Uçaklar Kalkışta Neden Kalkıştan Vazgeçer?
Pas geçmeler gibi yaygın olmasalar da, iptal edilen kalkışların da zaman zaman yapılması gerekebilir. İptal edilen kalkış, uçağın kalkış yapmak için pistte hızlanmaya başlayıp, çeşitli sebeplerden dolayı pist sonuna ulaşamadan fren yapıp ve durmasıdır.
Pilotlar Kalkışı Neden İptal Ediyor?
Bir pilotun kalkışı iptal etmeyi seçmesinin birkaç farklı nedeni vardır. Bunlar, motor problemlerinden, pek doğru gelmeyen bir şeye ve hatta yakınlardaki beklenmedik trafiğe kadar değişebilir. Sonuçta, güvende ve dikkatli olmak gerekir.
Örneğin yakın zamanda bir American Airlines uçağının, Spirit Airlines uçağı pist bekleme hattına çok yaklaştığında Boston’daki kalkışı iptal edildi. Bu durumda pilotlar, Hava Trafik Kontrolöründen aldıkları talimat doğrultusunda kalkışı iptal etti.
Uçuş İptal Edildiğinde Ne Olur?
Çoğu durumda, kalkışın neden iptal edildiğine bağlı olarak, reddedilen bir kalkıştan sonra uçağın kontroller için kapıya geri dönmesi gerekecektir. Ancak uçağın özellikle sert fren yapmak zorunda kalması durumunda frenler ısınabilir. Bu, ikinci denemeden önce frenin soğuması gerekmesine neden olabilir.
Reddedilen kalkışların yalnızca güvenlik nedeniyle gerçekleştirildiği gerçeği ortaya çıktıktan sonra, pilotların pistte hangi noktada durmanın güvensiz olduğunu bilmeleri gerekir.
Önemli Etkenler
Emniyetli bir kalkış için gerekli olan bazı kritik değerlerin hesaplanması için uçuş planlama aşamasında uçuş ekibinin dikkate aldığı çeşitli etkenler bulunmaktadır.
- İptal edilen kalkışları incelerken dikkate alınması gereken ilk önemli değişken “Mevcut Hızlanma Durma Mesafesi”dir. Bu, uçağın kalkışa başladığı nokta ile kalkışın reddedilmesi durumunda durması gereken nokta arasındaki mesafedir. Genellikle bu mesafe, pistin tüm uzunluğunu artı pist sonu durma yolu mesafesini içerir.
- Bir diğer kritik etken ise Kalkış Karar Hızı olarak da bilinen V1 uçak hızıdır. Esasen pilotların, kalkışı iptal etmek için uçak V1 hava hızına ulaşana kadar süreleri vardır. V1’in üstünde, pilotlar kalan pist mesafesi içinde uçağı güvenli bir şekilde durduramayacakları için havalanmak zorundadırlar.
- V1 hızı dışında, V1’den yüksek hızlarda meydana gelen motor arızası durumunda güvenlik hızı olarak da kabul edilen V2 hızı vardır. V2’ye ulaşıldığında pilotlar, uçağın güvenli bir tırmanış eğimini sürdürmek için kalan motorundan yeterli güce sahip olduğundan ve uçağın kontrol edilebilecek kadar hızlı olduğundan emin olabilirler.
Neyse ki uçuşların büyük çoğunluğu olaysız kalkıyor; ancak kalkışın iptal edilmesi gerektiğinde bunun bir önem arz ettiğini unutmamalıyız.