Günümüz yolcu uçaklarında emniyet ve güvenlik her şeyden önce gelmektedir. Yolcuların, mürettebatın ve uçağın emniyetini tehlikeye sokabilecek her durum göz önüne alınarak tasarlanan yolcu uçaklarında, uçağın tüm parçaları ve karşılaşabileceği durumlar testlere tabi tutulmaktadır. Bunun yanı sıra bu uçaklar %50 emniyet faktörü de göz önünde bulundurularak tasarlanmışlardır ama buradaki problem bu emniyet faktörü test edilmemiştir.
G Kuvveti
Yeryüzündeki tüm cisimlerde olduğu gibi düz bir hatta sabit bir hızla ilerleyen uçağa da etki eden bir g-kuvveti vardır. Kararlı tırmanış, süzülüş veya düz uçuş durumlarında uçağa 1 g değerinde bir kuvvet etki eder. Örneğin %50 emniyet faktörüne göre 4 g değerinde azami yük faktörü için planlanan bir uçağın aslında 6 g değerine dayanacak yapısal sağlamlığı vardır. 6 g değerine kadar yapısal zayıflama meydana gelmezken eğilme ve bükülme görülebilir. Uçaklar 30 ̊’lik bir yan yatış kabiliyetine sahiptirler. Uçak manuellerinde de yazan bu değer mühendisler tarafından test edilmiş ve herhangi bir sıkıntıya sebebiyet vermediği onaylanmıştır. Ama yukarıda bahsettiğimiz %50 emniyet faktörü sebebiyle aslında uçaklar 30 ̊’den fazla bir yatış yapabilmektedir. Uçak tasarlanırken bu düşünülmüş, buna göre tasarımı yapılmış ama 30 ̊’den sonrası için uçaklar herhangi bir testetabi tutulmamıştır. Herhangi bir acil durum anında pilot bunu deklare ederek kullanabilir. Ama yatışta uçağa etki eden g kuvveti artmaktadır. Bununla birlikte uçağın ağırlığı da değişeceği için stall süratinin de artması gerekir. Eğer uçağın hızı yatıştan öncekiyle aynı olursa uçak stall’a girer.
Ters Uçabilirler Mi?
Akrobasi ve askeri uçakların aksine yolcu uçakları yapısal olarak ters uçmaya elverişli değildir. Bunun sebebi ise uçak ters döndüğünde yakıt ve hidrolik pompalayacak bir sisteminin bulunmamasıdır. Yolcu uçakları ters döndüğünde bu sebepten ötürü yakıt ve hidrolik sistemi çalışamaz. Fakat kısa bir süre için bunu yapabilir. Bunun en güzel örneği Boeing firmasının test pilotu olan Tex Johnson, 2005 yılında dört motorlu 707 ile kendi etrafında dönmüştü. Uçağa g kuvveti bindirmeden yapılan bu hareket ile uçak motorları kısa dönüşe rağmen sorunsuz çalışmıştı.
