apu Archives - Herkes İçin Havacılık Derneği

APU Nasıl Çalışır?

APU (Auxiliary Power Unit), Türkçe karşılığıyla Yardımcı Güç Ünitesi, uçaklarda bulunan bir turboşaft motordur. Bazı uçaklarda farklılık gösterirken, genelde kuyruk kısmında bulunmaktadır. Uçağın ana güç kaynağının devre dışı kalması durumunda uçağa gücü APU sağlamaktadır.

Eski yolcu uçaklarında APU 10.000 feet üzerinde iken çalışamazdı fakat günümüzün yeni teknolojileri sayesinde yüksek irtifalarda da çalışan APU’lar üretilmiştir. APU’nun Görevleri Nelerdir?

APU’ların genel olarak 3 görevinden bahsedilebilir. Bunlar;

Uçağa elektrik gücü sağlar.
İklimlendirme için gerekli havayı sağlar.
Uçağın ilk hareketini yapması için güç sağlar.

Uçak havadayken uçağa gerekli gücü sağlayan yapılar uçak motorlarıdır. Fakat yerde motorlar çalışır durumda değilken uçak gerekli gücü APU’dan alır.

Eğer uçak seyir halindeyken motor arızası yaşarsa belirli bir seviyeye kadar APU bu işlevi yerine getirebilir. Ayrıca kabin için havalandırma da APU sayesinde yapılır.

APU Her Zaman Faydalı Mıdır?

APU’ların uçakta birçok yararlı işlevi olmasına karşın, birkaç dezavantajından söz etmek de mümkündür.

APU ortalama 300 kg ağırlığındadır. Sınırlı taşıma kapasitesine sahip uçaklar için büyük bir yük olurken aynı zamanda ağırlığı dolayısıyla uçağın daha fazla yakıt harcamasına sebep olabilir.

Ayrıca APU’lar büyük gövdeleriyle uçağın kargo bölümünde yer işgal ederler. Havayolu işletmelerinin kargo taşıma kapasitesini sınırladığı için de şirketler açısından maliyeti artıran bir durumdadır. Her Uçakta APU Yeri Aynı Mıdır?

APU’lar genel olarak kuyruk kısmında bulunurlar fakat her uçakta böyle bir durumdan söz etmek doğru değildir.

APU’lar uçağa 3 farklı şekilde yerleştirilebilmektedir.

Kuyruk Konisine
Ana İniş Takım Yuvalarına
Boylam Eksenine Dik şekilde yerleştirilebilir.

Uçağa sağladığı faydaların yanı sıra her uçakta APU çalışmak zorunda değildir. Uçağın yerde ihtiyaç duyduğu gücü karşılamak adına uçağın gideceği destinasyonlarda GPU uygunluğu kontrol edilmelidir.

Merve Esendağ Nisan 5, 2021

Bilgi Deposu

APU’nun Uçuş Sırasında İtkiye Katkısı Var Mıdır?

APU Nedir?

Açılımı Auxiliary Power Unit yani yardımcı güç anlamına gelmektedir. Genellikle uçakların kuyruk kısmında bulunan, kendine özgü yakıtla çalışan ve ana motorun çalışması için gerekli olan basınçlı havayı sağlayan küçük gaz türbinli motordur. APU’nun Görevleri Nelerdir?

Havada iken ana motor çalıştığı için uçağın tüm fonksiyonları çalışır haldedir. Yerdeyken ise ana motor yakıt tasarrufu amacıyla kapatılır fakat yolcular uçağa binerken uçağın birtakım işlevlerine mesela kabin içi ışıklandırması vs. gibi işlevlere ihtiyaç duyulduğu için APU burada devreye girer. Yani kabin içi konforu azami yakıt kullanarak sağlar. APU’nun görevleri motor çalıştırma, air condition için gerekli havayı sağlama, uçak elektrik sistemi için elektriği sağlamaktır. Havada ise sadece elektrik sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.

APU’nun Uçuş Sırasında İtkiye Katkısı Var Mıdır?

Havacılıkta 4 temel kuvvetten biri olan itki kuvveti (thrust) uçak motorlarında etkilidir.

En çok kullanılan motor çeşitleri ise;

Pistonlu motorlar: Çoğunlukla 1-4 kişilik uçaklarda kullanılır.

Turboprop motorlar: Küçük ticari yolcu uçaklarında düşük hızda sağladığı yüksek verimliliklerinden dolayı tercih edilir.

Turbofan motorlar: Bakımı kolay jet motor tipidir. Genellikle orta ve büyük yolcu uçaklarında kullanılır.

Turbojet motorlar: Kelime anlamları yüksek hızda dönen ve fırlatmak şeklindedir. Genellikle süpersonik hızların gerektiği askeri uçaklarda tercih edilir.

Turboşaft motorlar: Jet itme gücü yerine şaft gücü üretmek üzere tasarlanmış bir tür gaz türbinli motordur. Helikopterler, yardımcı güç üniteleri, tekneler ve gemiler, tanklar, hovercraftlar ve sabit ekipmanlar gibi sürekli yüksek güç çıkışı, yüksek güvenilirlik, küçük boyut ve hafiflik gerektiren uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Tüm yazılanlar itki kuvvetine etki sağlayan fonksiyonlardır. APU da gaz türbinli motor kategorisinde olan turboshaft motorlar arasında yer alır ancak turboşaft motorlar APU olarak kullanıldığı zaman itkiye katkı sağlamaz. Helikopterde olduğu gibi itki yaratan bir pervaneyi döndürüyorsa itkiye katkısı vardır.

admin Mart 10, 2021

Bilgi Deposu

Uçaklar Elektrik Enerjilerini Nasıl Sağlar?

Uçaklar, oldukça büyük ve emniyetli ulaşım araçlarıdır. Her gün çok fazla sayıda uçak birçok noktaya ulaşmaktadır. Bu büyük araçların uçabilmeleri ve gitmeleri gereken yerlere emniyetli bir şekilde ulaşabilmeleri için sadece motorlara ihtiyaç duyulmamaktadır. Uçakların emniyet seviyelerinin her geçen gün artması, geliştirilen birçok sisteme bağlıdır. Bu sistemler, çoğunlukla elektrik ile çalışmaktadır. Uçaklara elektrik enerjisi üreten sistemler şu şekilde sıralanabilir;

APU (Auxiliary Power Unit – Yardımcı Güç Ünitesi)
GPU (Ground Power Unit – Yer Güç Ünitesi)
RAT (Ram Air Turbine – Ram Hava Türbini)

APU (Auxiliary Power Unit)

Yardımcı güç ünitesi olarak da bilinen bu sistem, uçakların kuyruk kısmında bulunmakta olan turbo shaft motordur. Uçakların elektrik ve basınçlı hava ihtiyacını gidermek için kullanılmaktadır. Bu sistemin, uçaklar yerde iken elektrik ihtiyacını karşılama, basınçlı hava tedarik ederek ana motorların çalışmasını sağlama ve iklimlendirme (klima etkisi) yapma gibi temel görevleri vardır. Farklı uçak tiplerine göre de farklı APU motorları bulunmaktadır. APU gaz türbinli bir motordur. APU’ların herhangi bir itki sayılabilecek tepki çıkışları olmadığı için, belirtilen amaçlar dışında kullanılmamaktadırlar. Uçaklar seyir halindeyken değil, kullanılabilir irtifa seviyesinde çalıştırılmaktadırlar.

GPU (Ground Power Unit)

Yer güç ünitesi olarak bilinmektedir. Uçaklar, yerde oldukları süre boyunca bu sisteme bağlıdırlar. GPU’lar, römorka monte edilen dizel motor ve jeneratörlerdir. Genellikle, uçakların aprondan çıkmalarını sağlayan araç tarafından uçakların yanına getirilmektelerdir. Uçaklara bağlantı kokpitin altında bulunan kapaktan yapılmaktadır. Amacı ise, uçaklar yerde park halinde iken, bu süre boyunca uçakların tüm elektrik ihtiyacını karşılamaktır. Bu sistemle birlikte sağlanan enerji ile Auxiliary Power Unit ve ana motorlar çalıştırılmaktadır.

RAT (Ram Air Turbine)

Bu sistem, uçaklar acil bir duruma girdiklerinde uçağın ihtiyaç duyacağı elektriği üreten yardımcı güç ünitesidir. Normal zamanda uçağın ihtiyaç duyduğu elektriği, uçağın motorları üretmektedir. Motorların işlevini kaybettiği zamanlarda ise Ram Air Turbine bu işlevi temel bir seviyede yerine getirmektedir. RAT, dinamo mantığı ile çalışmaktadır. Elektrik jeneratörüne ya da hidrolik pompaya bağlı olan sistem, hava akımlarını kullanarak yel değirmeni gibi işlev görmektedir. Uçakların gövde kısmında ya da kanatlarında bulunmaktadır. Acil bir durumda pilotlar tarafından ya da sistem kendi kendini devreye sokmaktadır. Bunun ardından uçuşun temel işlevlerini sağlayan sistemler için yeterli olan gücü üretmektedir.

Ezgi Gümüş Mayıs 25, 2020

Bilgi Deposu

Etiket: apu