Uçakların havada kalmalarını sağlayan en önemli özellikleri aerodinamik yapılarıdır. Uçuşun güvenle sağlanabilmesi için kanadın ve dış yüzeylerinin aerodinamik yapısının bozulmaması gereklidir. Özellikle kış koşullarında kanat yüzeyine yapışan buz parçaları uçağın aerodinamik yapısının bozulmasına neden olur. Kanadın, flap ve kanatçıkların donması ise uçağın havadaki hareketini engeller. Bunun sonucunda uçağın havada tutunabilmesi, güvenli bir şekilde uçuşunu sağlayabilmesi için bu yüzeylerin uçuş öncesi ve uçuş esnasında korunması gerekir. Koruma işlemleri ise termal, elektrik ve kimyasal olmak üzere 3 şekilde ele alınır. Biz kimyasal korumayı ele alacağız. Bu yüzeyleri kimyasal koruma işlemleri iki şekilde gerçekleşir:
- Anti-Icing (Buz önleyici)
- De-Icing (Buz çözücü)
Anti-Icing
Anti-Icing işlemi bir buz önleme işlemidir. Kanatların üstünde, uçağın aerodinamik yapısının bozulmasına neden olacak buzlanmayı önleyerek emniyetli bir şekilde uçmasını sağlar. Ayrıca flap ve kanatçıkların donmasını engelleyerek uçağın kış şartlarında rahatça hareket etmesini de sağlamaktadır. Anti-Icing işlemi havalimanları kış operasyonlarının kritik işlemlerinden birisidir. Çünkü bu işlemin etkisi kısıtlı olduğundan kalkıştan önce uçağın tekrar buzlanmasına karşın uygulanıp uçuşa hazır hale getirilmelidir.
De-Icing
De-Icing işlemi ise buz çözücü işlemidir. Yani uçakların havada tutunmasını sağlayan kanatlarının ve diğer dış yüzeylerinin üstüne yapışan buz parçaları uçuşta aerodinamik yapıya zarar vereceğinden bu parçaların temizlenmesi için kullanılan işlemdir. Anti-Icing işlemine göre daha etkili ve uzun süre koruma sağlayan bir işlemdir. Peki, bu koruma işlemleri nasıl uygulanır?
Anti-Icing ve De-Icing İşlemleri Nasıl Yapılır?
Anti-Icing ve De-Icing işlemi için belli oranlarda sıvı bileşenler kullanılarak bu sıvı bileşenlerinin uçağın belirli yüzeylerine dökülmesiyle yapılır. Kullanılan sıvılar 4 gruba ayrılır:
Type-1: Anlık temizlik sağlar, kalıcı çözüm değildir
Type-2: Uçağın ulaştığı belirli bir hıza Kadar olduğu yüzeye tutunur, yağışlı havalarda kullanılır.
Type-3: Type-1 ve Type-2’Nin karışımıdır orta hava yoğunluğunda kullanılır.
Type-4: Type-2’den daha AZ akışkandır ve bulunduğu yüzeyde çok uzun süreler kalabilir. Kötü hava şartlarında kullanılır.
Kış ayında yolculuk esnasında uçağın kimyasal su püskürtülerek yıkandığını görmüşsünüzdür bunun asıl sebebi dediğimiz gibi donmayı engellemektir. Uçağa Anti- Icing / De- Icing hizmetinin alınması pilotun karar vereceği bir husustur. Bunun haricinde uçak sadece sıcak su ile de yıkanabilir. Bu muazzam uçan kaleler soğuk hava koşullarına karşı bu şekilde korunur.
