uçak lastiği Archives - Herkes İçin Havacılık Derneği

Uçak İnişe Geçtiğinde Tekerlerden Çıkan Duman Nedir?

Tek motorlu uçaklardan ticari uçaklara, süpersonik jetlerden devasa kargo uçaklarına kadar tüm hava araçlarını karada lastikler taşımakla görevlidir. Uçağın apron içinde dolaşması, taksi yapabilmesi, kalkış ve iniş gerçekleştirmesi gibi olaylarda uçak lastikleri büyük önem arz etmektedir.

Uçak Lastikleri Araba Lastikleri ile Aynı Mıdır?

Tonlarca yük taşıyabilen uçak lastiklerinin yapım malzemeleri ve yapım aşamaları araba, motosiklet, bisiklet lastikleri gibi kara aracı lastiklerinin malzemeleri ve yapım aşamalarıyla aynı değildir. Fakat hava aracı lastiklerinin kara araçlarında kullanılan lastiklerle benzer yanları bulunmaktadır. Bunlar; kauçuk madde içermesi ve tüm lastiklerin bir çeşit gaz ile doldurulmasıdır.

Uçak Lastikleri Neden İnişlerde Duman Çıkartırlar?

Ortalama bir uçağın lastikleri 38 tona kadar ağırlığı taşıyabilmektedir. Hava aracının piste yaklaşması sırasında iniş takımları uçak gövdesinden dışarıya çıkartılır. Tonlarca yükün piste güvenli bir şekilde inmesini sağlamak amacıyla lastiklerin doğru açı ve hızla piste vurması gerekmektedir. Lastiklerin pist ile ilk temasında lastikler pistte dönme hareketi yapmaz. Uçağın hız dengesini sağlamak amacıyla lastikler pist üstünde önce sürüklenir. Uçağın pist üstünde hız dengesi sağlandıktan sonra lastikler dönmeye başlar. Sürtünme kuvvetinin lastik ve pist arasında ters bir kuvvet oluşturmasından ötürü de lastikler iniş sırasında arkasında duman bırakır.

Uçak Lastiklerinin Patlama veya Yanma Durumları Olabilir Mi?

Tonlarca yükü taşıyan uçakların iniş ve kalkışlarında ilk akla gelen sorulardan biri de ‘’Uçak lastikleri patlar veya yanar mı?’’. Uçak lastiklerinde yüksek sıcaklıklara dayanıklı olması açısından tapalar bulunmaktadır. Tapalar yüksek sıcaklıklarda devreye girip nitrojen gazının basıncını dışarıya vererek basıncın azaltılmasını sağlamaktadırlar. Bu olayın sonucunda uçak lastiklerinin iniş sırasında yüksek sıcaklıktan dolayı yanmaları veya patlamalarının önüne geçilmektedir.

Uçak Lastiklerinde Neden Azot Gazı Tercih Ediliyor?

Uçak lastiklerinde azot gazının tercih edilmesinin birçok sebebi ve avantajı bulunmaktadır. Azot gazı yanıcı bir madde olmadığından uçağın inişi sırasında ortaya çıkan yüksek sıcaklıktan etkilenmez. Bu sebepten ötürü yanma veya patlama olaylarını gerçekleşmesi gibi bir durum ortadan kaldırılmış olur. Ayrıca, kuru nitrojen gazı su buharı içermez. Su buharı içermeyen ortamda nem eksikliği, basınç farkının dengelenmesine yardımcı olur. Lastik içinde nem bulunmaması lastiğin iç yüzeyinin oksitlenmesini önlemekle birlikte kauçuk yapısına da zarar vermez.

Tuğrul Alan Mart 15, 2023

Bilgi Deposu

Uçak Lastikleri Nasıl Şişirilir?

Uçakların en önemli parçalarından olan iniş takımları tonlarca yük taşıyabilen lastiklerden oluşur. Bu lastiklerin tonlarca yükü taşırken patlayıp patlamayacağı, nasıl şişirildiği ve ne sıklıkla değiştirildiği akla gelen ilk sorulardandır. Uçakların inişleri sırasında lastikler yaklaşık 275 km saat hızla yere çarpar. Bu yüksek hıza dayanabilmeleri için lastikler özel üretim yöntemleri ile üretilip çeşitli bakımlara tabi tutulurlar.

Uçak Lastikleri Normal Havayla Mı Şişirilir?

Uçak lastikleri normal hava ile şişirilmez. Sıcak ve soğuk hava değişimlerinde sıcaklık farkından dolayı lastiklerin basınçlarının artmaması ve düşmemesini önlemek amacıyla uçak lastikleri Nitrojen Gazı ile şişirilmektedir. Azot gazı oksijene nazaran daha kararlı bir madde olduğundan ısı ve basınca daha çok dayanabilmektedir.

Uçak Lastikleri Nerede Şişirilir?

Uçak lastiklerinin şişirilme ve değişim işlemleri uçak bakım hangarlarında gerçekleşir. Uçak lastiklerinin havalarının basınçlarının inmesi durumunda lastik yerinden sökülür. Gerekli işlemler yapıldıktan sonra tekrar yerine monte edilir. Uçak lastiklerinin havasının düşmesi durumunda yüksek kalitedeki kauçuktan üretilmiş uçak lastikleri 200 psi’ye kadar şişirilir. Jet uçaklarında bu rakam 320 psi’ye kadar çıkmaktadır. Ayrıca uçak lastikleri 200 iniş veya kalkış sonrasında tamamen sökülüp yenisi ile değiştirilmektedir. Bazı durumlarda lastik yenisi ile değiştirilmek yerine kaplanıp tekrar uçuşa hazır hale getirilir. Bir uçak lastiği kullanılmayacak duruma gelene kadar toplamda en fazla 6 kat kaplanmaya tabi tutulabilmektedir.

Uçak Lastiklerinin Ömürleri Ne Kadar?

Normal bir yolcu uçağının 20 lastiği bulunmaktadır. Bu lastikler yaklaşık 38 tonluk bir yük taşıyabilme kapasitesine sahiptir. Uçak lastiklerinin 275 km saatle yere çarptıkları düşünüldüğünde tipik bir uçak lastiği toplamda 500 sefer yere sert iniş yapabilir. Fakat havayolu firmaları yolcuların ve uçağın güvenliğini riske atmamak için 200 ila 300 iniş sonrası uçak lastiklerini kaplamaya veya değişime tabi tutarlar.

Uçak Lastiklerinin Maliyetleri Ne Kadar?

Uçak lastiklerinin yenisi ile değiştirilmeden önce bakımlarının yapılması ve kaplanması işlemi öncelikli tercih edilmektedir. Çünkü dar gövdeli bir uçağın tüm lastiklerinin bakımı ortalama 44.000 ₺ tutmaktadır. Fakat Lastiklerin tamamen yenileri ile değiştirilmesi ise dar gövdeli uçaklarda ortalama lastik başına $1.500 iken Boeing 777-300ER uçak tipinin lastiği $6000 civarında bir fiyata sahiptir. Bu sebepten dolayı havayolu firmaları lastiği yenisi ile değiştirmeden önce kaplama işlemini tercih etmektedir.

Tuğrul Alan Mart 9, 2023

Bilgi Deposu

Uçak Tekerleri Nasıl İmal Edilir?

Uçak tekerlekleri uçağın iniş takımı sisteminin önemli bileşenlerindendir. Uçakların kara ile teması tekerlekler yapar. Lastikler üzerlerine monte edildiğinde, taksi, kalkış ve iniş sırasında uçağın tüm ağırlığını desteklerler. Kara uçaklarının ana ve yardımcı tekerlekleri genel olarak üç şekilde yerleştirilir. Bunlar; kuyruk tekerlekli, burunda tekerlekli, tandem tekerleklidir.

Tipik uçak tekerleği genelde hafif, sağlam ve alüminyum alaşımından dökme veya dövme şeklimde yapılmıştır. Bunula beraber bazı magnezyum alaşımlı jantlar da bulunmaktadır. Tekerler üzerinde bulunan yarıklar birbirine cıvatalanır ve birçok modern uçakta tüpsüz lastikler kullanıldığından, birleşme yüzeyinde bir oluk içerir. Uçağın güvenliği açısından bir uçağın tekerlek düzeneği, uçakta mümkün olduğunca sık sık denetlenmelidir. Uçak Tekerleri Neden Patlamaz?

Uçaklar iniş ve kalkış sırasında tonlarca yükle iniş kalkış yaparlar. Fakat bu sırada uçakların lastiklerinin patlayıp patlamayacağı sorusu birçok kişinin kafasında soru işareti yaratır.

Uçak jantı üzerine bulunan termik tapeler sayesinde ve bunların 180-300 derece ısıda bile devreye girmesi lastiklerin patlamasını engeller. Tapalar yüksek ısıda devreye girerek lastik içindeki nitrojen gazının basıncını dışarıya doğru vererek basıncın düzenlenmesini sağlar. Bu şekilde olası patlama ve yarılmalar engellemiş olur.

Bir ticari uçak, yılda ortalama pist üzerinde 15 bin km yol alıyor. Ortalama 60 km/s hızla yapılan bu yolculuklar sırasında lastikler, oldukça fazla deforme oluyor ve 560 ton tarafından çokça çiğnenmiş ve yıpranmış vaziyette oluyor. Tüm bunların lastik üzerindeki etkileri de şiddetli oluyor. Her uçuştan önce ve sonra kontrol edilse bile genelde bir uçak lastiğinin ömrü 150 uçuş kadar oluyor. Uçak Tekerleri Neden Yanmaz?

Uçak lastikleri ve otomobil lastikleri arasındaki en büyük farklardan biride yüksek dayanım gücünün olması. Uçak lastiklerinde diğer araç lastiklerine oranla daha yüksek hava basıncı çok fazla yapısal katman bulunuyor.

Lastikler janta takıldıktan sonra lastik içine içerisine normal hava değil Nitrojen gazı basılıyor. Bunun sebebi ise azotun yanma özelliğinin olmaması. Böylelikle herhangi bir kaza sırasında veya olağanüstü bir durumda lastiklerin yanmasını veya alev almasının önüne geçmek.

Hayrunisa Koç Mayıs 18, 2021

Bilgi Deposu

Kalkış Sırasında Uçağın Lastiği Patlarsa Ne Olur?

Uçakların yerde hareketini sağlayan elemanlar lastikleridir. Bu lastikler tonlarca yüke dayanabilecek şekilde üretilmiştir. Boyutu normal araba lastiklerinin 6 katıdır. Yalnız normal hava ile şişirilmezler, nitrojen ile doldurulur. Bunun nedeni ise ani hava değişimlerine karşı lastikteki hava basıncının düşmemesi ve lastiklerin yanmaması içindir. Azot oksijene göre daha kararlı bir maddedir. Bu sayede lastikler çok sıcak ve çok soğuk koşullara dayanabilir. Ayrıca nitrojen yanıcı bir madde olmadığından lastiklerin yanmasını engeller. Uçakların iniş esnasında lastiklerinin patlaması imkânsızdır. Kalkış esnasında patlaması durumunda ne olur?

Kalkış Esnasında Uçağın Lastiği Patlarsa Ne Olur?

Uçakların lastikleri tüm uç koşullara dayanmak üzere üretilmişlerdir. Kalkış esnasında lastiğin patlaması durumunda eğer ki pistte uçağı durdurmak için yeterli mesafe kalmışsa uçak durdurulur. Yeterli mesafe kalmadığı takdirde ise uçak, meydanda bir tur atarak geri döner. Bu iki esnada da pistte acil durum ekipleri herhangi bir kazaya karşı pistte bulunur. Uçakta bir lastiğin eksik olması sebebiyle pistte tutunamazsa pist dışına çıkar ve yere çakılır. Uçakların lastikleri 500 iniş ve kalkışa kadar dayanır. Ama havayolu şirketleri 200-300 iniş ve kalkışa kadar kullanmayı tercih eder. Lastikler yıpranabilir, bu durumda duruma göre lastik kaplanır veya yenisi takılır. Bir lastik en fazla 6 defa kaplanabilir. Uçakların lastiklerinin patlamaya karşın tekerlerde termik tapalar bulunur.

sezer yasin soycan Kasım 8, 2020

Bilgi Deposu

Uçakların Lastikleri Ne Kadar Sağlamdır?

Uçakların en basit parçaları olarak gözüken lastikler bile aslında tek başına bir fizik harikasıdır. Normal araba lastikleriyle aralarında birçok fark bulunmaktadır. Lastiklerin sayısı uçaktan uçağa değişirken yapısal özellikleri tüm lastiklerin aynıdır. Tonlarca yük taşıyabilen tekerlekler iniş kalkışta büyük önem taşırlar. Sağlamlıkları birden çok kez test edilir. Bu yüzden lastiklerin sık sayılabilecek derece de değiştirilirler veya kaplamaları çıkartılır. Bir uçağın lastiklerinde 6 kat kaplama bulunmaktadır ve yaklaşık 200 iniş kalkıştan sonra tekerleğin kaplamalarından biri değiştirilir. Bu kaplamaların hepsi çıkarıldıktan sonra tekerlek kullanılamaz hale gelir ve çıkarılıp yerine başka bir lastik takılır. Lastikler 38 tona kadar ağırlık taşıyabilirler. Bu ağırlıkların altında ezilmeden direnç gösterebilmeleri içindeki maddeden frenleme sistemlerine kadar tüm tekerleğin en mükemmel şekilde dizayn edilmesi ve kontrol edilmesiyle gerçekleşir.

Uçakların Lastikleri Neden Patlamaz ya da Yarılmaz?

Araba lastiklerinin içine basılan havanın aksine uçak tekerleklerinin içine nitrojen basılır. Bunun sebebi değişen sıcaklıklara, basınca daha dirençli olmasıdır. Aynı zamanda lastiklerde termik tapeler bulunmaktadır ve bu tapeler 300 dereceye kadar dayanıklıdır. Bu tapeler lastiklerde oluşacak sıcaklık artışına göre ayarlanmıştır. Yüksek sıcaklıklarda tapeler açılır ve lastik içi basınç düşürülür. Böylece lastikler korunmuş olur. Birçok olabilecek sorundan korunmuş bu lastiklerin patlaması, yarılması imkânsızdır. Ayrıca uçağın boyutuna göre fazlalaşıp azalabilen teker sayısıyla da bir lastiğin üstünde ki yükü azaltıp daha güçlü olması sağlanır. Kendi yapısı gereği de lastikler oldukça dirençli ve güçlü yapılardır. Bu sayede lastikler tonlarca yükü sırtlayabilirler.

Sıla Sultan Kızılay Mayıs 8, 2020

Bilgi Deposu

Etiket: uçak lastiği