Yolcu uçaklarının başarılı bir iniş yapabilmesi için anahtar unsurlardan biri olan frenleme sistemleri nasıl soğutuluyor? Bildiğiniz gibi yolcu uçakları iniş sırasında birkaç tane frenleme metodunu birlikte kullanmaktadır. Şimdi frenleme sistemlerine ve ana konumuz olan iniş takımı frenlerine kısaca bir bakış atalım.
Yolcu uçaklarında başlıca üç farklı frenleme sistemi bulunmaktadır. Bunlar:
Thrust Çeviriciler
Motorlardan çıkan havanın tam tersi yöne yönlendirilmesi ile uçağın frenlemesi sağlanmaktadır. Herhangi bir soğutucuya ihtiyaç duyulmamaktadır.
Hava Frenleri
Spoiler adı verilen yapıların kanatların üzerinde yükselmesiyle uçağın çok daha fazla hava direnci üretmesine neden olunur. Bu sistemde de herhangi bir soğutucuya ihtiyaç duyulmaz.
Disk Frenler
Bu frenler genellikle çelik yahut karbon materyallerden oluşmaktadır. İniş takımlarında yer alan bu sistemler birden fazla yolla soğutulmaktadır. Bu soğutma yollarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Aktif Soğutma
İniş takımlarına entegre bir şekilde yer alan Brake Cooling Fans (BCF) yani fren soğutucu fanlar ile iniş takımı frenlerinin aktif soğutması yapılabilmektedir. Uçağın teker koymasından, kapıdan çıkışına kadar görev alabilen bu sistemler sayesinde uçağın bir sonraki uçuşa buz gibi frenler ile başlaması mümkün kılınmaktadır.
Pasif Soğutma
Pasif soğutma, hava akışı ve konveksiyon ile yapılabilmektedir. Rüzgâr ve uçağın hareketi yardımıyla frenlerin soğuması bir örnek olarak verilebilir.
Dışarıdan Soğutma
Elektrik yahut benzinli olabilen dışarıdan soğutma sistemleri, uçak kapıdayken iniş takımlarına kenetlenerek frenlerdeki ısıyı uzaklaştırmak için kullanılmaktadır. Fanların yanında kompresör yahut ekstraktörler ile dışarıdan soğutma işlemi yapılabilmektedir.
