Uçakların uçmuş olduğu irtifa uçak tipine ve yolculuğa göre değişiklik göstermektedir. Uçakların kabini basınçlandırılan ve basınçlandırılmayan olarak ikiye ayrılmaktadır. Kabini basınçlandırılan bir yolcu uçağı için konuşacak olursak uçuş irtifası 30.000 ila 40.000 feet arasında değişiklik göstermektedir. Uçak kabinin basınçlandırılmasının en temel sebeplerinden birisi yüksek irtifadaki atmosfer koşullarından etkilenmemek içindir.
Uçak Kabini Neden Basınçlandırılır?
Uçak yerden yükseldikçe atmosferde birtakım değişiklikler meydana gelmektedir. Bu değişikliklere örnek olarak basıncın ve sıcaklığın düşmesiyle beraber oksijenin de azalmasını gösterebiliriz. İnsan vücudu yüksek irtifa ve düşük sıcaklıklarda vücut fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremez. Bu sebeple uçak kabini basınçlandırılır. Kabin basınçlandırmanın Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından koyulmuş bir sınırı bulunmaktadır. Koyulan bu üst sınır 8.000 feet yani 2.400 metredir. Uçağın her ne kadar irtifası artarsa artsın yani dış basınç ne kadar azalırsa azalsın, kabin içi basıncı 2.400 metre irtifada nasılsa o şekilde kalacaktır.
Uçak Neden Yüksek İrtifalarda Uçar?
Uçuş irtifasının arttırılmasındaki en temel nedenlerden birisi, çıkılan her feette havanın yoğunluğu yani birim kütledeki hava miktarının azalmasıdır. Bunun nedeni uçağın düşük hava yoğunluğuna maruz kalıp sürükleme kuvvetini en aza indirgeyerek daha az yakıt yakıp tasarruf sağlamaktır. Yüksek irtifalarda uçmanın bir diğer nedeni de dünyadaki herhangi bir hava olayından etkilenmemek içindir. Yağmur ve fırtınalı havalardan kaçınılmasıyla beraber türbülanssız ve güvenli bir uçuş sağlanmış olunur.
Yolcu Uçakları En Fazla Ne Kadar Yükseğe Çıkabilir?
Ticari yolcu uçakları ortalama olarak yer yüzünden 8.000 ila 10.000 metre yüksekte uçarlar. Ancak en büyük ticari yolcu uçağının uçabileceği maksimum yükseklik 12.000 metre civarlarındadır. Bunun sebebi kabin içi basıncın belli bir sınırı olmasından dolayıdır. Basıncın düşmesinden ve atmosferde azalan oksijen miktarından dolayı yolculara yeteri miktarda oksijen verilemez. Aşılmamasındaki bir diğer neden ise motorların yakıtı yakabilmesi için ihtiyacı olan oksijeni yani havayı yemin edememesidir. Artan irtifa ile oksijen seviyesi azalacağı için motorlar itki kuvveti üretemez. Bu sebeplerden dolayı irtifa sınırları aşılmaz.
