Uçakların kalkış, iniş ve taxi yaptığı sırada kullanılan pistler emniyet açısından büyük bir öneme sahiptir. Pistlerin inşası için gerekli kurallar ICAO tarafından belirlenir.
Pistlerin Konumlandırılması Nasıl Olur?
Pistlerin yapılacağı konum belirlenirken; hava ve özellikle rüzgâr yönü, hava alanı çevresi topoğrafyası, uçağın performansı ve etrafa verilecek olan gürültü desibeli göz önünde bulundurularak konum belirlenmelidir. ATS rotalarının yakınlığı da dikkate alınır.
Pist Uzunluğunun Belirlenmesi
Pistte bulunan karşı rüzgârın şiddeti ne kadar fazla olursa uçağın kalkış ve iniş esnasında ihtiyaç duyduğu pist uzunluğu kısa olmaktadır. Ancak kuyruk rüzgârı gerekli olan pist uzunluğunu arttırmaktadır. Sıcaklığın artması ile de pist uzunluğu artış göstermektedir çünkü düşük hava yoğunluğu yaratarak itme çıkışının düşük olmasına ve taşıma kuvvetinin azalmasına sebep olur. Pistin eğimi de uzunluk için etkili bir sebeptir. Yokuş yukarı eğimli olan bir pistten kalkış yapan uçak düz veya yokuş aşağı kalkış yapan bir uçağa göre daha uzun bir piste ihtiyaç duymaktadır.
Pistin kalkış ve iniş mesafeleri de uçakların kalkışa başladıktan sonra herhangi bir arıza sebebiyle emniyeti bir şekilde durdurulabilmesini veya emniyetli bir şekilde kalkış ve iniş operasyonlarını gerçekleştirebilecek uzunlukta yapılmalıdır
Pistlerin Fiziksel Özellikleri Nelerdir?
Pist genişliği 18-60m arasında olmalıdır ve pistlere A’dan F’ye kadar olan harflerle harf kodlamaları yapılır. Pist genişliğini; uçağın konma sırasında merkez hatta sapması, yan rüzgâr, pist yüzeyinin kontaminasyonu, yaklaşma/ayrılma hızları, görüş ve insan faktörleri etkilemektedir. Boyuna eğimler, pistin merkezi hattı boyunca olan azami ve asgari farkın pistin uzunluğuna bölünerek hesaplanır ve dikkat edilmesi gereken faktörler arasındadır. Enine eğimler, yağmur sularının hızlı bir şekilde tahliyesi için önemlidir. Kod harfinin A ve B olduğu pistlerde %2, C D E veya F olan pistlerde ise %1.5lik bir eğim yapılmaktadır. Görüş mesafesini engelleyecek hiçbir unsur olmamalıdır ve pist yüzeyi dayanıklı olmalıdır. Yüzey üzerinde herhangi bir pürüz bulunmamalıdır çünkü bu, uçakların iniş- kalkışlarını ve frenleme kayıplarına sebep olmaktadır.
Pist Banketleri Ve Pist Şeritleri Nelerdir?
Pist banketi, pistin herhangi bir uçağa yönelik tehlikesini azaltmak amacı ile kullanılmaktadır. D veya E kod harfli ve pistin genişliğinin 60m’den az olduğu pistlerde kullanılır. Piste bitişik ve yüzeyle aynı hıza da olacak şekilde konumlandırılır. Pişt şeritleri, merkez hattından belirli bir uzaklıkta pist sonunun ilerisine uzanmaktadır. Amacı uçakları tehlikeye sokabilecek cisimlerden ayrı bir alan sağlamaktır.
Kaç Adet Pist Çeşidi Vardır?
Pist sayısı belirlenirken havaalanındaki uçak trafiği önemlidir. Uçağın IFR ve VFR tipinde olması da bu sayıda etkilidir. 4 çeşit pist bulunmaktadır.Bunlar; tek pist, paralel pist, açık v pist ve kesişen pisttir.
