resmin alt tagı

Uçakların Hava Değişikliğine Dayanıklılığı Nasıl Test Edilir?

Uçaklar kullanıma sunulmadan önce dayanıklılık ve güvenlik için birçok test yapılmaktadır. Peki uçakların hava değişimlerine dayanıklılığı nasıl test edilmekte?

Uçakların Havada Karşılaşabilecekleri Durumlar İçin Uygulanan Testler

  • Kanatlara Ağırlık Testi
  • Uçağa Tavuk Fırlatmak
  • Sıcak ve Soğuk Testler
  • Sanal Uçak ‘Demir Kuş’
  • Yıldırım Testleri

Kanatlara Ağırlık Testi

Kanatlara yapılan bu testte havada karşılaşılabilecek ani irtifa kaybı gibi durumlar incelenmektedir. Bu testte kanatlara uygulanan ağırlık o kadar fazladır ki kanatlar 90 dereceye kadar eğilebilmektedir. Kanatlara uygulanan bu ağırlık birden çekilerek kanatların kırılma noktaları belirlenmektedir.

Uçağa Tavuk Fırlatmak

Uçakların uçuş sırasında kuşlarla karşılaşması, kuşların motoru durdurmasına ya da patlamasına neden olmaktadır. Bu kazalar havayollarına yılda 1,2 milyar dolar masrafa neden olmaktadır. Uçak motoru üretici firmalar motorlarını bu teste tabi tutmak için motorların üretim aşamasında çalışır haldeki motorlara ölü tavuk fırlatan bir cihaz kullanmakta. Aynı durum kokpit camlarının dayanıklılık derecesinin ölçülmesinde de kullanılıyor. Sıcak ve Soğuk Testler

Uçakların barındırdığı sistemlerin aşırı sıcak ve soğuk ortamlarda düzgün çalışması için testler yapılmaktadır. Örnek olarak Kanada’nın kuzey kutup bölgesinde 1 hafta tutulan Airbus A350 uçaklarının dondurucu koşullarda nasıl çalıştığı incelenerek gerekli düzenlemeler yapılmaktadır. Bu örneğe benzer testler La Paz (Bolivya) ve Addis Ababa (Etiyopya) gibi denizden en yüksek seviyedeki havaalanlarında uçakların bir hafta tutulmasıyla da uygulanabilmekte. Ayrıca yoğun yağışların fren sistemine ve motorlara etkisini incelemek için uçaklar su ve buz fışkırtan özel kanallardan geçirilmektedir.

Sanal Uçak ‘Demir Kuş’

Uçakların içindeki tüm sistemler önce yerde inşa edilerek dijital testlere tabi tutulmakta. Test merkezlerinden biri Montreal’de bulunmaktadır. Sistemler yerde kurulduğunda onlara ‘Demir Kuş’ adı veriliyor ve uçağın gerçekleştireceği iniş, kalkış, uçuş gibi hareketleri simülasyon ile deneniyor. Sistemler haricinde uçağın gövdesinin ve kanatlarının birleştiği yerlerde ultrason testleri uygulanarak kullanılan malzemelerde bir hata ve hasar olup olmadığı kontrol ediliyor. Yıldırım Testleri

İstatistiklere göre her uçağa yılda en az bir kere yıldırım çarpıyor. Yıldırım uçak üzerinden akıp gidiyor ve ciddi bir hasar bırakmıyor. Cardiff Üniversitesi’ndeki yıldırım laboratuvarı, yıldırım testleri uygulayarak bu sorun için en uygun çözümleri bulmaya çalışıyor. Airbus firması uçakları için yıldırım testlerini bu laboratuvarda gerçekleştiriyor.

Uçaklar Ne Kadar Dayanıklıdır?

İnsanların gökyüzündeki kuşların uçuşunu ve süzülüşünü görüp onlardan ilham alarak uçak yapmaya başlamalarından bu yana havacılık adına sayısız gelişme yaşanmıştır. Artık günümüz uçaklarını konuştuğumuzda hepsinin belli bir standardının olduğunu, belli kurallar çerçevesinde yapıldığını, testlere tabi tutulduğunu ve otoriteler tarafından da onay verilmedikçe uçuşa çıkamadıklarını söylemek gereklidir. Yaşanan bu gelişmelerin bazıları her ne kadar birtakım kanlı olaylar vasıtasıyla olsa da artık uçak tasarım mühendisleri her ihtimali göz önünde bulundurup testlerini gerçekleştirmektedir. Ayrıca şunu da belirtmekte fayda vardır ki bir uçağın uçuşa elverişli olduğunu kanıtlamak sadece üretim aşamasında yeterli değildir. Şu an kullanımda olan her uçağın düzenli bakımları yapılmakta ve uçuşa elverişlilikleri her daim kontrol edilmektedir. Motorlarından gövde kaplamasına, kullanılan perçininden koltuk kumaşına kadar ayrı ayrı birçok testten geçen bu uçaklar anca her testi başarıyla geçerse uçuşunuza sunulmaktadır.

Kanatlar Ne Kadar Taşıyabilir?

Her bir uçağın kanatlarının maksimum ne kadar yük taşıyabileceği manuellerinde mevcuttur. Uçağa yükleme yaparken verilen bu değerin asla geçilmemesi gerekir. Uçak eğer overload olursa ya hiç kalkamaz ya da olur da kalkarsa henüz tırmanış safhasındayken kanatlar uçağı taşıyamadığı için irtifa kaybedip düşer. Peki uçak manuellerinde yazan bu değer gerçekten güvenilir midir? Evet bu değer uçak test aşamasındayken kum torbaları yardımıyla yüklenip test edilmiştir. Yani uçak overload olmadığı sürece o kanatlar uçağı taşıyacaktır, güvenebilirsiniz. Kanatların test edildiği diğer bir konu ise esnekliktir. Uçaklar düz uçuşları sırasında birçok zorlu hava şartlarına maruz kalabilirler. Bunlardan biri de türbülanstır. Eğer uçakta türbülansa yakalandıysanız ve kanatların bir aşağı bir yukarı hareketini görüp kırılacakmış gibi durduğunu düşündüyseniz korkmayın. Çünkü uçak kanatları henüz uçuşa verilmeden esnekliği 90 ̊ye kadar test edilmiş ve onaylanmıştır.

Motorlar ve Ölü Tavuklar

2009 yılında Airbus uçağının Hudson nehrine acil inmesine sebep olan kaz sürüleri ve benzeri kuş sürüleri uçaklar için birer tehdit unsurudur. Uçakta motorun durmasına hatta patlamasına sebep olan bu sürüler için de yapılan testler mevcuttur. Uçak motoru üreticileri bu ciddi sorun karşısında oluşturdukları bir silahla, üretim aşamasında motorlar çalışır durumdayken ölmüş tavuklar atıp dayanıklılığını test ediyorlar. Yani eğer bir uçaktaysanız, o uçak testi geçmiş ve ölü tavuklarla iyi başa çıkmış demektir.

Yıldırım Düşebilir

Cardiff Üniversitesi yıldırım laboratuvarının yaptığı bir açıklamaya göre her ticari uçağa yılda ortalama bir kez yıldırım düşüyor. Peki, koca metal yığınları bunu nasıl zararsız atlatıyor? Uçak kaplama malzemesi olarak kullanılan alüminyumun iletkenliği fazla olduğundan dolayı yıldırımdan akan elektrik gövdesinde kolayca dağılıyor.

 

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com