resmin alt tagı

Uçaklar Nasıl İniş Yapar?

Uçakların güvenli uçuşlarının sonunda varış noktasına da güvenli bir şekilde inmeleri gerekmektedir. Uçak iniş için alçalmaya başladıktan sonra pilotların ve kabin ekibinin hava trafik kontrolörü ile senkronize bir şekilde çalışması inişin temel hattını oluşturur. Kabin ekibinin yolcuları iniş için hazırlaması kabin içinde oluşabilecek acil durumlarının önüne geçmek için oldukça önemlidir.

 

Pilotlar İnişe Nasıl Hazırlanmaktadır?

Pilotlar uçuş rotasında belirlenen alçalma koordinatlarına geldiklerinde varış havalimanındaki kule ile iletişime geçip iniş prosedürlerini uygulamak için izin alırlar. Kule tarafından izin verilmesinin ardından iniş prosedürlerine göre alçalma başlar. Alçalma sırasında kokpitten kabine uçağın iniş için alçalmakta olduğuna dair bilgi verilir. Bu bilgiden sonra kabin ekibi kabin içi iniş prosedürlerine göre yolcuları inişe hazırlamaktadır. Kabin, inişe hazırlanırken bir yandan da pilotlar uçağın mekanik aksanlarını güvenli iniş yapmak için hazırlarlar.

Uçaklar Piste Nasıl Yaklaşma Sağlarlar?

Pilotlar uçağı iniş için hazırladıktan sonra iniş yapılacak havalimanındaki hava trafik kontrolörü tarafından verilen iniş sırasına ve rotasına göre uçağı doğru pozisyona getirmektedirler. Bu süreçte kabin ekibi yolcuların emniyet kemerlerinin bağlı, güneşliklerinin açık ve masalarının kapalı olarak herkesin yerinde güvenle oturduğuna dair kontrolü gerçekleştirip kokpite bilgi verirler. Bu bilgi dahilinde pilotlar yolcuların inişe hazır oldukları için kabin ışıklarını kısarak inişe tam hazırlık gerçekleştirirler. Uçağın iniş sırası geldiğinde doğru açı ve yaklaşımla uçağın piste teker koyması için pilotlar dikkatli bir şekilde iniş prosedürlerini uygularlar.

İniş Sırasında Kabin Işıkları Neden Kısılır?

Uçakların iniş ve kalkış esnasında kabin ışıklarının kısılmasının sebebi tamamen güvenlik önlemlerinden kaynaklanmaktadır. Uçakların kalkış ve inişleri sırasında yaşanabilecek acil durumlarda yolcularının gözlerinin karanlığa alışması ve acil durumların ardından hızlı bir şekilde hareket etmelerine yardımcı olmak amacıyla kabin ışıkları kısılır. Ayrıca uçakların kalkış ve inişleri sırasında gereken ekstra gücü sağlamak amacıyla kabin ışıklarına verilecek güç kabin ışıkları kısıldığında diğer mekanik aksanlara aktarılmaktadır.

Uçaklar Neden Sert İniş Yaparlar?

Uçakların zaman zaman piste sert bir şekilde teker vurduğu kayıtlara geçmiştir. Bunun birçok sebebi bulunmaktadır. Başlıca sebeplerden;

  • Havalimanı Rakımı ve Havanın Yoğunluk Seviyesi: Rakım arttıkça havanın yoğunluğu azaldığından zaman zaman uçaklar piste yaklaşım sağlarken piste sert bir şekilde teker vurabilmektedirler.
  • Islak ve Nemli Pist: Zaman zaman yağışlı ve nemli havalarda pistlerde su birikimi oluşabilmektedir. Bu durumlarda, pilotlar, uçağın kayma veya kızaklama riskini ortadan kaldırmak amacıyla bilinçli bir şekilde uçağın tekerleklerini piste sert şekilde koyabilmektedirler.
  • Uçak Ağırlığı: Uçaklar; uçak tipine, yolcu sayısına, yük ve yakıt ağırlığına bağlı olarak farklı ağırlıklarda uçmaktadırlar. Uçaklar maksimum iniş ağırlığına ne kadar yakın olurlarsa uçak o kadar sert piste teker vurmaktadır. Örneklemek gerekirse, dolu ve boş bir tırın yola yaptığı basınç gibi düşünülebilir. Bu sebepten dolayı zaman zaman inişten önce ağırlığı azaltmak amacıyla pilotlar tarafından yakıt boşaltımı yapılmaktadır.

Uçak İnişe Geçtiğinde Tekerlerden Çıkan Duman Nedir?

Tek motorlu uçaklardan ticari uçaklara, süpersonik jetlerden devasa kargo uçaklarına kadar tüm hava araçlarını karada lastikler taşımakla görevlidir. Uçağın apron içinde dolaşması, taksi yapabilmesi, kalkış ve iniş gerçekleştirmesi gibi olaylarda uçak lastikleri büyük önem arz etmektedir.

Uçak Lastikleri Araba Lastikleri ile Aynı Mıdır?

Tonlarca yük taşıyabilen uçak lastiklerinin yapım malzemeleri ve yapım aşamaları araba, motosiklet, bisiklet lastikleri gibi kara aracı lastiklerinin malzemeleri ve yapım aşamalarıyla aynı değildir. Fakat hava aracı lastiklerinin kara araçlarında kullanılan lastiklerle benzer yanları bulunmaktadır. Bunlar; kauçuk madde içermesi ve tüm lastiklerin bir çeşit gaz ile doldurulmasıdır.

Uçak Lastikleri Neden İnişlerde Duman Çıkartırlar?

Ortalama bir uçağın lastikleri 38 tona kadar ağırlığı taşıyabilmektedir. Hava aracının piste yaklaşması sırasında iniş takımları uçak gövdesinden dışarıya çıkartılır. Tonlarca yükün piste güvenli bir şekilde inmesini sağlamak amacıyla lastiklerin doğru açı ve hızla piste vurması gerekmektedir. Lastiklerin pist ile ilk temasında lastikler pistte dönme hareketi yapmaz. Uçağın hız dengesini sağlamak amacıyla lastikler pist üstünde önce sürüklenir. Uçağın pist üstünde hız dengesi sağlandıktan sonra lastikler dönmeye başlar. Sürtünme kuvvetinin lastik ve pist arasında ters bir kuvvet oluşturmasından ötürü de lastikler iniş sırasında arkasında duman bırakır.

Uçak Lastiklerinin Patlama veya Yanma Durumları Olabilir Mi?

Tonlarca yükü taşıyan uçakların iniş ve kalkışlarında ilk akla gelen sorulardan biri de ‘’Uçak lastikleri patlar veya yanar mı?’’. Uçak lastiklerinde yüksek sıcaklıklara dayanıklı olması açısından tapalar bulunmaktadır. Tapalar yüksek sıcaklıklarda devreye girip nitrojen gazının basıncını dışarıya vererek basıncın azaltılmasını sağlamaktadırlar. Bu olayın sonucunda uçak lastiklerinin iniş sırasında yüksek sıcaklıktan dolayı yanmaları veya patlamalarının önüne geçilmektedir.

Uçak Lastiklerinde Neden Azot Gazı Tercih Ediliyor?

Uçak lastiklerinde azot gazının tercih edilmesinin birçok sebebi ve avantajı bulunmaktadır. Azot gazı yanıcı bir madde olmadığından uçağın inişi sırasında ortaya çıkan yüksek sıcaklıktan etkilenmez. Bu sebepten ötürü yanma veya patlama olaylarını gerçekleşmesi gibi bir durum ortadan kaldırılmış olur. Ayrıca, kuru nitrojen gazı su buharı içermez. Su buharı içermeyen ortamda nem eksikliği, basınç farkının dengelenmesine yardımcı olur. Lastik içinde nem bulunmaması lastiğin iç yüzeyinin oksitlenmesini önlemekle birlikte kauçuk yapısına da zarar vermez.

Uçaklar Yere İndiklerine Nasıl Yavaşlar?

Uçakların inişe geçmesi ilk olarak uçak içi güvenliğin sağlanmasıyla oluşur. Pilotun inişe geçileceğini bildirmesiyle kabin görevlileri gereken pozisyonları alarak anons yapmaya başlarlar. İniş sırasında ayakta dolaşılmamalı ve emniyet kemeri bağlı bir şekilde koltukta oturulmalıdır. Koltuklar dik konumda, pencereler ve sehpalar kapalı olmalıdır.

Günümüzde uçakların ortalama iniş hızı saatte 260 km civarında. Bu hıza ortalama 70 ton civarında olan bir uçak ağırlığı da eklendiğinde iniş daha da zorlaşıyor. Bu hızdaki bir uçağın tekerleri piste değdikten sonra bile kanatları uçağı tekrar havalandıracak kadar kaldırma kuvveti üretiyor.

Spoiler

İnişe geçecek bir uçağın ürettiği kaldırma kuvvetinin spoiler adı verilen elemanlarla bu kuvvetin ortadan kaldırılması gerekiyor. Bu yüzden spoilerlerin erkenden açılması uçakların yere inişinde frenleyerek yavaşlamasına katkıda bulunuyor.

Frenler

Uçağın yere indikten sonra durmasını sağlayan en önemli sistem fren sistemidir. Frenler ana iniş takımlarının tekerleklerinde bulunur. Pilotların frenleme yapabilmesi için 2 adet fren pedalı bulunur. Sağ ve sol iniş takımlarını kontrol eden bu pedallara ‘differential braking’ adı verilir. Bu sistemle pilot ineceği pistin uzunluğuna, uçağın ağırlığına ve hızına göre yavaşlamak istediği ivme ile frenleme yapar. Aynı zamanda bilgisayar kontrollü frenleme yapılarak da hem fren sisteminin ömrü uzatılır hem de yavaşlamaya yardımcı olunur.

Thrust Reverser

Uçak motorları önden aldıkları havayı sıkıştırıp, yakıp, bu havayı egzozdan çıkararak itki elde ederler. Thrust reverser ise bu hava akışını kesip, tersine çevirmeye yarar. Hava akışı tersine çevrildiği için itki yerine frenleme işlevi görmüş olur. Günümüzdeki birçok uçakta bu teknoloji bulunmaktadır.

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com