resmin alt tagı

ILS (Instrument Landing System) Nedir?

Türkçemizde “Aletli İniş Sistemi” olarak adlandırılan ILS, hava araçlarının inişine yardımcı olan pist başında bulunan hassas yaklaşma sistemidir.

Uçağın pist başına kadar hassas bir yaklaşma gerçekleştirmesini sağlayan bu sistem, bir hava seyrüsefer yardımcısıdır. Bulut tabanın alçak olduğu ve meteorolojik görüş mesafesinin kısıtlı olduğu durumlarda hava aracının piste alçak bir şekilde yaklaşmasını ve piste elektronik sistemlerle emniyetli bir inişin gerçekleşmesini sağlar.

ILS sistemi Localizer ünitesi (yön bulucu), Glide-Path ünitesi (süzülüş hattı belirleyici), Middle and Outer Marker Beacons Üniteleri (Orta ve Dış Marker Üniteleri) olmak üzere 3 kısımdan oluşmaktadır.

Özellikle kış aylarında sisli ve karlı havaların görüldüğü, görüş mesafesinin kısıtlı olduğu durumlarda sık kullanılan bu sistem, kokpit ekibine istikamet ve süzülüş hattının bilgisini geçmektedir. Havalimanlarına ILS Sisteminin Kurulma Kriterleri Nelerdir?

Her havalimanına kurulmayan ILS sisteminin, bir havalimanına kurulması için havalimanın bulunduğu konumun çevresel arazi kodlarına uygun olması gerekmektedir.

ILS sisteminin kurulması için engebe kriterleri; kalkışta %2’lik eğim, inişte %2,5’lik eğimin altında olması gerekmektedir. Sistem kurulumunun havalimanı için gerekli olup olmadığı, havalimanının fiziki koşullarına göre belirlenir. Konumu düz yerde olan ve hava olaylarından sisin görülmediği, meteorolojik görüşün 800-1200 m olduğu havalimanlarında bu sistemin kurulumuna ihtiyaç duyulmamaktadır.

Aletli iniş sisteminin kokpit içerisinde göstermiş olduğu görüş mesafesi pist ışıklandırmasına bağlı olarak değişmektedir. Bu sistemin kullanılması tamamen pilotun inişte devre dışı kaldığı anlamına gelmemektedir. İnişte ILS kullanıldığında pilot sadece ILS sisteminin göstermiş olduğu bilgileri sürekli kontrol altında tutmaktadır. ILS İle Birlikte Kullanılan Sistemler Nelerdir?

  • VOR: Radar seyrüsefer istikamet cihazı olan bu sistem, uçağın yön bilgisini kokpit ekibine göstermektedir.
  • DME: Mesafe ölçen bu sistem, VOR sistemi ile birlikte kullanılır.
  • TACAN: Askeri havacılıkta kullanılan bu sistem VOR sistemi ile DME sistemi yerine kullanılan, hava aracına yön ve uzaklık bilgisi veren sistemdir.
  • ADF: Radyo sinyali yayınlayan bu sistem, istasyon istikameti hakkında bilgi vermektedir.

ILS Sistemi Nasıl Çalışır?

İki adet radyo vericisinden oluşan ILS sistemi birlikte yapmış oldukları açı ile kesişen yayın konisini oluştururlar.

Vericilerden biri pistin uzağında bulunup, yatay seviyeden yayın yapmaktadır. Diğer verici ise pistin yakınında bulunur. Pistin yakınında bulunan verici düşey seviyeden yayına geçip sistemi aktif hale getirmektedir. Radyo vericilerinin faal duruma geçmesi ile kokpit kısmında bulunan iniş sistemi radyo vericilerinin göndermiş olduğu sinyalleri algılayarak emniyetli bir inişin gerçekleşmesi sağlanır.

Aletli İniş Sisteminin havalimanının pistlerine yerleştirilmesi için, havalimanı çevresi radyo frekanslarını engellemeyecek seviyede olmalıdır.

Kalkış İle Meydan Turuna Katılan Uçağın Kat Ettiği Safhalar Nelerdir?

Uçaklar bizleri bir noktadan başka bir noktaya rahat ve zamandan tasarruf ederek ulaşmamızı sağlarlar. Kötü hava şartları hariç, hava durumu gözetmeksizin gece gündüz uçuş yapabilirler. Peki, bu uçakların iniş ve kalkışları sırasında uymak zorunda oldukları bir kural var mıdır? Geçmişte teknolojinin pek gelişmediği havacılık zamanlarda iniş ve kalkışlar görerek VFR denen kurallarla yapılıyordu. Günümüz havacılığında bu aletli uçuş olarak adlandırılan IFR kuralları ile değiştirilse de hala VFR sistemini kullanan uçaklar var. Şimdi ise bu kuralları ayrıntılı olarak inceleyelim.

VFR (Görerek Uçuş Kuralları)

VFR uçuş kuralları adı üstünde görerek yapılan uçuşlarda kullanılan kurallardır. Pek fazla kuralı yoktur. Kuralları şu şekilde sıralayabiliriz:

  1. Uçuş seviyesi 10.000 feet altında görüş 5 kilometre iken, 10.000 feet üstünde 8 kilometre görüş olanağı sağlanmalıdır.
  2. Bulutlardan yatay ayrım en az 4921,26 feet olmalıdır.
  3. Bulutlardan dikey ayrım 300 feet olmalıdır.

Bu kuralların sağlandığı her koşulda VFR yani görerek uçuş gerçekleştirilebilir.

IFR (Aletli Uçuş Kuralları)

IFR yani aletli uçuş kuralları o kadar fazla olduğundan sayarak bitiremeyiz. Adı üstünde aletli uçuş kuralları, uçağın hareketinin başlangıcının sonuna kadar uçaktaki cihaz ve yönergelerle takip etmektir. Bu tür uçuşlarda görerek uçulamaz sadece cihazlar ve göstergelerle uçulur. Ayrıca bu uçuşlar için pilotların ayrı bir sertifika almaları gereklidir. IFR kurallarına uymayan ve sertifikası olmayan pilotlar havayolu taşımacılığı yapamazlar.

Meydan Turu Yapan Uçaklar Hangi Kurala Uyar ve Uçuş Safhaları Nelerdir?

Meydan turu, VFR kurallarına göre iniş-kalkış yapan bir uçağın havalimanı çevresinde pist etrafında yerden belirli bir yükseklikte izlediği dikdörtgen biçimindeki güzergâhtır. Meydan turunun her bir aşamasına bacak adı verilir. Genelde eğitim uçuşları sırasında uygulanır. Görerek uçuş yapıldığı için de VFR kurallarına uyularak uçulur. Uçuş safhaları 5 şekilde ele alınır:

  • Kalkış: Kalkıştan sonra uçağın pist ile aynı hizada tırmandığı bacaktır. Rüzgârı direk karşıdan aldığından rüzgârüstü bacağı olarak da adlandırılır.
  • Yan Rüzgâr Bacağı: Uçağın güvenli bir şekilde havalanıp ilk sola dönüşünü yaptıktan sonra tırmanmaya devam ettiği bacaktır. Bu sola dönüşte 90 derecelik bir açı esas alınır.
  • Rüzgâraltı: Pistten yeterli uzaklığa ulaşan uçağın ikinci sola dönüşünü yapıp düz uçuşa geçtiği bacaktır. Rüzgârı arkadan alması sebebiyle rüzgâraltı adını almıştır.
  • Esas Bacak: Uçağın üçüncü sola dönüşünü yapıp alçalışa geçtiği bacaktır. Yine 90 derece esas alınır.
  • Son Yaklaşma: Uçağın pisti karşısına alıp daha da alçaldığı bacaktır. Bu bacaktan sonra iniş yapılır ve meydan turu tamamlanır.

Meydan turu sol tarafa saat ekseninin tersi istikametine yapılır. Bunun sebebi ise sorumlu pilotun sol koltukta oturmasından dolayıdır. Kim bilir belki ileriki zamanlarda VFR kurallı uçuşlara ihtiyaç hiç kalmayacak ve bu kurallar uygulanmayacaktır, lakin görerek uçuşun hissiyatı çok farklı olduğundan unutulmaması gereklidir.

resmin alt tagı

Herkes İçin Havacılık Derneği, 2015 yılında öğrenciler tarafından kurulan ve yönetilen bir dernek olarak İLK ve TEK olma özelliğiyle havacılık tarihine imzasını bırakmıştır.

Bugün itibariyle ise 3150+ üyesi ve 7 temsilciliği ile Havacılığın En Büyük Sivil Toplum Kuruluşu haline gelmiştir.

Mail Formu

     

    İletişim

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    info@herkesicinhavacilik.com