Kara kutu, uçuş esnasında tüm verileri kaydeden bir kayıt cihazıdır. Örnek olarak rudder trim ayarı veya hücum açısı verilebilir.  Uçak herhangi bir kaza veya kırım olayı yaşadığı zaman, uzmanlar tarafından ilgili veriler incelenir. Kara kutu denildiği zaman akla her ne kadar siyah bir kutu gelse de asıl rengi turuncudur. Turuncu olmasının sebebi ise doğada en az rastlanılan rengin turuncu olmasıdır. Böylece oluşabilecek herhangi bir kaza sonrasında kayıt cihazının doğada kolaylıkla bulunabilmesini sağlar.

Ne için bu şekilde adlandırıldığı bilenmemekle birlikte freyzolojide kara kutu diye bir tanım yoktur. Gerçek adı “FDR (Flight Data Recorder)” yani Türkçe anlamıyla “Uçuş Veri Kaydedicisi” olarak geçmektedir. Bu kayıt cihazları kazadan en az etkilenmesi için genellikle uçağın kuyruk kısmında bulunan kargo kompartımanının içerisine yerleştirilir.

Kaç Tip Kara Kutu Vardır?

Kara kutular çeşitlerine göre 3 başlığa ayrılır. Bunlar:

• Tip 1: Sadece kokpit-yer, kokpit ile diğer hava araçları ve kokpit ekibinin de kendi arasındaki konuşmaları kaydeder.
• Tip 2: Sadece uçuş verileri kaydeder.
• Tip 3: Günümüzde en çok kullanılan kara kutu tipidir. Ses ve uçuş verilerini birlikte kaydeder. Kısaca FDR (Flight Data Recorder) olarak bilinir.

Kara Kutu Nasıl ve Ne Verisi Kaydeder?

Bu veri kaydedicileri kullanıldığı uçak tipine göre farklılık göstermektedir. Bazı kara kutular yolcu uçağında kullanılırken bazıları 2 kişilik bir akrobasi uçağında kullanılabilir. Uçağın boyutu arttıkça da kaydedeceği parametre sayısı da artmaktadır. Bir akrobasi uçağında kaydedilen veri 15-20 arasında değişiklik göstermektedir. Yolcu uçaklarında ise kaydettiği temelde 88 adet veri çeşidi bulunmaktadır. Bu veri çeşidi 250’ye kadar çıkmaktadır. Bu veriler herhangi bir kaza sonrasında özel bilgisayarlar vasıtasıyla incelenir ve kaza nedeni araştırılır.

Kara Kutunun Teknik Özellikleri Nelerdir?

Kara kutular paslanmaz çelik veya titanyumdan üretilirler. Bu dayanıklı dış yüzey, içerisindeki bilgileri çarpma, yüksek sıcaklık ve basınç gibi faktörlere karşı korumaktadır. Üretim standartlarına göre 1.100°C sıcaklıkta 30 dakika, 260°C sıcaklıkta ise 10 saate kadar dayanabilir. Her uçağın en az 25 saatlik uçuş bilgisini, kokpit ses kaydının ise son 2 saatini kaydeder. Kutunun kolay bulunabilmesi için içerisinde bir adet yer belirleyicisi bulunuyor. Bu belirleyici vasıtasıyla karada veya suda 1 mil mesafeden alınabilen “ping” sinyalleri gönderilmekte. Bu ping sinyalini gönderme süresi, ortalama ömrü 30 gün olan pil ile sınırlanmaktadır.