Pas Geçme Ne Demektir?
Havacılıkta “go around” veya “missed approach” olarak da bilinen pas geçmek, bir hava aracının son yaklaşma aşamasındayken veya pisti zaten kullanmaya başladıktan sonra iniş yapmaktan vazgeçip yeniden yükselmesidir.
Pilotlar hangi sebeplerle pisti pas geçerler?
Pilotlar, stabil bir alçalma sağlayamadıkları veya belirlenmiş güvenli iniş standartlarını karşılayamadıkları durumlarda pisti pas geçme kararı alırlar. Bu durumda, uçak yeniden havalanarak ikinci bir iniş girişimi yapar. Bu işlem, “pas geçme” veya “atlayarak yeniden havalanma” olarak adlandırılır. Ayrıca, iniş yapılacak pistin işgal edilmiş olması veya hava trafik kontrolünden gelen bir direktif de pas geçme kararı verilmesine neden olabilir. Pilotlar bazı durumlarda stabil alçalma ve güvenli iniş standartları yakalayamaz, bu yüzden pisti pas geçerler. Bu durumlar;
- Şiddetli rüzgâr: Güçlü bir kuyruk rüzgarı veya yan rüzgar şeklinde olabilir ve bu durumda uçağın stabil bir şekilde alçalmasını veya iniş yapmasını engelleyebilir. Bu durumda istikrarlı bir şekilde pisti hizalayamayacak pilot inişten vazgeçebilir.
- Görüş kısıtlamaları: Sisli ve yoğun yağışlı havalarda, elektronik sistemler sayesinde belirli bir yüksekliğe getirilen uçağın pilotu, yere yaklaştığında iniş yapacağı pisti göremiyorsa inişten vazgeçebilir.
- Pistin uzunluğu: Pilot, farklı sebeplerden dolayı iniş sırasında uçağın tekerleklerini pist zemine geç koyabilir. Bu durumda, pilot pistin tamamını kullanamayacağını fark ederse ve uçağın iniş yapması tehlikeli hale gelirse, neredeyse iniş gerçekleşmiş olsa bile tekrar havalanmayı tercih edebilir. “Pas geçme” veya “atlayarak yeniden havalanma”, uçağın son yaklaşma evresindeyken veya pistteki iniş hattına yaklaştıktan sonra, belirlenmiş güvenli iniş standartlarını ve stabil alçalma şartlarını sağlayamadığında pilotun iniş yapmayı bırakıp yeniden yükselmesidir.
- Pistte yer alan yabancı cisimler: Pilot, uçağı pistte bulunmaması gereken bir araç, hayvan veya iniş hattında kuş sürüsü gibi engellere rastladığında pas geçme kararı verebilir. Ayrıca pist şartları, hava koşulları veya uçağın istikrarını etkileyen diğer faktörler de pilotun inişten vazgeçmesine neden olabilir.
- Uçakla ilgili teknik arızalar ve pilot hataları: Uçağın ideal alçalma açısından ve hızından farklı yaklaşması, uçağın havada tutunmasını sağlayan flap’lerin pozisyonu, motor gücündeki farklılıklar, iniş takımlarında ortaya çıkabilecek problemler inişi imkânsız hale getirir.