Havacılıkta İnsan Faktörü ve Önemi Nedir?
Havacılıkta yapılan çalışmalar, teknolojinin gelişmesi, insansız hava araçlarının havacılık sektöründe hızla yayılması gibi çalışmalar hızla havacılık sektörüne girmiş yapmış olsa da geçmişten bu yana havacılıkta insan faktörü asla yerini kaybetmemiştir. İnsansız hava araçlarının teknolojik yapısı, güvenlik testlerini ne kadar geçmiş olsa da gelecekte insansız hava araçlarında seyahat etmek yolcular tarafından hala bazı soru işaretleri barındırmaktadır. Havacılıkta insan faktörünü birçok alt konu başlığında ele almak mümkündür. İnsanlar kendini geliştirme ve öğrenme yönünde yaptığı çalışmalar devam ettikçe alt konu başlıkları da beraberinde artış gösterecektir.
Havacılıkta İnsan Faktörü
İnsan doğası gereği hataya yapmaya açık bir varlıktır. İnsanların belirli bir yetenek kapasitesi ve beceriye sahip olmasıyla zaman zaman hata yapmaları muhtemeldir. İnsanlar zaman geçtikçe tecrübe kazanabildikleri gibi, deformasyon sonucu hata yapma oranları da zamanla artmaktadır. Havacılıkta yaşanan birçok kazanın asıl sebebi insan performansının düşmesinden kaynaklıdır. Bu kazalardan ders çıkarılıp yenilerinin yaşanmamasını önlemek için pilotların ve havacılıkta çalışacak insanların performanslarını ölçecek belirli testler üretilmiştir.
Geçmişte Yapılan Çalışmalar
Geçmişten bu yana insanlar her zaman uçmanın hayalini kurmuş ve buna yönelik birçok çalışma yapmışlardır. Belli bir döneme kadar havada süzülen kuşlara benzer kanatlar ve hava araçları tasarlamak o zamanın şartları ile başarısızlıkla sonuçlanmış, fakat insanlar içlerindeki uçma isteği ile çalışmalarını devam ettirmişlerdir. 1903’te Wright Kardeşlerin tasarlamış oldukları hava aracıyla tarihteki ilk başarılı uçuş deneyimi kayıtlara geçmiştir. Bu adımla birlikte havacılıkta insan faktörü önemli ölçüde gelişmiş, geliştirilecek diğer projelere de ışık tutmuştur.
Uçak Kazalarında İnsan Faktörü
Geçmişten günümüze havacılık sektöründe birçok gelişim sağlanmıştır. ‘’Havacılığın kuralları kanla yazılmıştır’’ sözü maalesef ki geçmişten bugüne kadar yapılan hatalar sebebiyle yaşanılan uçak kazalarına işaret etmektedir. Geçmişte insanlar tarafından bilinmeyen ve hesaplanamayan aerodinamik hesaplamalar ve buna benzer tekniksel durumlar sebebiyle birçok uçak kazası yaşanmıştır. Günümüzde insanların kendini geliştirmesi ve sürekli öğrenmeye açık olması ile uçak kazalarında insan faktörü minimuma indirilmiştir.
Uçuşlarda Kapasite Yetmezliği
Havacılıkta emniyet ilk sırada gelmektedir. Uçağın kalkış havalimanından varış havalimanına emniyetli bir şekilde varması için tüm risk koşulları düşünülmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır. Bundan dolayı havacılığın herhangi bir alanında çalışacak ve faaliyet gösterecek kişilerin sağlıkların, psikolojilerinin ve kapasitelerinin son derece iyi durumda olması gerekmektedir. Uçuş ekibi belirli periyodlarla sağlık muayenelerine girmekte ve sağlık koşullarını maksimum seviyede tutmaya özen göstermektedirler. Uçak kazalarında yaşanan sağlık problemlerinden sonra uçuş ekiplerinin sağlık sorunları geçici ise belirlenen süre uçuşların kesilmesi, sağlık sorunlarının kalıcı olması durumunda ise uçuşlardan tamamen menedilme gerekmektedir. Bu sebepten dolayı havacılık sektörü oldukça titiz çalışılmayı gerektiren ve bir sonraki adıma ne olacağını bilmediğiniz bir ortam oluşturmaktadır.