Günden güne gelişen havayolu taşımacılığı için Türkiye havalimanları baz alındığında, 2018 verilerinegöre Sabiha Gökçen ve Atatürk Havalimanlarına her 46 saniyede bir uçak indi. 2019 verilerine göre İstanbul Havalimanı’ndan her 74 saniyede bir uçak iniş-kalkış yaptı. Peki tüm bu uçaklar aprona kadar nasıl geldi?
Rule veya Taksi Nedir?
Rule veya taksi, havaalanında hava taşıtları için bir yerden bir yere yapılan yolculuktur. Piste inen uçakların aprona gelmesi için taksi yollarını kullanarak rule veya taksi yapması gerekmektedir. Uçaklar için havaalanında bu trafiği düzenlemekle görevli birim Hava Trafik Hizmetleri bünyesinde olan Hava Trafik Kontroldür. Hava trafik kontrol hizmeti meydandaki tüm meydan trafiğine verilmektedir. Ama özellikle pistten çıkan bir uçağın taksi yolları ve aprondaki trafiklerinin hareketi ve kontrolünden sorumlu birim ise Hava Trafik Kontrol biriminin alt birimi olan Yer Kontrol birimidir. İniş yapan uçaklar pistten çıktıktan sonra onları yönlendiren yer kontrol birimi tarafından bir taksi yolu tahsis edilir. Pilotlar bu taksi yollarını pist bilgilendirme işaretlerinden bulurlar. Bulundukları yolun hangi taksi yoluna gittiğini ve ne tarafa ne kadar dönmeleri gerekir gibi bilgileri de gene levhalardan bulabilirler. Siyah karakterli ve sarı fonlu olan bu levhalar bize her zaman taksi yolunu tarif ederler. Yer kontrolün verdiği direktife ve levhalar göre pistten çıkılıp taksi yoluna geçilip aprona ulaşılmış olunur.
Uçaklar Levhalara Rağmen Yolu Bulamazlarsa?
Bazı havaalanlarının çok büyük oluşu ya da pilotun o havaalanını çok bilmeyişi sebepleriyle uçağa taksi hareketinde yardımcı olması için tahsis edilen hizmete ‘’follow-me’’ denilmektedir. Follow-me hizmeti kontrol kulesiyle her zaman irtibatta kalıp uçağı manialardan sakınarak aprona emniyetli bir şekilde götürmekle görevlidir. Uçakların bu hizmeti almaları için önceden bu hizmeti talep etmiş olmalarıgerekmektedir. Özel tahsis edilmiş bu araçların sarı renkte tepe lambası açılıp ‘FOLLOW-ME’ yazısının yakılmasıyla hizmet başlar. Eğer uçak durdurulmak istenirse bu yazı kapatılıp ‘STOP’ yazısı yakılır. Hizmet bitiminde ise ışıklar ve yazı kapatılarak araç uçak önünden ayrılır.
