Uçaklarda irtifa ve süratin anlaşılması, uçuş ekipleri için önemli olmakla birlikte irtifa ve sürat verileri uçuş planlamasında da dikkat edildiğinden dolayı eksiksiz ve doğruluğu yüksek bir şekilde bu verilerin ölçülüp kokpitte gösterilmesi gerekir. Bu ölçümler için hava basıncı kullanılır, hava basıncını ise pitot-statik sistemler ölçer.

Pitot Tüpleri ve Statik Portlar

Pitot-statik hava hızı ölçümü, uçakların hava hızını ölçmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu ölçüm, pitot tüpü ve statik portları arasındaki basınç farkından yararlanır.

Pitot tüpü, uçağın hızını ölçmek için kullanılan bir tüptür. Tüp, uçağın hava akışıyla temas eden bir kısmı bulunur ve bu kısımda basınç artar. Bu basınç, pitot tüpünün içindeki bir cihaza gönderilir ve hava hızını ölçmek için kullanılır.

Statik portlar, uçaklarda bir veya daha fazla sayıda bulunan deliklerdir. Bu delikler, uçak kabininin dışındaki atmosferik basıncı ölçmek için kullanılır. Statik portlardaki basınç, uçağın içindeki bir ölçüm cihazına gönderilir.

Pitot tüpü ve statik portlar arasındaki basınç farkı, uçağın hava hızını ölçmek için kullanılır. Pitot tüpü bağlantı cihazında ölçülen basınç artışı, uçağın hava hızına bağlı olarak değişir. Statik portlardan ölçülen basınç ise sabit kalır. Pitot tüpü bağlantı cihazı ve statik portlardan ölçülen basınç farkı, hava hızı hesaplaması için kullanılır.

Uçağın hızı arttıkça, pitot tüpü bağlantı cihazındaki basınç artar, statik portlardan ölçülen basınç sabit kalır. Bu basınç farkı, uçağın hızına bağlı olarak artar. Hava hızı ölçümü, pitot tüpü bağlantı cihazı ve statik portlardan ölçülen basınç farkı kullanılarak hesaplanır.

Pitot-statik hava hızı ölçümü, uçakların hızını doğru bir şekilde ölçmek için güvenilir bir yöntemdir. Ancak bazı durumlarda (örneğin buzlanma veya FOD) pitot tüpü veya statik portları tıkanabilir ve hava hızı ölçümleri etkilenebilir. Bu nedenle, uçaklarda birden fazla hava hızı ölçüm yöntemi kullanılır ve bu yöntemlerin sonuçları birleştirilir ve kontrol edilir.

Diğer Hava Hızı Ölçüm Yöntemleri

GPS Ölçümü: GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi), uçakların konumunu belirlemek için kullanılan bir teknolojidir. GPS, uçağın konumunu yeryüzündeki uydu ağları ile etkileşim halindeyken ölçer. GPS, uçakların irtifa ve süratini doğru bir şekilde ölçebilir, ancak yüksek rakımlarda GPS sinyalleri bazen etkisiz olabilir.

Atmosferik Basınç Ölçümü: Uçaklarda, hava basıncı ölçerleri kullanılarak irtifa hesaplanabilir. Hava basıncı, yükseklik arttıkça azalır ve bu değişiklikler ölçülebilir. Hava basıncı ölçerleri, uçağın hava yoğunluğunu hesaplamak için kalibre edilir ve bu nedenle irtifa ölçümü için kullanılabilir. Ancak, hava basıncı ölçen ekipmanlar hava sıcaklığındaki değişikliklerden etkilenebilir.

Radar Ölçümü: Radar, uçakların irtifalarını ve hızlarını ölçmek için kullanılabilir. Radar, yansıtılan radyo dalgaları sayesinde uçağın konumunu belirler. Radar, uçakların hızını ölçmek için Doppler etkisini kullanır. Ancak, radar ölçümleri, uçakların yörüngesine, hava koşullarına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.