Tepkili motor olarak da bilinen jet motoru, atmosferden aldığı havayı sıkıştırarak yakıtla yakar. Bu yakma işlemi sonucunda ortaya çıkan yanmış gazları, hızla dışarı püskürterek, ters yönde bir itme gücü oluşturur. Bu güçle, motorun bağlı olduğu aracın hareketini sağlar. İşte uçaklarda da kullanılan bu motorlar, uçakların muazzam hızlara ulaşmasını sağlarlar. Motorlar, geliştirilirken Newton’un hareket yasalarına dayanılarak tasarlanmıştır. Newton’un üçüncü hareket yasasına göre, her eylem bir tepkiyle eşit büyüklükte ve ters yönde geri döner.

 

Uçak Motorunun Görevleri Nelerdir?

Uçak motorunun temel fonksiyonu, uçağa gerekli ilk hareketi sağlamaktır. Motorun uçaktaki diğer görevleri şunlardır:

• Hidrolik güç sağlamaktır.
• Elektrik gücü sağlamaktır.
• Pnömatik sistem için tahliye havası sağlamaktır.

Uçak Motorunun Kaç Bölümü Vardır ve Motorun Çalışmasında Hangi Görevlere Sahiptir?

Jet motorunun 5 ana bölümü vardır. Bunlar fan, kompresör, yanma odası, türbin ve nozzle’dır. Bu 5 ana bölümü uçağın çalışmasındaki işlevleri şöyledir:

1. Fan

Emilen hava motorun iki parçasına yönlendirilir.Motor çalışması sırasında, yanma işleminin gerçekleştiği motor çekirdeğine bir kısmı yönlendirilen hava “core airflow” olarak adlandırılırken, geri kalan hava “bypass airflow” olarak adlandırılır ve motor çekirdeğinin dışına yönlendirilir.Motorun dışından geçirilen bypass havası, uçağın hareketini destekleyen ek bir itme kuvveti oluşturmasının yanı sıra, motoru da soğutur.. Motor egzozunu kaplayarak, motorun daha sessiz çalışmasını sağlayan bir cihaz “egzoz susturucusu (muffler)” olarak adlandırılır.

2. Kompresör

Kompresör, bir şafta bağlı çok sayıda kanatlı pervaneyi içeren bir cihazdır. Bu pervaneler, birlikte çalışarak havayı sıkıştırır ve daha yüksek basınçlı bir hale getirir. Kompresör, kendisine giren havayı giderek daha küçük alanlara sıkıştırır ve hava basıncında bir artış olur. Kompresörün görevi, havanın kinetik enerjisini artırarak hava akışını sıkıştırmak ve basıncını yükseltmektir. Bu işlem, havanın enerji potansiyelinde artışa neden olur. Sıkıştırılmış hava, yanma odasına yönlendirilir ve burada sıkıştırılır.

3. Yanma Odası

Yanma odasında hava yakıtla karıştırılır ve ardından tutuşturulur.Bu işlem, yüksek sıcaklıkta ve yüksek enerjili bir hava akışı oluşturarak gerçekleşir. Yakıt, sıkıştırılmış havadaki oksijenle birleşerek yanar ve sıcak, genleşen gazlar oluşturur.

4. Türbin

Sıkıştırılan havanın yakılması ile oluşan enerji türbin parçasında kullanılır. Türbin, fan benzeri pervaneli bir yapıya sahiptir. Aldığı enerjiyi kullanarak döner ve diğer parçaları da hareket ettirir. Geri kalan enerjiyi uçak motorunun son bölümüne aktarır.

5. Nozzle

İşlemin son adımı nozzle kısmında gerçekleşir. Nozzle esasen motorun egzoz kanalıdır ve yüksek hızlı havanın arkadan fırlatıldığı yerdir. Bu aynı zamanda Isaac Newton’un üçüncü hareket yasasının devreye girdiği kısımdır: Her eylem için eşit ve zıt bir tepki vardır. Basitçe ifade etmek gerekirse, motor arkasından yüksek hızda çıkan gazların itme kuvveti sayesinde uçak ileri doğru hareket eder.