havayolu işletmeleri tarafından tercih edilirler. Bu tip uçaklarda yolcu konfigürasyonuna dair bir şey bulmak mümkün değildir. Sadece kargo taşımacılığı için kullanılırlar. Yolcu uçaklarının taşıyamayacağı ve ağırlığı ciddi derecede yüksek ürünleri taşıma yeteneğine sahiptirler. Yükleme prosedürlerinde yolcu uçaklarında sadece alt bölüme yapılırken kargo uçaklarında bu durum farklı olup üst ve ana kat bölüme yapılmaktadır. Askeri araçlar, otomobiller ve uçak parçalarını dakargo uçaklarında taşıyabilmek mümkündür. Bazı kargo uçaklarında özellikle askeri olarak üretilenlerde kanatlar gövde üzerinde üstten kanat olarak inşa edilmiştir. Bunun sebebi de ağırlık derecesi yüksek yükleri daha rahat taşıyabilmektir. Ancak bunu yolcu uçaklarıyla gerçekleştirmek mümkün değildir. Sonuç olarak, imalat sırasında ki tasarım, faaliyet gösterdiği pazar, operasyonel faaliyet ve kapasite bakımından arasındaki farkları görmüş oluyoruz.

Çağatay Küçük Eylül 9, 2020

Bilgi Deposu

Yolcu Uçakları Kargo Uçağı Haline Nasıl Ve Ne Zaman Çevrilir?

Yolcu uçaklarının aksine pek konfor barındırmayan kargo uçakları malzeme taşımak için tasarlanmış uçaklardır. Yolcu uçaklarında gördüğümüz küçük kapıların aksine dev gibi kapılara sahip kargo uçaklarında koltuk ya hiç bulunmuyor ya da sadece birkaç tane bulunuyor. Peki ama yolcu taşımacılığı için tasarlanan uçaklar sonraları neden kargo uçağına çevrilir? Aslında bu dönüşümün temelinde ekonomik sebepler bulunuyor. Dünya çapında sürekli büyüyen hava kargo pazarı için öngörülen gidişat gene büyümesi yönündedir. Bu talebe cevap vermek için iki şekilde kargo uçağı elde edebiliriz:

Yeni bir kargo uçağı almak.
Yolcu uçağını kargo uçağı yapmak.

Kargo uçağına dönüştürülen uçaklar yolcu uçağı için ömrünü tamamlamış uçaklardır. Yolcular için ömrünü tamamlayan bu uçakların aslında kargo için hala ömrünün olması şirketlere maliyet yönünden daha avantajlı geldiği durumlarda ise uçaklar dönüştürülür.

Dönüşüm Fikri Nerden Doğdu?

1970lerin sonu ve 1980ler boyunca ABD’de artan express kargoların hızlı gelişimiyle kargo uçağına duyulan ihtiyaç artmıştır. Havayollarının uçak modifikasyon atölyelerinde yolcu uçaklarını dönüştürme işine başlanmıştır. En önemli değişiklik ise yeni uçağa yetecek büyüklükte bir kargo kapısı koymaktı. Herhangi bir standarttan yoksun o ilk dönemlerde kargo kapısı ana gövdeden kesilen parçalardan bile yapılıyordu. Takvimler 1992 yılına geldiğinde STA Mobile tarafından 23 adet B727 yolcu uçağının kargo uçağına dönüştürülmeye başlandı. 1997 yılınınşubat ayında gelindiğinde ise Fedex için Douglas Products Division tarafından 120 günde ağır bakımları da yapılarak DC-10 dönüşümü yapıldı. İşte bu olaylar yolcu uçaklarının kargoya dönüştürülmesi için temel teşkil etmiştir. Bu arada FAA tarafından bazı standartlar belirlenmeye başlanmıştır ve STCs (Supplemental type certificates-Ek tip sertifikası)alınması zorunluluğu getirilmiştir. Bu sertifikayı almaya hak kazanan şirketler dönüştürme için yetkili kılındı.

Hangi Uçaklar Dönüştürülüyor?

Yolcu uçağı için ömrünü dolduran uçakların dönüştürüldüğünden bahsetmiştik. Ama bir yolcu uçağının ömrünü tamamlaması demek tam olarak ne demek? Şöyle ki uçakların dönüştürülme yaş aralığı 12-22 yaş aralığıdır. 12 yaşından küçük uçakların hala yolcu uçağı olarak kar getirebilme kapasitesinden dolayı çok tercih edilmiyor. 22 yaşından büyük uçakların da kalan ömrünün dönüştürme maliyetini karşılayamayacağı için tercih edilmiyor. En çok dönüştürülen uçak Boeing modelleridir. Çünkü genel olarak şirketlerin elinde en fazla bu uçaktan vardır. Piyasada yolcu uçağı olarak ömrünün tamamlamış birçok MD80 uçağının bulunmasına rağmen dönüştürülmeme sebebi ise dar gövdeli olması sebebiyle standart paket ve konteynerlerin yüklenememesidir.

Oğuzhan Güleryüz Ağustos 3, 2020

Bilgi Deposu

Etiket: yolcu uçağı