Uçuş emniyetini sağlamanın ana unsurlarından bir tanesi, uçakların teknik bakım işlemlerinin zamanında ve gerektiği gibi yapılmasıdır. Uçak ve uçak motoru üreticisi firmalar, teknik bakımların hangi sıklıkta ve nasıl yapılacağına dair son derece önemli talimatlar yayınlarlar. Uçuşun güvenliğini ve uçağın sağlığını sağlamak için bu talimatlara sıkı sıkıya uyulması gerekir. Uçağın yaşı, uçuş saati, toplam iniş ve kalkış sayısı gibi parametreler, yapılacak teknik bakımların sıklığını ve kapsamını belirler. Teknik bakımlar 5 çeşittir. Bunlar;
- Hat bakımı
- A bakımı
- B bakımı
- C bakımı
- D bakımı
Hat bakım nedir?
Hat bakımı, uçağın ya da uçak parçasının onaylanmış standartlara uygun olarak hangar gerektirmeyen bakım, onarım, parça değiştirme ve hasar giderme işlemlerinin yapılmasıdır. Her uçuşun ardından apronda hızlıca yapılan kontrollerdir.
A bakımı nedir?
A bakımı, uçak tipine bağlı olarak yaklaşık olarak her 400-600 uçuş saatinde ya da her 200-300 uçuşta gerçekleştirilir. A bakımı minimum 10 adam-saat sürer ve genellikle bir havalimanı hangarında yapılır.
Bu bakımda; filtreler değiştirilir, kritik sistemlerin yağ bakımı yapılır ve acil durum ekipmanları detaylı bir şekilde kontrol ederek kötü koşullara hazır bulunur.
B bakımı nedir?
B kontrolü yaklaşık 6-8 ayda bir yapılır. Uçak modeline bağlı olarak yaklaşık 160-180 adam-saat sürer. Bir havalimanı hangarında 1-3 gün içinde tamamlanır. Fakat B bakımı sırasında yapılan işlemler, A bakımı kapsamına alınarak B bakımı uygulamadan kalkmıştır.
C bakımı nedir?
C kontrolü, yaklaşık her 20-24 ayda bir veya belirli uçuş saati tamamlandığında gerçekleştirilir. Bu bakım kontrolü, uçağın komponentlerinin büyük çoğunluğunun incelenmesini gerektirir. Bu bakım, uçağı 1-2 hafta kullanım dışı kalır. Ayrıca, A ve B bakımlarından daha fazla alan gerektirir. Bu nedenle bir bakım üssündeki bir hangarda gerçekleştirilir. Bir C bakımını tamamlamak 6.000 adam-saat kadar sürebilmektedir.
Bu bakımda; kapı kilitleri, yardımcı güç ünitesinin yakıt borusu, motor girişlerindeki küçük çatlaklar gibi tüm ayrıntılar kontrol edilir ve gerekli bakım-onarım işlemleri yerine getirilir.
D bakımı nedir?
Bazen “ağır bakım ziyareti” (HMV) olarak da bilinen D bakımı, bir uçak için açık ara en kapsamlı ve zorlu kontroldür. Bu kontrol yaklaşık 6-10 yılda bir yapılır. Muayene için neredeyse tüm hava aracının parçalara ayrılmasını gerektiren kontroldür. Teknisyenlerin sayısına bağlı olarak tamamlanması genellikle 50.000 adam-saat sürebilir.
Bu bakımda; gövde metal kaplamasının incelenmesi için boyanın bile tamamen çıkarılması gerekebilir. Ayrıca bu bakım için diğer tüm bakım kontrollerinden daha fazla alan gerekir. Bu nedenle uygun bir bakım merkezinde gerçekleştirilmelidir. Ortalama olarak, ticari bir uçak emekliye ayrılmadan önce iki veya üç defa D kontrolünden geçer.
