uçak tipleri Archives - Herkes İçin Havacılık Derneği

Havacılıkta Kullanılan En Yaygın Uçak Tipleri Nelerdir?

Havacılık sektöründe farklı ihtiyaçların karşılanması için farklı uçak tipleri geliştirilmiştir. Bu uçaklar, yolcu taşımacılığı, kargo nakli, askeri operasyonlar ve özel uçuşlar gibi farklı amaçlara hizmet etmektedir. İşte havacılık sektöründe sıkça kullanılan bazı uçak tipleri:

Yolcu uçakları:

Yolcu uçakları, ticari havayolu şirketleri tarafından geniş bir yolcu kapasitesine sahip olarak tasarlanmıştır. Boeing 737, Airbus A320, Boeing 777 ve Airbus A380 gibi modeller, uzun menzilli ve kısa menzilli uçuşlarda kullanılan popüler yolcu uçakları arasındadır. Bu uçaklar, konfor, güvenlik ve ekonomik performans açısından tasarlanmış olup, dünya genelinde yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.

Kargo uçakları:

Kargo uçakları, özellikle lojistik sektöründe önemli bir rol oynamaktadır. Boeing 747 ve McDonnell Douglas MD-11 gibi geniş gövdeli uçaklar, büyük miktarlarda kargonun taşınması için tasarlanmıştır. Bu uçaklar, hava kargo taşımacılığına hizmet veren şirketler tarafından kullanılmakta olup, ticaretin dünya genelinde hava yoluyla yapılmasına katkı sağlar.

Hafif ve orta sınıf iş uçakları:

Hafif ve orta sınıf iş uçakları, genellikle kurumsal ve bireysel kullanım için tasarlanmıştır. Bu uçaklar, kişiye özel, küçük işletmeler için veya hava taksileri tarafından kullanılmaktadır. Cessna 172, Beechcraft King Air ve Pilatus PC-12 gibi modeller, bu alanda yaygın olarak kullanılan uçaklardır.

Helikopterler:

Helikopterler, dikey iniş kalkış yetenekleri sayesinde özellikle şehir içi taşımacılık, kurtarma operasyonları ve askeri kullanım için uygundur. Bell 206, Sikorsky UH-60 Black Hawk ve Eurocopter EC135 gibi helikopter modelleri, farklı alanlarda kullanılarak hizmet vermektedir.

Askeri uçaklar:

Askeri uçaklar, stratejik bombardıman uçaklarından savaş helikopterlerine kadar geniş bir çerçeveyi kapsamaktadır. F-16 Fighting Falcon, F-35 Lightning II ve C-130 Hercules gibi modeller, çeşitli askeri görevler için kullanılan öncü uçaklardır.

Bu uçak tipleri, havacılık endüstrisinin değişen ihtiyaçlarına cevap vermek üzere tasarlanmıştır. Her biri, özel ihtiyaçlara uygun olarak geliştirilmiş teknolojik özelliklere ve yeniliklere sahiptir. Uçak türlerinin bu çeşitliliği havacılık sektöründe ihtiyaç duyulan hizmet çeşitliliğini yansıtmaktadır.

Habibe Avkan Ocak 31, 2024

Bilgi Deposu

Uçakların Tipleri Nasıl Ayırt Edilir?

Havalimanı yakınlarından geçiyorken uçakların kalkışı veya inişi esnasında ya da üstünden bir uçak geçiyorken, bu hangi uçak modeli, hangi havayolu diye meraklı her havacı tarafından merak edilmektedir. Belirli bir mesafeden bir uçağın hangisi olduğunu belirlemek aşinalık gerektiren bir beceridir. Ama aşinalığa gerek kalmadan genel şekli aynı olan uçakları birbirinden ayırt etmeyi sağlayacak pek çok ipucu ve ayrıntılar vardır. Bu ipucu ve ayrıntılar, uçağın açısına ve yerden uzaklığına bağlı olarak uçağın hangi tip olduğunu anlatırlar. Bu ipucu ve ayrıntıları şu şekilde sıralayabiliriz;

Burun şekli
Kuyruk konumu
Kapıların sayısı
Kanatta bulunan acil çıkış kapıları
İniş takımları
Yatay stabilizerin kuyruğa göre konumu
Kokpit pencerelerinin şekli
Motorların konumu veya sayısı
Havayollarının kendilerine has boyamaları

Peki, gökyüzünün iki dev markası olan Airbus ve Boeing nasıl ayırt edilir?

Boeing, sivri bir burun tasarıma sahipken; Airbus modellerindeyse burnun daha yumuşak hatlı ve yuvarlak olduğu görülür.

Boeing, kokpit camlarının kenarında ‘V’ şeklinde ve keskin köşeli yapıya yer verirken Airbus, daha düz ve yuvarlatılmış hatlara ve köşelere yer vermektedir.

Boeing, uçaklarının dikey kanadında gövdeye doğru uzanan bir yapıya yer vermektedir. Airbus’ın dikey kanadı ise çok daha üçgen yapıyla gökyüzüne yükselmektedir.

Boeing’in arka iniş takımları kalkık durumdayken yerden bakıldığında uçağın gövdesi altında çıplak bir şekilde görülebilmektedir. Airbus’ta ise iniş takımları uçağın gövdesine saklanıyor ve dışarıda hiçbir lastik görülmemektedir.

Boeing, uçaklarının motor tasarımında motorun alt bölümünde düzlük olan daire bir yapıya yer veriyor. Airbus ise uçaklarının motor tasarımında tam daire olan bir yapıya sahiptir.

Boeing’in motorları geriye doğru sivrileşir. Airbus’ta ise yuvarlak yapı korunur.

Boeing’in kanatlarında bulunan ışıklar bir kez yanıp sönerken; Airbus’ta bu ışıklar iki kez arka arkaya yanar.

Boeing kokpitinde flap ve speed break kolları gaz kolunun yanında ve uzun bir şekilde bulunurken; Airbus’ta bu kollar gaz kolunun altında ve kısa olarak yer alırlar.

Boeing uçakları pilotun tam önünde bulunan lövye ile kontrol edilirken; Airbus uçakları ise pilotların yan taraflarında bulunan joystick ile kontrol edilir.

Samet İşler Nisan 11, 2023

Bilgi Deposu

Uçak Tipine Göre Uçaklarda Kullanılan Yakıt Türü Değişir Mi?

Uçuş, dört temel kuvvetin uçağa etki etmesi sonucunda gerçekleşir. Bu kuvvetlerden biri olan itki kuvveti (thrust) kimyasal enerji sayesinde oluşur ve itki üretilebilmesi için gerekli olan kimyasal enerji uçak yakıtında mevcuttur.

Uçak Yakıtları Kaç Çeşittir?

Temel olarak iki çeşit uçak yakıtı mevcuttur. Bunlardan biri kerosen bazlı Jet A1, JP-8 gibi yakıtlar olurken diğeri ise benzinden formüle edilen yüksek oktanlı Avgas yakıtıdır.

Kerosen bazlı jet yakıtlarını kullanan uçaklara türbin motorlu uçaklar örnek verilebilir. Dar ve geniş gövdeli uçaklar, bölgesel ve özel jetler, askeri nakliye uçakları ve savaş jetleri örnek verilebilir. Avgas kullanan uçaklara ise piston motora sahip olan uçaklar örnek verilebilir. Eğitim uçakları, modeli eski olan bazı uçaklar Avgas yakıtı kullanır.

Özetleyecek olursak uçak tipine göre uçaklarda kullanılan yakıt türü de değişir. Nispeten küçük, piston motorlu uçaklar benzin türevi Avgas kullanırken türbin motorlu uçaklar kerosen türevi Jet A1 yakıtı kullanır. Askeri uçaklar ise uçağın kullanıldığı görev sahasına ve görevin özelliğine göre, örneğin soğuk bir bölgede çalışacaksa donma noktası daha düşük olan yakıtlar, tercih edilir.

Uçak Markasına Göre Uçaklarda Kullanılan Yakıt Türü Değişir Mi?

Cevap kısaca hayır olacaktır. Ticari havacılık faaliyetlerinde kullanılan çoğu uçak türbin motorlu olduğundan ötürü bu uçakların tamamına yakını Jet A1 yakıtı yakar. Uçak üreticisi olarak konuyu ele alacak olursak Boeing 737 MAX serisi uçaklar ile Airbus A320neo serisi uçaklar Jet A1 yakıtı yakarlar.

Ahmet Efe Tan Nisan 9, 2023

Bilgi Deposu

Uçakların Anahtarı Var Mıdır?

Yaygın bir sorudur ve sorulması doğaldır. Uçaklarda anahtar var mı? Bu sorunun cevabı uçağa bağlıdır. Cessna da dahil olmak üzere bazı küçük uçaklar, motoru çalıştırmak için kontak anahtarlarına sahipken, birçok büyük uçaklar anahtar kullanmaz. Genel bir kural olarak, daha büyük ticari uçaklar tipik olarak anahtarlara sahip değildir. Uçak ne kadar büyükse, bir anahtara ihtiyaç duyma olasılığı o kadar düşüktür. Bunun yerine düğmeler kullanılır.

Büyük Uçakların Anahtarı Yoksa Çalınmıyor Mu?

Büyük ticari uçaklar anahtar ile değil düğme vasıtasıyla çalıştırılır. Anahtarları olmadıkları için akıllara ‘’Nasıl çalınmıyor?’’ gibi sorular gelebilir. Büyük ticari uçaklar yerdeyken kilitli hangara yerleştirilirler veya sürekli gözetim altında oldukları için güvende olduklarından emin olunabilir.

Cessna veya Piper uçakları gibi daha küçük uçaklar, geceleri her zaman güvenli bir yere bırakılmadığı için kullanılmadıkları zaman kontak anahtarlarına ihtiyaç duyar. Çoğu durumda motoru çalıştırmak için kullanılan anahtar ile uçak kapısı için kullanılan anahtar aynıdır. Ayrıca Boeing 737 de bir anahtara sahiptir ancak o anahtar sadece uçağın kapısını açan basit bir anahtardır.

Eda Baltacı Aralık 13, 2021

Bilgi Deposu

Uçak Tipleri Nasıl Anlaşılır?

Ana uçak üreticilerinden Airbus ve Boeing birbirinden farklı tasarımlarda uçaklar inşa ediyor. Sahip oldukları farklar nedeniyle uçakların tiplerini ayrıt edilmesi kolaylaşıyor. Uçak tiplerini anlama yöntemleri nelerdir?

Bir Uçağı Diğerinden Ayırt Etmeye Yardımcı Olabilecek Ayrıntılar

Uçakları sahip oldukları motor sayısına, uzun mesafelerde seyahat eden büyük uçak veya iç veya bölgesel hatlarda seyahat eden kısa / orta mesafeli bir uçak olup olmadıklarına göre ayırt etmeye başlayabilirsiniz.

Burun şekli, kuyruk konumu, kanat şekli, kapı sayısı, iniş takımı, kuyruğa yakın yatay stabilizenin konumu ve hatta kokpit pencerelerinin şekli bize ipuçları verir.

Boeing, kokpit pencerelerini genellikle V şeklinde yukarı doğru eğimli olarak üretir. Airbus uçaklarda ise pencereler daha kare biçimindedir. Ancak her zaman istisnalar bulunabilir. A350’nin kokpit pencereleri, daha çok güneş gözlüğü şeklinde ve siyah renktedir. Boeing burunları daha sivri, Airbus’un ise daha yuvarlaktır.

Boeing 737 ve Airbus A320

Her iki uçak da 2 motora sahiptir ve ana iniş takımları 2 tekerlekli iki setten oluşur. Boeing 737’nin ön iniş takımının boyu kısa iken A320 uzun boylu ön iniş takımına sahiptir. Boeing 737 ayrıca kuyruk kısmının ön kısmında üçgen şeklinde bölme bulundurur.

Airbus A321 ve Boeing 757

Airbus 321’de iki adet 2 tekerlekli ana iniş takımı bulunurken, Boeing 757’de iki adet 4 tekerlekli ana iniş takımı bulunuyor.

Boeing 767 ve Airbus A330

İki uçak genel bakışta benzerdir. Her ikisi de çift motorlu ve geniş gövdeli uçaklardır. Boeing 767’deki ana iniş takımı öne, Airbus 330’dekiler ise arkaya doğru yerleştirilmiştir.

Boeing 777 ve Airbus A350-1000

Her bir kanatın altında bir motor bulundururlar. 6 tekerlekli iki setten oluşan ana iniş takımları vardır. A350 winglete sahiptir. Boeing 777’nin ise APU yani kuyruk konisi kesitten düz bir şekilde gözükür.

Boeing 787 ve Airbus A350-900

Geniş gövdeli bu uçaklardaki farklardan biri Airbus 350-900 ün parçalı şeklinde gözüken winglete sahip olması diğerleri ise Boeing 787’nin arkaya doğru wingtip ve motorunun arka bölmesinin zikzak şeklinde olmasıdır.

Airbus A380 ve Boeing 747

Boeing ve Airbus’ın geniş gövdeli jumbo uçakları kanatları altında dörder motora sahiptirler. Bunu yanı sıra aralarında birçok ayrıt edici özellik bulunuyor. Boeing 747 burun yapısı daha sivri şekillidir, burnun gerisinin belirli kısmında ve kokpitin alt bölümü ile gövde boyunca yolcu güvertesi bulunur. Airbus 380 burnu ise yuvarlak şekillidir, gövde boyunca iki yolcu güvertesi bulunur.

Şevval Yıldız Kasım 21, 2020

Bilgi Deposu

Etiket: uçak tipleri