Soğuk Havalarda Uçağın Buzlanmasını Önlemek İçin Alınan Önlemler
Buzlanma, uçuş performansını etkileyerek uçuşun elverişsiz hale gelmesine neden olmaktadır. Bu sebepten dolayı buzlanma havacılık sektöründe çok tehlikeli bir meteorolojik olaydır. Dolayısıyla buzlanma olayının sebepleri, sonuçları ve engellemesi için yapılan çalışmalar hem insan hayatı için hem de teknoloji açısından önemli bir yere sahiptir.
Buz Oluşumu Nasıl Gerçekleşir?
Uçak yüzeyinde sıvı halde suyun bulunması, 0 derecenin altındaki atmosfer sıcaklığı ve 0 derecenin altındaki uçak yüzeyinin sıcaklığı uçak üzerinde buzlanmaya sebep olmaktadır.
Meydana gelen buzlanma hava akışını bozar ve uçağın yükselme gücünü azaltırken ağırlık ve sürtünmeyi arttırır. Aynı zamanda buzlanma uçağın; motor, kanat, kuyruk ve pitot tüpü gibi yapısal parçalarına da zarar vermektedir. Buzlanmayı Önlemek İçin Yapılan İşlemler
Uçakların olumsuz hava koşullarında kalkış ve inişlerini güvenli bir şekilde yapmaları için yerde iki adet işlem uygulanmaktadır. Bunlar; de-icing ve anti-icing işlemleridir.
De-icing, uçak yüzeyinde buz tutmadan önce yapılan bir işlemdir. Uçak üzerine suyun bazen tek başına bazen de içerisinde buz çözücü bir sıvı ile beraber tüm yüzeylere püskürtülür. Bu işlem sayesinde ne yazık ki buzlanmayı tamamen önleyemeyiz. Eğer de-icing işleminden sonra uçak üzerinde bir buzlanma oluşursa Anti-icing işlemi uygularız. Anti-icing işleminde ise uçak baştan aşağıya buz önleyici sıvı ve su karışımı ile yıkanmaktadır. Su ve sıvı çözücü oranları koşullara göre değişiklik göstermektedir.
Yapılan bu işlemler yetkili bir personel tarafından yapılır. Uçağın tüm kısımlarına ulaşılabilecek seviyede tasarlanmış araçlar vasıtasıyla bu işlemler gerçekleşmektedir. Havada yapılan önlemlere bakacak olursak, uçak havalandıktan sonra normal irtifalarda yol alırken hava nemli ise buzlanma tekrardan oluşabilir. Uçuş esnasında içerisinden geçilen bulutların içinde su buharı ve nemin olması buzlanmayı tetiklemektedir. Uçakların üzerinde bulunan birçok sensör ve hava giriş çıkış delikleri bulunur ve bu sensör ve deliklerin buzlanması göstergelerde yanlış değerlerin okunmasına sebep olur. Seyir halinde gerçekleşen buzlanma kanatlardaki taşım kuvvetinin düşmesine, performansının azalmasına ve kazalara neden olabilir.
Bu gibi durumlarda pilotlar anti-ice sistemini devreye sokmaktadır. Bu sistem, hem motorlardan sıcak hava alır hem elektrik gücü ile hem de kimyasal sıvılar ile çalışırlar. Kanat hücum kenarları, motorun hava giriş kısımları ve göstergelerin veri aldığı dış kısımlar gibi birçok bölge kokpitten yönetilen sistemler sayesinde buzlanma önlenmektedir.
Günümüzde kullanılmayan bazı uçaklarda ise, şişerek buzu kıran sistemler yer almaktadır. Kanat ve kuyruğun ön kısımlarına yerleştirilen bu sistem şişerek oluşan buzu kırmaktadır.