resmin alt tagı

Uçaklarda Kuyruk Açısı Nedir ve Sağladığı Avantajlar Nedir?

Uçaklarda Kuyruk Açısı Nedir ve Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Uçaklarda kuyruk, uçuşun dengesi ve kontrolü için hayati önem taşır. Kuyruk, dikey ve yatay stabilizatörlerden oluşur ve uçağın burnunu yukarı veya aşağı, sağa veya sola hareket ettirmeyi sağlar. Kuyruk açısı, dikey stabilizatörün gövde ile yaptığı açıyı ifade eder. Bu açı, uçağın dengesini ve kontrolünü doğrudan etkiler.

Kuyruk Açısının Sağladığı Avantajlar

• Uçuş Dengesini Sağlar: Kuyruk, uçağın ağırlık merkezinin arkasında yer alır ve bu da uçağa bir denge momenti verir. Bu moment, uçağın burnunun yukarı veya aşağı kalkmasını önler ve düz bir uçuş hattı korumasına yardımcı olur.

• Yön Kontrolünü Sağlar: Dikey stabilizatör, uçağın burnunu sağa veya sola hareket ettirmeyi sağlar. Pilot, dümen pedalına basarak dikey stabilizatörü hareket ettirir ve bu da uçağın yönünü değiştirir.

• Yükseklik Kontrolünü Sağlar: Yatay stabilizatör, uçağın burnunu yukarı veya aşağı hareket ettirmeyi sağlar. Pilot, asansör kumandasını kullanarak yatay stabilizatörü hareket ettirir ve bu da uçağın irtifasını değiştirir.

• Manevra Kabiliyetini Artırır: Kuyruk, uçağın burnunun yukarı kalkmasını önleyerek pilotun görüş alanını genişletir. Bu da pilotun iniş ve kalkış gibi kritik manevralarda daha iyi bir görüş açısına sahip olmasını sağlar.

Kuyruk Açısının Etkileri
Kuyruk açısı, uçağın uçuş karakteristiklerini önemli ölçüde etkiler. Daha büyük bir kuyruk açısı, uçağa daha fazla stabilite sağlar, ancak aynı zamanda uçağı daha az çevik hale getirir. Daha küçük bir kuyruk açısı ise uçağı daha çevik hale getirir, ancak aynı zamanda uçağın dengesini ve kontrolünü zorlaştırabilir.
Kuyruk açısı, uçaklarda uçuş dengesi ve kontrolü için hayati önem taşır. Kuyruk, dikey ve yatay stabilizatörlerden oluşur ve uçağın burnunu yukarı veya aşağı, sağa veya sola hareket ettirmeyi sağlar. Kuyruk açısı, uçağın uçuş karakteristiklerini önemli ölçüde etkiler.

 

Dorsal Fin Nedir?

Kuyruk Takımı

Uçağın arka kısmına kuyruk denir. Empenaj veya kuyruk takımı olarak da bilinir. Kuyruk takımı uçağın havada düz bir hat üzerinde devam etmesini ve dengeli uçmasını sağlar. Uçağın yukarı-aşağı ve sağa-sola hareketleri kuyruk kısmında bulunan kumanda yüzeyleri ile sağlanır. Uçak kuyruk takımı kontrol yüzeylerini stabilize eden 2 farklı stabilize şekli vardır. Bunlar dikey ve yatay stabilizedir. Yatay ve dikey stabilizeler, kuyruk kumanda yüzeyleri kısmında yer alır. Bazı uçaklarda kuyruk kısmı yukarı kalkık, kumanda yüzeyleri ise yukarı çıkarılmıştır. Bunun sebebi kuyruk kısmına kargo kapısı yerleştirilebilmektir. Bu kapı yük indirme-bindirme vb. işlemler için kullanılabilmekte, paraşütçülerin atlayış yapabilmelerine, askeri malzemelerin havadan bırakılmalarına yardımcı olur. Bir uçağın kuyruk kısmı 4 bölümden oluşur. Bunlar kumanda yüzeyleri, istikamet dümeni, irtifa dümeni ve stabilizelerdir. Yatay Stabilize

Yatay stabilize gövdenin arka kısmına bağlanır. Arka kısımda olmasının sebebi uzunlamasına yunuslama kararlılığını sağlamak içindir. Aynı zamanda dikey stabilizenin altında, üstünde veya herhangi bir noktasında bulunabilir.

Stabilizeler genellikle ahşap, çelik, saç plaka veya kompozit malzemeden yapılabilir. Yatay stabilize hareketini tam olarak yerine getirebilmesi için 2 seçenek vardır. Bunlar; kuyruk kısmına sabit bir şekilde veya yunuslama ayarı(trimi) için hareketli şekilde takılabilir. Eğer stabilizeler yunuslama ayarı sağlamak için yapılmış ise gövdeye mil menteşe ile yatay stabilizenin arka sparına bağlanır. Ön sparda ise mekanik veya hidrolik akçüatör bulunur. Bu akçüatör pilot tarafından kontrol edilir. Uçağın ayarı stabilizenin hücum kenarı aşağıya ve yukarı hareket ettirilerek değiştirilebilir. Dikey Stabilize

Dikey stabilize profil şekillidir. İstikamet dümeninin ön kısmında bulunur. Uçağın uzunlamasına sapma dengesini sağlar. Bu hareket genellikle fin olarak isimlendirilir. Dikey stabilizenin malzemesi ve yapısı da aynı yatay stabilize gibidir. Gövdenin uzantısı şeklinde veya gövdeden ayrı olarak yapılabilir.

Bazı uçakların dikey stabilizenin hemen önünde dorsal fin olarak tanımlanan elemanlar bulunur.

Dorsal Fin: Sapma kararlılığını yükseltir ve gövdeyle dikey stabilize (Rudder) arasındaki aerodinamik kaplamayı (fairing) gerçekleştirir.

Uçuş Sırasındaki En Acil Durumlar (kaçırılma vs.) Nelerdir?

Uçaklar dev birer makinedir. İçlerindeki insanlar ve uçağın kendisi, havalimanları başlı başına birer cazibe merkezleridir. Durum böyle olunca hem mekanik hem insan hem de hayvanlardan kaynaklı tehlikelerle karşı karşıya kalınabilir. Bu tehlikeler acil durum planlamalarıyla çözümlenmeye çalışılmıştır. Acil durumların çoğu uçağa gelen hasarlar ya da teknik arızalardan dolayı gerçekleşmiştir. Birkaçı da insan faktörü kaynaklıdır. En acil olanlarsa uçağı ve içindekileri kazaya ya da ölüme sürükleyecek olanlardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz.

  • Kanunsuz Girişim: Uçağın içindeki insanların yaşamlarını tehlikeye sokan hiçbir uçuş ekibinin karşılaşmak istemediği durumlardan biridir. Belirli bir prosedür vardır. Bu prosedürlerin uygulanması sürecinde pilot birçok kuralı çiğneyebilir, rotadan sapabilir, çağrılara yanıt vermeyebilir ya da şifreli yardım isteyebilir. Bunlara karşılık uzlaşma yoluna gidilmek denenebilir, pilot talep edileni yapabilir. O an durumu kurtarmak için ne gerekiyorsa o yapılır.
  • Bomba İhbarı: Bir bombayla ilgili bilgi geldiğinde pilot en yakın meydana inmek için izin isteyebilir ya da tırmanmayı durdurup ani irtifa değişikliği isteyebilir. Pilotun iniş yapacağı pist hazırlanır ve uçuş ekibinden uçakta tehlikeli madde olup olmadığı konusunda bilgi alınır.
  • Kokpitte Duman: Pilotların görüşünü ve soluk almasını güçsüzleştireceği için acil iniş ya da alçalma yapmak isteyebilirler. Oksijen maskesi takıp görüş mesafesinin düşüklüğünden dolayı ACT’nin talimatlarıyla hareket edilir.
  • Kabin Basıncı Problemi: Uçak kabin basıncının düşmesi sabit olmayan eşyaların uçmasına sebep olur bu da fiziksel yaralanmalara sebebiyet verebilir. Basıncın düşmesi görüş bulanıklığına kısa süreli bilinç kayıplarına sebep olabilir.
  • Kuyruk Çarpması: Eğer kuyruk çarpması yaşanırsa uçak hasar görebilir. Bu durum uçak içi basıncı etkileyebilir böyle bir durumda basıncın ayarlanması zor olur. Eğer kuyruk çarpması yaşanırsa kuyruk çarpmasının yaşandığı pistte mania (yabancı madde) kontrolü yapılmalıdır.
  • Kuş Çarpması: Uçuş güvenliğini riske atan maddi bazen de manevi hasar verebilen bir olaydır. Kuşun ağırlığı, büyüklüğü vereceği hasarla doğru orantılıdır. Genel olarak uçağın ön tarafına ve motorlara hasar verebilir. Uçağın motorları tarafından kapılıp motora zarar verirken kuşun kendisi de ölebilir ya da gövdeye çarpmasıyla yaralanabilir.

Uçağın yaşayabileceği farklı acil durumlarda vardır. Yazıda belirtilenler birkaçından bahsetmektedir. Acil durumlarla karşılaşmamak ya da karşılaştığımızda ne yapacağımızı öğrenmek için uçuş görevlilerinin kalkışta gösterdikleri ve anlattıkları kuralları dikkatli bir şekilde dinlemeli, acil durumda onların söylediklerine oldukça dikkat etmeliyiz.

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com