resmin alt tagı

Uçakta Elektrik Nasıl Elde Edilir?


Uçakların uçmaları için elektrik önemli bir kriterdir. Ama genel geçer sistemlerimizde olduğu gibi havada uçan bir taşıyıcıya kablolar ve bilinen yollarla elektrik bağlanamaz. Uçakların da elektrik sistemlerini sağlamak için kendi kullandıkları yöntemler vardır.

Uçaklarda Bulunun Elektrik Kaynakları
Aküler: Motorda ya da yardımcı güç kaynağında (APU) ilk çalışmanın gerçekleşmesi için ihtiyaç duyulan elektriği üretir. Acil durumlarda kullanımıyla birlikte yedek enerji kaynağı olarak da uçakta konumlanır
Jeneratörler: Motordan veya APU ile alınan dönme hareketini akımla elektriğe çevirirler ve uçağın sistemlerini beslerler.
Alternatörler: Uçağın motor ve varsa APU ile aldıkları dönme hareketini, akım elektriğine çevirirler. Alternatörler, motorların farklı bölgelerinde güvenilir enerji sağlarlar.


Uçaklarda gücün ana üreticisi jeneratördür ve bu jeneratörler uçakların motorlarında bulunurlar. Örnek olarak 2 motorlu bir uçak düşünüldüğünde, bu uçak 2 adet jeneratöre sahiptir. Yukarda da belirtildiği üzere bu jeneratörler motorlardan aldıkları hareket enerjisiyle, motorun çalıştığı süre boyunca uçağa enerji ve elektrik sağlarlar. Uçakta 2. elektrik sağlayıcı ise uçakların kuyruk kısımlarında konumlandırılmış ve bir nevi uçak motoru sayabileceğimiz APU jeneratörüdür. Bütün bunların yanında dışarıdan elektrik almak için konumlandırılmış bir Harici Güç Ünitesi de bulunmaktadır.
Uçağın ilk motor çalıştırmasında ihtiyaç olunan enerji APU ya da yerdeki Harici Güç Ünitesi tarafından sağlanırken, motorlar harekete geçtiği an kendi elektriğini üretmeye başlar. Bütün bu sistemlerin yanında, acil durumlar için gövdenin içinden dışarı açılan ve RAT olarak isimlendiren yedek bir parça da bulundurulmaktadır. Havayolları uçak ve yolcuların emniyeti için her türlü ihtiyaç duyulan sistemlerle ve bunlara ek olarak yedek parçalarıyla birlikte uçuşa hazırlanmaktadırlar.

Uçaklar Elektrik Enerjilerini Nasıl Sağlar?

Uçaklar, oldukça büyük ve emniyetli ulaşım araçlarıdır. Her gün çok fazla sayıda uçak birçok noktaya ulaşmaktadır. Bu büyük araçların uçabilmeleri ve gitmeleri gereken yerlere emniyetli bir şekilde ulaşabilmeleri için sadece motorlara ihtiyaç duyulmamaktadır. Uçakların emniyet seviyelerinin her geçen gün artması, geliştirilen birçok sisteme bağlıdır. Bu sistemler, çoğunlukla elektrik ile çalışmaktadır. Uçaklara elektrik enerjisi üreten sistemler şu şekilde sıralanabilir;

  • APU (Auxiliary Power Unit – Yardımcı Güç Ünitesi)
  • GPU (Ground Power Unit – Yer Güç Ünitesi)
  • RAT (Ram Air Turbine – Ram Hava Türbini)

APU (Auxiliary Power Unit)

Yardımcı güç ünitesi olarak da bilinen bu sistem, uçakların kuyruk kısmında bulunmakta olan turbo shaft motordur. Uçakların elektrik ve basınçlı hava ihtiyacını gidermek için kullanılmaktadır. Bu sistemin, uçaklar yerde iken elektrik ihtiyacını karşılama, basınçlı hava tedarik ederek ana motorların çalışmasını sağlama ve iklimlendirme (klima etkisi) yapma gibi temel görevleri vardır.   Farklı uçak tiplerine göre de farklı APU motorları bulunmaktadır. APU gaz türbinli bir motordur. APU’ların herhangi bir itki sayılabilecek tepki çıkışları olmadığı için, belirtilen amaçlar dışında kullanılmamaktadırlar. Uçaklar seyir halindeyken değil, kullanılabilir irtifa seviyesinde çalıştırılmaktadırlar.

GPU (Ground Power Unit)

Yer güç ünitesi olarak bilinmektedir. Uçaklar, yerde oldukları süre boyunca bu sisteme bağlıdırlar. GPU’lar, römorka monte edilen dizel motor ve jeneratörlerdir. Genellikle, uçakların aprondan çıkmalarını sağlayan araç tarafından uçakların yanına getirilmektelerdir. Uçaklara bağlantı kokpitin altında bulunan kapaktan yapılmaktadır. Amacı ise, uçaklar yerde park halinde iken, bu süre boyunca uçakların tüm elektrik ihtiyacını karşılamaktır. Bu sistemle birlikte sağlanan enerji ile Auxiliary Power Unit ve ana motorlar çalıştırılmaktadır.

RAT (Ram Air Turbine)

Bu sistem, uçaklar acil bir duruma girdiklerinde uçağın ihtiyaç duyacağı elektriği üreten yardımcı güç ünitesidir. Normal zamanda uçağın ihtiyaç duyduğu elektriği, uçağın motorları üretmektedir. Motorların işlevini kaybettiği zamanlarda ise Ram Air Turbine bu işlevi temel bir seviyede yerine getirmektedir. RAT, dinamo mantığı ile çalışmaktadır. Elektrik jeneratörüne ya da hidrolik pompaya bağlı olan sistem, hava akımlarını kullanarak yel değirmeni gibi işlev görmektedir. Uçakların gövde kısmında ya da kanatlarında bulunmaktadır. Acil bir durumda pilotlar tarafından ya da sistem kendi kendini devreye sokmaktadır. Bunun ardından uçuşun temel işlevlerini sağlayan sistemler için yeterli olan gücü üretmektedir.

 

 

 

 

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com