Pistten çıkan uçak elbet ki zarar görür. Çünkü pist, hava araçlarının sağlıklı bir şekilde iniş, kalkış ve farklı operasyonel manevralarının yapılabilmesi amacıyla tasarlanmış çevresindeki zeminden izole edilmiş özel bir sahadır. Eğer uçak, herhangi bir sebepten dolayı kendisine tahsis edilmiş bu özel alanın dışına çıkarsa başta iniş takımı olmak üzere pist dışına çıkışın şiddetine bağlı olarak uçağın farklı birçok yapısal parçasında ciddi zararlar meydana gelebilir. Sonuç olarak, bu tür elim olayların yaşanmaması için gerekli tedbirlerin alınması ve azami emniyetin sağlanması gerekmektedir. Açıklanan usullerin uygulanması ve takibi konusunda başta DHMİ ve SHGM gibi kurumlar olmak üzere tüm meydan otoritelerinin sorumluluklarını yerine getirmeleri önem taşımaktadır.
Ülkemizde Gerçekleşen Pistten Çıkma Kazaları Var Mı?
Bu kısımda ise özellikle son 2 sene içerisinde 1’i kaza diğer 2’si kırım olmak üzere toplamda 3 olay geçiren Pegasus Havayolları ele alınabilir. Gerçekleşen olayların 1 kaza ve 1 kırımı Sabiha Gökçen Havalimanı’nda, 1 kırımı ise Trabzon Havalimanı’nda yaşandı. Olayların geçtiği yerler farklı olsa da sebepleri aynı: Pistten çıkma. Pistten çıkmaların sebeplerine bakıldığı zaman ise çoğunlukla pist zemini şartlarının veya hava durumunun kötü olması sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak böylesi yıkıcı olayların yaşanmaması için önlemlerin uygulanmasının gerekliliği anlaşılır.
Havada Alınan Önlemler Nelerdir?
Havada alınan önlemlerin uygulanmasından önce pilotlar olmak üzere tüm uçuş ekibi sorumludur. Uçuşun güvenli bir şekilde gerçekleşmesi ve olası kaza-kırımların engellenmesi için alınması gereken birtakım aksiyonlar bulunur. Bu aksiyonların birkaçından bahsetmek gerekirse; ATC biriminin pilotların meydandaki meteorolojik durumdan haberdar olabilmesi için VOLMET yayınını ve METAR’ı kokpit ekibiyle paylaşması, pilotun uçuş emniyetini sağlanması amacıyla ATC biriminden aletli iniş (ILS) talep etmesi, pilotun ATC birimine inişin aşamalarını rapor etmesi, pilotun iniş takımının açıldığını kontrol edebilmek amacıyla alçak uçuş gerçekleştirmesi gibi daha birçok önlem uçak inişe başlamadan alınır. Prosedürler eksiksizce uygulandığında uçağın piste inişi gerçekleşir.
Yerde Alınan Önlemler Nelerdir?
Yerde alınan önlemlerin uygulanmasından meydan otoritesi ve görev yapan personeller sorumludur. Havada alınan önlemler kadar uçağın piste inişinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesi amacıyla yerde alınan önlemler de tamı tamına uygulanmalıdır. Yerde alınan önlemlerden birkaçını belirtmek gerekirse; pistin üzerinde su birikmelerini önlemek amacıyla pistin eğimli olması, kalkıştan vazgeçen uçaklar için pist sonunda durma sahalarının olması, pistte gerektiğinde kaydırılmış eşik oluşturulması, rutin aralıklarla ilgili personel tarafından pistin sürtünme ve rüzgâr ölçümlerinin yapılması, inişi tehlikeye atmamak adına pistteki lastik izlerinin ve su birikintilerinin temizlenmesi gibi alınan önlemlere örnekler verilebilir. Belirtilen örneklerle uçağın pistten çıkma ve can, mal kaybı olasılığının minimalize edilmesi amaçlanmaktadır.
