Ayşegül Özbey, Author at Herkes İçin Havacılık Derneği

Uçuşa Kabul Edilmeyen Yolcular Kimlerdir?

Uçuşa kabul edilmeyen yolcular; uçuş öncesinde sağlık sorunları olan, belge eksikliği ya da yetersizliği yaşayan, uçuş emniyetini riske atabilecek durumda olan yolcular olarak genel bir sınıflandırma yapılabilir.

Uçuş sırasında diğer yolcuların, kendisinin ve uçuş ekibinin güvenliği, emniyetini, sağlığı ve konforunu bozabilecek yolcular, uçuş görevlileri (load controller) aracılığıyla kaptan pilot ve/veya purser’ın onayı ile uçuşa kabul edilmeyebilir.

Başlıca uçuşa kabul edilmeme nedenleri: Salgın hastalık (Covid, Domuz gribi vb.), aktif verem (Active tuberculosis), kızamık (Measles), akut çocuk felci (Acute poliomyelitis), sıtma (Typhoid fever), su çiçeği (Chicken pox), kızamıkçık (Rubella) vb. bulaşıcı hastalık geçirmekte olmak; aldıkları uyuşturucu, alkol ile aşırı derecede sarhoş olmak; uçuş operasyonu (check-in, boarding) sırasında havayolu firmasının, handling acentasının ve çalışanlarının talimatlarına uymayan, toplumsal düzeni bozan, yıkıcı davranışlar sergilemek (Unruly passenger).

Yolcu, check-in kontuarında belirtilen özelliklere sahip olmadığı için uçuşa kabul edilmezse, biletine “Taşıma Reddedildi” ifadesi eklenir. Eğer uçuşa kabul edilmiş yolculardan birisi benzer davranış şekillerine biniş kapısında sergilerse, yolcu uçağa alınmaz ve bagajı uçaktan indirilir. Bu tür yolcular emniyet riski yarattıklarından güvenlik güçlerinden yardım alınması uygun olur. Crew Information Sheet’e yolcu ile ilgili bilgiler not edilmelidir.

Ayşegül Özbey Temmuz 13, 2023

Bilgi Deposu

Yüksek Tepelerde Neden Uçak İkaz Lambası Vardır?

Uçak ikaz lambası bir diğer adıyla Mania ışıkları; uçak, helikopter veya insansız hava araçları gibi her türden hava araçlarının seyrüsefer güvenliğini sağlamak amacıyla, yüksek yapıları gece ve/veya gündüz işaretleyerek daha görünür hale getirmeye yardımcı olan araçlardır.

Uçak ikaz lambaları gece ve gündüz uçuşlarını güvenli hale getirmek ve uçakların herhangi bir yüksek yapıya çarpmasını engellemek amacı ile kullanılmaktadır. Uçakların navigasyonu ile çakışabilecek yapıların veya sabit engellerin görünürlüğünü artırmak için kullanılır. Bazı alanlarda, havacılık otoriteleri ikaz lambasının kullanılmasını zorunlu tutar. Sadece dağ veya yüksek tepelerde kullanılmaz. Geçici ya da kalıcı olarak inşa edilen yüksek yapılarda da kullanılması gereklidir. Seyrüsefer güvenliğini tehlikeye atmamak ve hava ulaşımını güvenceye almak adına, ICAO Annex 14’e göre ışıklandırılmalıdırlar.

Maksimum görünürlük ve çarpışmadan kaçınma için, bu aydınlatma sistemleri genellikle pilotlar tarafından engelden kilometrelerce uzakta görülebilen bir veya daha fazla yüksek yoğunluklu flaş veya LED cihazı kullanır.

Ayşegül Özbey Nisan 3, 2023

Bilgi Deposu

Inad ve Deporte Nedir?

Ülkeye Girişi Yasaklanan Yolcular (Inad)

Gittiği ülke tarafından girişine izin verilmeyen yolculara “Inadmissible Passenger” (INAD) yolcu denilir. Uluslararası kurallara göre ınad yolcunun geldiği havayolu tarafından işlemlerini son varış noktasına kadar yapmakla yükümlüdür. Sınır polisi veya pasaport görevlileri tarafından yolcunun ülkeye alınmama hakkı vardır. Yolcunun, ülkenin istediği evrakları bulunmaması veya bunları göstermemekte ısrar etmesi onu INAD yolcu yapabilir.

INAD bir yolcunun geri gönderilme işlemi mümkün olduğunca en kısa sürede yapılması gerekmektedir. O gün içerisinde ülkesine uçuş var ise o uçuşla ülkesine gönderilir. O gün uçuş yoksa en yakın tarihte olan uçuşla ülkesine geri gönderilir. 24 saati geçen yolcular INAD yolcular için ayrılmış alanda beklerler. Yeme-içme ihtiyaçlarını geldiği havayolu karşılar. INAD olarak kabul edilen yolcuya soruşturma başlatılır. Yolcu uçaktan indikten sonra terminalde çıkartılmaz özel bir alanda bekletilir. Görevli polis memuruyla birlikte check-in işlemleri yapılarak uçağa binmeleri sağlanır. Yolcunun Biniş kartında INAD kodu yazılır. Karşı istasyona yolcunun neden kabul edilmediğini de belirten bilgilendirme yapılır. Soruşturması tamamlandıktan sonra yolcu geldiği hava yoluyla beraber ülkesine geri döner.

Sınır dışı Edilen Yolcular (Deporte)

Sınır dışı edilen (deporte) yolcular, bir ülkeye yasadışı yollarla girmiş ya da kanuni yollarla giriş yapmış ancak ülkenin yetkili makamlarınca ülkede bulunması sakıncalı bulunan bu nedenle sınır dışı edilen yolculardır. Refakatli (DEPA) ve refakatsiz (DEPU) olmak üzere ikiye ayrılır. Deporte yolcular, kimi zaman bir güvenlik görevlisiyle birlikte, kimi zaman da tek başlarına uçağa biniş yaparlar. Yolcuyu ülkeye getiren havayolu böyle bir durumda yolcuyu geri götürmekle yükümlü değildir. Deporte edilen yolcunun bilet ve diğer harcamaları yolcuyu sınır dışı eden hükümet tarafından karşılanır. Deporte yolcular check-in ve boarding işlemleri sırasında havayolunun uygulamalarında normal yolcu gibi işlem görür yalnızca biniş kartına yolcunun durumunu belli eden (DEPA ya da DEPU) kodu yazılır. Deporte yolcuya alkol verilmez. Uçağın en arka kısımdaki koltuklardan verilir.

Ayşegül Özbey Mart 20, 2022

Bilgi Deposu

Gelen Uçağa Hangi İşlemler Uygulanır?

Havaalanına gelen her uçağa verilen birtakım hizmetler vardır. Bunlardan bazıları zorunlu bazıları da havayolunun isteği doğrultusunda verilen hizmetlerdir. Bu hizmetler sorumlu kişiler tarafından kontrollü bir biçimde verilmek zorundadır. Verilen hizmet şu şekilde olmalıdır;

Uçak tipine göre uygun park pozisyonu yetkili meydan (ATC) tarafından belirlenir ve kaptana bildirilir. Uçağın geleceği park pozisyonuna uçak tipine ve ihtiyacına uygun ekipman hazırlığı yapılır.
Uçak geliş işlemleri havayolları prosedürlerine göre farklılık gösterebilir. Ramp hizmetlerinde çalışan kişiler uçak gelmeden önce bu prosedürleri incelemelidirler.
Uçağın park edeceği pozisyonun uçak yanaşmadan önce F.O.D kontrolü yapılır.
Gelen uçağa Takozlama yapılır.
Emniyet Dubaları konulur.
Yer kontrol hareketleri (Marshalling) yapılır.
Uçağa hizmet verecek personel ve ekipman, uygun ve emniyetli alanda beklemelidir.
Uçak motorlarının susması;

– Uçak beacon’ları sönmeden ve motorlar susmadan (ihtiyaç olması durumunda GPU dışında) hiçbir personel veya teçhizat uçağa kesinlikle yanaşmamalıdır.

Yer ve kokpit iletişimi;

– Uçak beacon’ları sönüp, motorlar sustuktan sonra uçağa takozlama yapılır yapılmaz kokpite görsel olarak standart işaretler ile veya headset yoluyla sözlü olarak bilgi verilir.

– Uçağa GPU bağlanması durumunda kokpite görsel olarak standart işaretler ile bilgi verilir.

– Havayolunun talebi doğrultusunda motorlar sustuktan ve uçak durduktan sonra headset aracılığı ile yer ve kokpit arasında başka diğer bilgi alışverişi de gerçekleştirilebilir.

– Park freni bırakılma işlemi kokpit ekibi sorumluluğundadır.

Yer hizmet ekipmanlarının yanaşması;

– İlgili araçlar sadece eğitimli ve yetkili kişiler tarafından kullanılmalıdır.

-Ekipmanlar uçağa yanaşmadan önce uçak etrafında bir tur atılarak hasar kontrolü yapılmalıdır.

– Uçağa yanaşmadan önce mutlaka fren kontrolü yapılmalıdır.

– Uçağa tam yanaşacak ekipmanlar (konveyör, vb.) marshalling eşliğinde uçağa yanaşmalıdır.

– Uçağa tam yanaşmayacak olan ekipmanlar (bagaj arabası, vb.) uçağa belli bir mesafede konumlandırılmalıdır.

Konileme işlemi;

– Koni kullanılmasındaki amaç, uçağın zarar görebilme ihtimali yüksek bölgeleri önünde koruyucu ve uyarıcı bir alan oluşturmaktır.

Uçak içerisinde verilen hizmetler ise havayolunun talebi doğrultusunda değişmektedir. Bazı havayolları temizliği yer hizmetlerinden isterken bazıları temizliği kendi kabin görevlilerinin yapmasını ister.

Ayşegül Özbey Şubat 26, 2022

Bilgi Deposu

En Doğru Check-In Yapma Zamanı Ne Zamandır?

Check-in uçuş öncesinde yapılan bilet, pasaport, kimlik, evrak kontrol ve bagaj verme işlemlerinin genel adıdır. Havayollarının yolcularına daha kolay hizmet verebilmesi ve yolcuların işlemlerini hızlı bir şekilde yapması için farklı check-in yöntemleri vardır. Bunlar kontuar check-in, kiosk check-in, online check-in’dir.

Kontuar check-in, bagaj varsa yapılması gereken bir işlemdir. Sadece el bagajı varsa ya da hiç bagaj hiç yoksa online check-in ve kiosk check-in yöntemi ile daha hızlı biniş kartı alıp uçağa geçebilirsiniz. Kiosk check-in veya online check-in işlemi yapılmışsa eğer bagajda varsa kontuar sırasına girmek ve bagaj teslim işlemini tamamlamak gerekir.

Kontuar check-in işlemini yapmak için uçak kalkış saatinden belirli bir süre önce kontuar sırasına girmek gerekir. Havaalanın yoğun olduğu zamanlarda uzun bir kontuar kuyruğu oluşabilir. Bu durumu göz önünde bulundurarak havalimanına uçuş saatinden daha erken gitmek gerekir. Check-in süreleri her havayolun havayoluna farklılık gösterebilir. Bunun için uçuştan birkaç gün önce havayolunun sitesinden check-in saatlerine bakılmalıdır. Ortalama dış hat uçuşlarında uçuştan en az 2 saat, iç hat uçuşlarında ise uçuştan en az 1 saat önce havalimanında hazır bulunmaları gerekmektedir. Online check-in yapılacaksa en az bir gün önceden yapılmadır. Eğer Kioks check-in yapılacaksa yine uçuş saatinden en az 1 saat önce yapılmalıdır.

Ayşegül Özbey Şubat 17, 2022

Bilgi Deposu

Boarding Nedir?

Boarding uçağa binilmeden önce yapılan son kontrolü ifade eder. Yolcular uçağa binmeden önce biniş kartları kimlikleri pasaportları ve hatta el bagajlarının son kez kontrol edildiği zamandır. Uçakta yapılan hazırlıklar bittikten sonra boardıng başlar ve son yolcu koltuğuna oturduğunda ve uçak kapısı kapatıldığında biter. Check-in işlemlerinde gözden kaçan bir durumun fark edilmesi ya da kapı kısmında başka uçuşa gidecek olan yolcuların araya karışmaması için özenle ve dikkatli yapılır.

Boarding Nasıl Yapılır?

Boardıng kontuar kapandıktan sonra arındırılmış bölge de yani uçağın yanaştığı kapı da başlar. Uçağın uçuş için hazırlıkları bittikten sonra ekonomi sınıfı yolcuların zone sırasına göre alınmasıyla başlar. Uçak körüğe yanaşmışsa eğer yolcu körükten geçerek uçağa biner. Açık alana yanaşmışsa eğer apron da bekletilir boardıng bitince cobus araçlarıyla uçağa geçerler. Yolculardan kimlik pasaport ve biniş kartı istenir ve kontrol edilir. Biniş kartı alınan yolcunun boardıng pass kısmı koparılır yolcuya verilir.

Son kontrol kısmı olduğu için yolcu son kez analiz edilir. Şüpheli davranış sergilerse ya da bir problem varsa yolcu kenara alınır. İşlemleri bekletilir. Bebek arabalı yolculardan arabalarını katlamalarını ve kenara koymaları istenir. Uçak altı Ekonomi sınıfı bittikten sonra bussiness class ve first class alınır. Tüm yolcular uçağa binip koltuklarına oturduktan sonra uçuş manifestosu yazılır ve pilota teslim edilir. Uçak kapısı kapanır ve boardıng sonlanır.

Pre-Boarding Nedir?

Özel durumu olan (hastalık, yürüyememe vb.) yolcuların boarding işlemlerinin herkesden önce yapılıp uçağa önce alınmasına denir.

Ayşegül Özbey Şubat 8, 2022

Bilgi Deposu

Air Spaces Class Nedir?

Hava Sahası

Hava sahası, herhangi bir kara parçası ve/ya su kütlesi üzerindeki boyutları çeşitli kanun, kural ve antlaşmalarla belirlenmiş atmosfer kütlesi. Günümüzde kullanılan -kapsadığı alan açısından- en büyük hava sahası birimi uçuş bilgi bölgesidir (FIR). Her ülkenin hava sahası bir veya daha fazla uçuş bilgi bölgesine bölünür.

Gökyüzü sınırsız gibi görünse de emniyetli uçuşların sağlanması için hava sahaları, sınıflara ayrılmıştır. Her tür hava sahasında, Hava Trafik Hizmeti verilir ve uçuş prosedürleri değişir. Tüm hava sahaları belirli bir sınıfta yer alır ve bu sahada uçan hava taşıtları, çeşitli kurallarla karşılaşabilirler. Hava sahaları ICAO’nun belirlediği kurallara göre A, B, C, D, E, F ve G şeklinde yedi sınıfa ayrılır. Bunlardan A, B, C, D, E kontrollü, F ve G kontrolsüz hava sahası sınıflarındandır. Her Devlet, hava sahasında, uçuşların yasaklanabileceği, kısıtlanabileceği veya dikkatle yapılabileceği yerlerde hem dikey hem de yatay olarak uzanan sınırlı bir bölge oluşturabilir.

CAS (Controlled Airspace) Kontrollü Hava Sahaları

Hava trafik kontrolleri tarafından hizmet verilen ve hava trafiğinin en yoğun olduğu sahalardır. A,B,C,D,E sınıflarından oluşur.

A Sınıfı: Hava trafiğinin en yoğun olduğu hava sahasıdır. IFR uçuşları bu saha da gerçekleşir. VFR uçuşlarına kapalıdır. Tüm uçuşlar için hava trafik kontrol hizmeti verilir ve her bir uçuşa ayrım uygulanır.
B Sınıfı: B sınıfı hava sahası kontrollü bir hava sahasıdır. B sınıf hava sahasında, IFR ve VFR uçuşlara izin verilir. Tüm uçuşlar için hava trafik kontrol hizmeti verilir ve her bir uçuşa ayrım uygulanır:
C Sınıfı: C sınıfı hava sahası kontrollü bir hava sahasıdır. C sınıf hava sahasında, IFR ve VFR uçuşlara izin verilir. Tüm uçuşlar için hava trafik kontrol hizmeti verilir ve IFR uçuşlar diğer IFR ve VFR uçuşlardan ayrılır. VFR uçuşlar IFR ayrılarak sadece diğer VFR trafiklere ilişkin trafik bilgisi verilir.
D Sınıfı: D sınıfı hava sahası kontrollü bir hava sahasıdır. D sınıfı hava sahasında IFR ve VFR uçuşlarına izin verilir.
E Sınıfı: E sınıfı hava sahası kontrollü bir hava sahasıdır. E sınıfı hava sahasında IFR ve VFR uçuşlara izin verilir.

Kontrolsüz Hava Sahaları

Kontrolsüz hava sahası, hava sahası sınıflarından F ve G sınıfı hava sahasını içerir. İçerisinde uçan pilotlara hava trafik Kontrol hizmet verilmez. Uçuştan ve uçuş güvenliğinden pilot sorumludur.

F Sınıfı: Tavsiyeli yollardır (ADR).
G Sınıfı: Open-FIR’dır. Kontrollü sahalar dışındaki RASA’ları, MATZ’leri ve ATZ’leri de kapsar.

Ayşegül Özbey Ocak 28, 2022

Bilgi Deposu

DCS (Departure Control System)

Hava yollarının havalimanlarında kullanıldığı kalkış kontrol sistemidir. Kullanılan bu sistem, havalimanlarında kontuar kısımlarında bulunur. Sistemin kullanım amacı yapılan işleri otomatikleştirerek hızlı hale getirmek.

Dcs sisteminin kullanımı sırasıyla şu şekildedir;

Kontuardan sorumlu havayolunun ya da yer hizmetleri memuru tarafından açılır.
Önceden rezervasyonu yapılan biletler, yolcu sayıları, uçak tipi, kuyruk adı, yemek talep sayısı, özel ilgi gerektiren yolcuların bilgileri kontrol edilir.
Özel hizmet gerektiren yolcuların durumları için önceden brifing yapılır.
Check-in işlemi yapacak yolcu karşılanır seyahat dokümanları (bilet, pasaport, kimlik vb) istenir.
Yolcu kontrol edilir.
Yolcunun özel ihtiyaç talebi varsa DCS sisteminde görünmüyorsa belirli kodlarla sisteme girilir ve ihtiyacına uygun koltuk verilir.
Kontuara önce gelen genç ve sağlıklı yolculara acil çıkış kapıları verilecek şekilde ayarlanır. Acil çıkış kapıları önce verilmelidir.

Seat Selectıon koltuk dağılımına dikkat edilmelidir.
Uçuşa kabul edilen her yolcu için biniş kartı (Boarding Kart) yazdırılır.
Yolcunun bagajı istenir ve kabul edilirken bagaj güvenlik soruları sorulur ve tehlikeli maddeler uygulaması yolcuya hatırlatılır.
Bagajlar belirlenen kiloyu aşmıyor ise etiketlenir, eğer yolcu bagaj hakkını aşıyorsa excess ödemesi ya kredi kartından yapılır ya da bilet satış noktasına yönlendirilir.
Bagaj etiketi üretilip bagaja takılır.
Yolcunun el bagajı var ise içinde sıvı, tehlikeli bir şey olup olmadığı sorulur kontrol edilir ve kabin etiketi bizzat yolcu hizmetleri memuru tarafından takılır.
Biniş kartı ve bagaj etiketini almış yolcular doğru çıkış kapısına yönlendirilir ve iyi uçuşlar dilenir.
Check‐in kapandıktan sonra DCS sistem üzerinden alınan manifesto uçağa verilir.

APIS (Advanced Passengers Information System) Nedir?

Yurtdışı uçuşlarında yolcuların pasaport bilgilerinin detaylı bir şekilde uçağın kalkışından itibaren en az 30 dakika içerisinde karşı sınır polisine gönderilmesini sağlayan mesajın genel adı APIS’tir. Bu sistem ile karşı sınır polisi gelecek yolcular hakkında bilgi sağlar.

Ayşegül Özbey Ocak 14, 2022

Bilgi Deposu

Yazar: Ayşegül Özbey