İlk Kez Üretilen Bir Uçağın Sertifika Süreci Neden Çok Uzundur?
Uçuşa elverişlilik hava aracının, operasyondaki ömrünün herhangi bir anında yürürlükteki gerekliliklerine uygun ve emniyetli uçabilmek için gerekli şartları sağlama durumudur.
Önce Güvenlik
İçinde yüzlerce yolcu taşıyıp binlerce feet yüksekte uçan uçakların sahip olması gereken standartlar vardır. Bu standartlar dahilinde tasarımı yapılan uçaklar için ise uçuşa çıkmalarına hala epey zaman vardır. Uçak tasarım mühendisleri tarafından tasarlanan uçaklar uçuşa çıkmadan önce bazı testlere tabi tutulurlar. Söz konusu olan havacılık sektörü için bu testlerin sonuçlarına göre o uçağın uçuşa hazır olup olmadığına karar verilmektedir. Tarihinde hata ve ihmallerin sebep olduğu kanlı kazalar ile uçağa takılan her bir perçinin hayati öneme sahip olduğu gün gibi aşikâr. Yani bu demek ki tasarlanıp sonra üretimi yapılan uçağa dair her şey test edilmeli.
Testler
Yerdeki ve uçuştaki testlerden önce yapılması gereken bazı çalışmalar vardır. Bunlar;
- Mühendislik analiz çalışmaları,
- Yapısal analiz,
- Aerodinamik analiz,
- Aeroelastik analiz,
- Ağırlık-denge analizi,
- Elektriksel analizler,
- EMI/EMC analizleri vb.
Bu çalışmalarının ardından sırada uçağın yerdeki testleri vardır. Yerdeki testlerin içeriği sırasıyla
- İşlevsel ve fiziksel uyumluluk testleri,
- Yer titreşim testi (GVT),
- Ayrılma testleri,
- Termal testler,
- Yapısal bütünlük testleri vb.
Gerek yükseklik gerek hız gerekse ağırlık konularında belirli ölçütleri olan hava platformlarında güvenlik faktörünün gereğince bazı limitlerinin de olması gerekmektedir. Uçağın tasarım ve analiz süreçlerinde kullanılan deneysel analiz yöntemi de vardır. Deneysel analizlerin içeriğinde ise uçak malzemeleri kuponları, makine elemanları, cihazları ve tüm uçağın gövdesine çeşitli aşamalarla testler uygulanmaktadır. Uçağın uçuştaki performanslarını ve limitlerini görmek için de uçak bizzat test pilotları tarafından uçurulur. Uçağın her türlü limitini test eden pilot herhangi bir sorun yaşamadığını sistemlerin olması gerektiği gibi çalıştığını rapor ederse uçak uçuş testlerini de geçer. Maksimum kalkış ağırlığından maksimum yatış açısına kadar her şey bu pilotlar ile test edilir. Tüm bu süreçler gerekli otoriteler tarafından detaylıca takip edilir ve en son uygum görülürse hava aracı sertifikalandırılır. Söz konusu hem hava aracının hem de insanların güvenliği ve emniyeti olduğu için oldukça detaylı testlerden geçen uçaklar içinse süreç bu yüzden uzundur.