resmin alt tagı

Uçaklara Yıldırım Çarpar Mı?

Uçuş sırasında atmosferik tabakada gerçekleşen olaylardan yıldırım ile karşı karşıya kalabilir. Araştırmalar sonucu yılda ortalama 1 kez tüm yolcu uçaklarına yıldırım çarpmaktadır. Bu yaygın bir olaydır.

Uçaklar etrafında Faraday kafesi tasarımı vardır. Faraday kafesi iletken metal ile kaplanması sonucu oluşur. İçteki alanı dışarıda oluşabilecek elektrik alanından koruyan bu muhafaza eden katmana Faraday kafesi denir. Uçağa çarpan yıldırım zarar vermeden havaya geri karışır. Buna ek olarak yakıt tankını çevreleyen contalar da yıldırım kaynaklı oluşabilecek aksaklıkları en aza indirir. Çarpan yıldırım genel olarak uçağın kuyruk bölgesinden çıkar. Bunun yanı sıra çarpan yıldırımın uçağın dijital sistemlerinin etkilenmesi de düşünülmüş ve uçağa ek olarak bir topraklama sistemi konmuştur.

Faraday Sisteminin Kullanıldığı Alanlar Nelerdir ?

Faraday sisteminin amacı içeridekinin dışarıya çıkmasını engelleme ve dışarıdakinin de içeriye girmesi üzerine kurulmuştur. Manyetik alanı korumak birinci önceliktir. Kullanım alanları çeşitlendirilebilir:

  • Yanıcı,parlayıcı ve patlayıcı maddelerin depolandığı binalar
  • Radyo frekansı yayan aletler
  • Telsizle haberleşmenin yapıldığı binalar
  • Elektronik kartlarda bulunan radyo frekans modüllerde

Yıldırım Çarpması Uçağın İçindekileri Etkiler Mi?

Ticari yolcu uçakları yılda ortalama 2 defa yıldırım çarpmasına maruz kalmaktadır. Yıldırım çarpması uçaklar için alışılmış bir durumdur ve uçuş güvenliğini tehlikeye sokabilmektedir.

Yıldırım Çarpması Nasıl Olur?

Yıldırım, bulut ile yer arasında meydana gelen yüksek gerilimli doğal bir elektriksel boşalma olayıdır. Uçak havada yıldırım çarpmasına maruz kalırsa güçlü bir ses ve onunla beraber parlak bir ışık ortaya çıkar ve hafif sarsılmalar meydana gelebilir. Uçakların kanat uçlarında statik elektrik yükünü havaya dağıtan sivri metal çıkıntılar bulunmaktadır bu metal çıkıntılar sayesinde uçak yıldırım çarpmasından etkilenmemektedir. Yıldırım Çarpması Uçağın İçindekileri Etkiler Mi?

Uçaklar “Faraday Kafesi” sistemine uygun olarak tasarlanır. Uçağa yıldırım çarpması durumunda yıldırım uçağa ve uçak içine zarar vermeden havaya karışır. Uçak gövdesinde bulunan anti statik özellikteki boya, elektriğin uçak içine geçmesini önler. Yıldırımlara karşı özel olarak tasarlanmış olan, gövdedeki statik elektriğin havaya karışmasını sağlayan özel aletler sayesinde, oluşan yıldırım çarpmaları uçağın önemli parçaları için önemli bir tehlike oluşturmaz. Yıldırım çarpması durumunda sadece uçak gövdesinde birkaç perçem hasar alabilir. Bu da öngörülen bir durumdur.

Uçakları Yıldırım Çarpar mı?

İşin aslına bakarsak uçakları düşündüğünüzden daha fazla yıldırım çarpar. Küçük uçakları daha az çarpsa da genel olarak uçaklar yıldırımla mücadele eder. Ancak geçmişte yaşanan hadiselerden sonra uçakların yıldırımlara, şimşeklere olan dayanıklılığı üreticiler tarafından arttırılmıştır. Uçağın dış yüzeyi iletken bir madde olan alüminyumdan yapılır. İç katmanlarsa yalıtkan maddelerden yapılır. Bu durum yıldırımdan gelen güçlü akımın dış katmanda kalmasını sağlar ve zararı minimuma indirir. Yıldırımlar en çok dış katmana yakın yalıtımı az yakıt depolarına zarar verir. Bu durumun önüne geçmek için üreticiler yakıt deposunu çevreleyen yalıtımı arttırmış, kanatlarda oluşabilecek yıldırımların akım gücünü uçak üstünde iyice yaymıştır. Uçaklarda yıldırım çarpmalarının etkisini azaltacak ya da yok edecek birden çok sistem bulunmaktadır.  Bunlardan biri Michael Faraday’ın bulduğu “FaradayKafesi’dir.” Faraday Kafesi bildiğimiz kafestir. Ağ şeklinde örülmüş olup yapımında kullanılan metaller en iyi iletkendir. Böylece FaradayKafesi’ne çarpan güçlü elektrik akımları metal tellerde dağılır ancak içinde ki varlığa hiçbir şey kullanılmaz. Bunun uçak boyutlarında yapıldığı düşünülürse çok yüksek bir iletim sağlar ve yıldırım kadar güçlü bir iletkene karşı gize bir savunma olur. Aynı zamanda uçakların burunları kanatları ve kuyrukları en sivri noktalardır. Ve yıldırımlar en çok sivri noktalardan çarpar. Özellikle burunda kokpitin bulunması ve birçok enerji isteyen sistemin orada bulunması yıldırımın daha çok burundan çarpmasına sebep olur. Bundan kurtulmak içinde yine küçük mühendis harikaları gereklidir.  Uçağın burnunda Radom isimli bir tasarım bulunmaktadır. Bu tasarım gelen yıldırımı uçağın diğer yüzeylerine dağıtarak. Yüksek bir akım yüklenmesi olmasını engeller. Aynı şekilde uçağın kanatlarının firar tarafında püsküle benzer özel çıkıntılar bulunur. “Staticdishharger” olarak adlandırılan bu çıkıntılar da uçağa çarpan yıldırımın gücünü dağıtır ya da kuyruktan veya burundan gelen elektrik akımını dışarı atar.

Uçağa Yıldırım Çarparsa Ne Yapmalıyız?

Öncelikle uçağın türbülansa gireceğini ve yüksek sesli gürültüler oluşacağını bilmeliyiz. Öncelikle sakin kalmalı ve yerimizden kalkmamalıyız. Kabin ekibinin işini zorlaştırmamalıyız ki onlarda işlerini yapabilsin. Yıldırım çarpmasından dolayı kayda geçen en son kaza 1988 yılında Almanya’da gerçekleşmiştir. Unutmayın geçmişte olan kazaların ardından alınan tedbirler sayesinde artık uçağınızın yıldırım çarpmasından dolayı düşmesi imkansızdır.

 

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com