sezer yasin soycan, Author at Herkes İçin Havacılık Derneği

Uçaklarda Verilen İkramlar Nelerdir?

Yolcularının rahatını ve konforunu düşünen havayolu şirketleri uçuşlarında ikramlar sunar. Uçuşlarda verilen ikramlar yolcuların sıvı, gıda ihtiyaçlarını karşılamak ve sağlıklarını korumak açısından çok önemlidir. Çünkü uçaktaki basınçtan kaynaklanan yolculardaki sıvı kaybının karşılanması gerekir. Bu doğrultuda uçak içi ikramlar önemli bir rol oynar. Uçaklarda ikramlar uçuş öncesi yüklenir ve galley olarak adlandırılan yani uçağın mutfağı olan yerde hazırlanır. Bir uçakta iki ana galley bulunur. Bunların biri uçağın ön tarafında, bir diğeri ise uçağın arka tarafındadır. Galley ‘de hazırlanan ikramlar kabin memurları tarafından servis edilir.

Uçaklarda Her Yolcuya Verilen İkram Aynı Mıdır?

Uçaklarda her yolcuya verilen ikram aynı değildir. Yolcuların uçtukları sınıfa göre verilen ikramlar değişir. Uçtukları sınıf yükseldikçe verilecek ikramların çeşitliliği de o düzeyde artacaktır. Yolcular first class, business class ve economy class olarak 3 sınıftan bilet alabilirler. Bu sınıflarda verilen ikramlar şu şekildedir:

First Class İkramlar

Bu sınıfta kalkıştan önce hoş geldiniz içeceği verilir. Daha sonra kalkışta yolcuların isteği doğrultusunda aperatif içecekler ve küçük yiyecekler verilir. Ana yemek öncesinde ordövrler, çorbalar ikram edilir. Ana yemek sonrasında ise tatlı, peynir ve meyve gibi yiyecekler verilir. First classta yiyecek çeşitliliği çok fazladır.

Business Class İkramlar

Business classta verilen ilk ikram first classta olduğu gibi hoş geldiniz içeceğidir. Kalkışta yolcuların aperatif içecek siparişleri alınır ve kuruyemişle birlikte ikram edilir. Daha sonra ordövr, ana yemek siparişleri alınır ve ikram edilir.

Economy Class İkramlar

Bu sınıfta ise ikram çeşitliliği az tutulmuştur. Başlangıç olarak sıcak çay kahve ikramı yapılır. Daha sonra salatası, sandviçi, kaşık ve çatalının bulunduğu bir kutu verilir. Sıcak yemekler de isteğe göre bir veya iki defa verilebilir. Ayrıca yolcular bir gün önceden havayolu şirketine haber vererek özel yemek talebinde bulunabilir. Çocuk ve bebekler, vejetaryenler, hastalığı olanlar için de çocuk ve bebek yemekleri, vejetaryen yemekleri, tıbbi ve diyet yemekleri bulunur. Bunlar haricinde bazı yolcular dini yemek talebinde bulunabilirler.

sezer yasin soycan Aralık 1, 2020

Bilgi Deposu

Kokpit Ve Kabin Ekibi Sayısı Neye Göre Belirlenir?

Mürettebat uçağın bel kemiğidir. Uçağın hareketini sağlaması, bir konumdan başka bir konuma uçabilmesi, yolcu hizmetleri, güvenliği ve konforu uçak mürettebatının en önemli görevleridir. Uçak mürettebatı ikiye ayrılır:

Kokpit Ekibi
Kabin Ekibi

Kokpit Ekibi

Kokpit ekibini kaptan pilot ve yardımcı pilot olarak iki kişi oluşturur. Kokpit içindeki pilot sayısı uçağa ve uçuş mesafesine bağlı olarak değişkenlik gösterir, ama her zaman hele ki havayolu operasyonlarında kokpitte en az iki pilot olmak zorundadır. Bu pilotlardan biri kaptan pilot diğeri de yardımcı pilot olarak bilinir. Kaptan pilot uçuş operasyonunun karar alma kısmında devreye girer, zira uçuşlarda birbirlerinin hem denetleyicisi hem de yardımcısı olabilirler. Yani gidiş gelişli bir uçuşu göz onunda bulundurursak gidiş yönünde uçuş kontrollerini kaptan pilot, uçağın yakıt durumu, sistem ve yönergeleri takip etme, radyo haberleşmesini kontrol etme gibi durumları da yardımcı pilot ele alır. Dönüş yolunda ise tam tersi olur yani uçuş kontrollerini yardımcı pilot alırken diğer kontrol durumlarını da kaptan pilot ele alır.

Kabin Ekibi

Kabin ekibi, kabin amirleri ve kabin memurlarından oluşur. Sayıları uçuş mesafesine ve uçaktaki sınıflara göre değişkenlik gösterebilir. Asıl amaçları yolcuların rahatını ve güvenliğini sağlamaktır. Bunu da uçuş esnasında yapılan ikramlarla ve uçuş öncesi, uçuş esnasında yolcuların güvenliği ön planda tutacak önlemlerle sağlarlar.

Kokpit Ekibi ve Kabin Ekibi Sayısı Neye Göre Değişir?

Kokpit ekibi içerisindeki mürettebat sayısı, uçuş mesafesine ve uçağın tipine göre değişir. Eskiden uçaklarda pilotlardan haricen bir de uçuş mühendisi bulunurdu günümüzdeki uçuşlarda bu mühendisler pek bulunmamakta. Uzun mesafeli uçuşlar geniş gövdeli yani büyük uçaklarla yapılması sebebi ile bir kaptan pilot iki de yardımcı pilot bulunur. Her pilotun belirli bir uçması gereken uçuş saati vardır. Bu saat aşıldığında pilotlar dönüşümlü olarak istirahata geçer. Yalnız kokpitte her zaman iki pilot olmak zorundadır. Kabin ekibi içerisindeki mürettebat sayısı ise yine kokpit ekibinde olduğu gibi uçuş mesafesine göre ve uçakta bulunan sınıflara göre değişiklik gösterir. Federal Havacılık İdaresi(FAA) her inişte ve kalkışta her kapıda nitelikli bir kabin ekibi bulunması gerektiğini belirtir. Yine kokpit ekibinde olduğu gibi kabin ekibinin de çalışma saati vardır bu saati aştıklarında istirahata geçerler. Bu sebeple de uçakta fazladan mürettebat olması gerekir. Aynı şekilde her sınıf için de belirli sayıda kabin memuru olması gerekir. Birinci sınıfta her yolcuya bir kabin memuru düşerken ekonomi sınıfında ise 50 yolcuya bir kabin memuru düşmektedir. Uçaklarda bulunan mürettebat sayısı için herhangi bir üst sınır yoktur.

sezer yasin soycan Kasım 19, 2020

Bilgi Deposu

Kalkış Sırasında Uçağın Lastiği Patlarsa Ne Olur?

Uçakların yerde hareketini sağlayan elemanlar lastikleridir. Bu lastikler tonlarca yüke dayanabilecek şekilde üretilmiştir. Boyutu normal araba lastiklerinin 6 katıdır. Yalnız normal hava ile şişirilmezler, nitrojen ile doldurulur. Bunun nedeni ise ani hava değişimlerine karşı lastikteki hava basıncının düşmemesi ve lastiklerin yanmaması içindir. Azot oksijene göre daha kararlı bir maddedir. Bu sayede lastikler çok sıcak ve çok soğuk koşullara dayanabilir. Ayrıca nitrojen yanıcı bir madde olmadığından lastiklerin yanmasını engeller. Uçakların iniş esnasında lastiklerinin patlaması imkânsızdır. Kalkış esnasında patlaması durumunda ne olur?

Kalkış Esnasında Uçağın Lastiği Patlarsa Ne Olur?

Uçakların lastikleri tüm uç koşullara dayanmak üzere üretilmişlerdir. Kalkış esnasında lastiğin patlaması durumunda eğer ki pistte uçağı durdurmak için yeterli mesafe kalmışsa uçak durdurulur. Yeterli mesafe kalmadığı takdirde ise uçak, meydanda bir tur atarak geri döner. Bu iki esnada da pistte acil durum ekipleri herhangi bir kazaya karşı pistte bulunur. Uçakta bir lastiğin eksik olması sebebiyle pistte tutunamazsa pist dışına çıkar ve yere çakılır. Uçakların lastikleri 500 iniş ve kalkışa kadar dayanır. Ama havayolu şirketleri 200-300 iniş ve kalkışa kadar kullanmayı tercih eder. Lastikler yıpranabilir, bu durumda duruma göre lastik kaplanır veya yenisi takılır. Bir lastik en fazla 6 defa kaplanabilir. Uçakların lastiklerinin patlamaya karşın tekerlerde termik tapalar bulunur.

sezer yasin soycan Kasım 8, 2020

Bilgi Deposu

Kalkış İle Meydan Turuna Katılan Uçağın Kat Ettiği Safhalar Nelerdir?

Uçaklar bizleri bir noktadan başka bir noktaya rahat ve zamandan tasarruf ederek ulaşmamızı sağlarlar. Kötü hava şartları hariç, hava durumu gözetmeksizin gece gündüz uçuş yapabilirler. Peki, bu uçakların iniş ve kalkışları sırasında uymak zorunda oldukları bir kural var mıdır? Geçmişte teknolojinin pek gelişmediği havacılık zamanlarda iniş ve kalkışlar görerek VFR denen kurallarla yapılıyordu. Günümüz havacılığında bu aletli uçuş olarak adlandırılan IFR kuralları ile değiştirilse de hala VFR sistemini kullanan uçaklar var. Şimdi ise bu kuralları ayrıntılı olarak inceleyelim.

VFR (Görerek Uçuş Kuralları)

VFR uçuş kuralları adı üstünde görerek yapılan uçuşlarda kullanılan kurallardır. Pek fazla kuralı yoktur. Kuralları şu şekilde sıralayabiliriz:

Uçuş seviyesi 10.000 feet altında görüş 5 kilometre iken, 10.000 feet üstünde 8 kilometre görüş olanağı sağlanmalıdır.
Bulutlardan yatay ayrım en az 4921,26 feet olmalıdır.
Bulutlardan dikey ayrım 300 feet olmalıdır.

Bu kuralların sağlandığı her koşulda VFR yani görerek uçuş gerçekleştirilebilir.

IFR (Aletli Uçuş Kuralları)

IFR yani aletli uçuş kuralları o kadar fazla olduğundan sayarak bitiremeyiz. Adı üstünde aletli uçuş kuralları, uçağın hareketinin başlangıcının sonuna kadar uçaktaki cihaz ve yönergelerle takip etmektir. Bu tür uçuşlarda görerek uçulamaz sadece cihazlar ve göstergelerle uçulur. Ayrıca bu uçuşlar için pilotların ayrı bir sertifika almaları gereklidir. IFR kurallarına uymayan ve sertifikası olmayan pilotlar havayolu taşımacılığı yapamazlar.

Meydan Turu Yapan Uçaklar Hangi Kurala Uyar ve Uçuş Safhaları Nelerdir?

Meydan turu, VFR kurallarına göre iniş-kalkış yapan bir uçağın havalimanı çevresinde pist etrafında yerden belirli bir yükseklikte izlediği dikdörtgen biçimindeki güzergâhtır. Meydan turunun her bir aşamasına bacak adı verilir. Genelde eğitim uçuşları sırasında uygulanır. Görerek uçuş yapıldığı için de VFR kurallarına uyularak uçulur. Uçuş safhaları 5 şekilde ele alınır:

Kalkış: Kalkıştan sonra uçağın pist ile aynı hizada tırmandığı bacaktır. Rüzgârı direk karşıdan aldığından rüzgârüstü bacağı olarak da adlandırılır.
Yan Rüzgâr Bacağı: Uçağın güvenli bir şekilde havalanıp ilk sola dönüşünü yaptıktan sonra tırmanmaya devam ettiği bacaktır. Bu sola dönüşte 90 derecelik bir açı esas alınır.
Rüzgâraltı: Pistten yeterli uzaklığa ulaşan uçağın ikinci sola dönüşünü yapıp düz uçuşa geçtiği bacaktır. Rüzgârı arkadan alması sebebiyle rüzgâraltı adını almıştır.
Esas Bacak: Uçağın üçüncü sola dönüşünü yapıp alçalışa geçtiği bacaktır. Yine 90 derece esas alınır.
Son Yaklaşma: Uçağın pisti karşısına alıp daha da alçaldığı bacaktır. Bu bacaktan sonra iniş yapılır ve meydan turu tamamlanır.

Meydan turu sol tarafa saat ekseninin tersi istikametine yapılır. Bunun sebebi ise sorumlu pilotun sol koltukta oturmasından dolayıdır. Kim bilir belki ileriki zamanlarda VFR kurallı uçuşlara ihtiyaç hiç kalmayacak ve bu kurallar uygulanmayacaktır, lakin görerek uçuşun hissiyatı çok farklı olduğundan unutulmaması gereklidir.

sezer yasin soycan Kasım 5, 2020

Bilgi Deposu

Kabin Ekibi Uçuşa Nasıl Hazırlanır?

Kabin ekibi uçuş başından sonuna kadar yolculara hizmet eden, yolcuların rahatını, güvenliğini sağlayan kişilerdir. Genellikle havayolu şirketlerinin hizmet içi eğitimleri doğrultusunda kabin ekibinin bir parçası olunabilir. Lakin bu eğitimleri almak için de bazı şartları sağlamak gerekir. Bunlar, fiziki yeterlilik ve yabancı dil yeterliliğidir. Havacılık dili İngilizce olduğundan da özellikle İngilizce yeterliliğinin olması en önemli şartlardan biridir. Şartları sağladıktan sonra 6 haftalık kurs düzenlenir. Bu kursta kabin memurlarına görev ve sorumlulukları, yemek servisi, ilk yardım, diksiyon ve insan ilişkileri konularında eğitimler verilir. Aldıkları bu eğitimler her yıl yenilenir. Kabin memuru olduktan sonra da dikkat etmeleri gereken hususlar vardır. Bunlar şu şekilde gözlemlenir.

Kabin Ekibi Uçuş Öncesi Nelere Dikkat Etmelidir?

Kabin ekibi uçuş öncesi uçacakları saate göre rahat bir uyku çekmek zorundadırlar. Eğer uçuşları akşam saatlerinde ise bir gün önceden geç saatte uyuyup geç saatte kalkmalıdır. Ayrıca uçuş esnasında herhangi bir sağlık problemi yaşamamaları için yedikleri yemeklere de dikkat etmelidirler.

Ne zaman Havalimanına Gelirler?

Ekipler uçacakları uçağa göre, eğer uçak dar gövdeli ise 1 saat, geniş gövdeli ise 1,5 saat öncesinden havalimanında gelirler. Kabin memurları, telefonlarına indirdikleri havayolu şirketinin uygulaması sayesinde kabin amirlerinin kim olduklarını öğrenip onlarla iletişime geçerler. Havalimanındaki toplantı alanına yani ekip odasına gelip kabin amiri önderliğinde brifing alırlar.

Uçuşa Nasıl Hazırlanırlar?

Aldıkları brifingde kabin amirleri gidecekleri ülke hakkında öğrenilmesi gerekenler, uçuş esnasında yapılması gerekenler, güvenlik önlemleri ve uçak tipi hakkında bilgi verir. Brifingin ardından kabin ekibi ekip odasında bulunan boardlardan uçağın park edildiği yeri öğrenerek uçağa doğru yola koyulurlar. Bu sırada bir önceki uçuşundan dönen uçak, yeni uçuşa hazırlanması için görevliler tarafından kontrol edilip temizlik personeli tarafından temizlenir.

Uçuş Öncesi Son Kontroller Nasıl Yapılır?

Kabin ekibi uçağa ulaştıklarında ellerindeki listeye bakarak uçaktaki teknik malzemelerin yani oksijen tüpleri, yangın söndürme tüpleri, ilk yardım kitleri ve yolcu kapı basınçlarının kontrolünü yapıp güvenlik aramasına başlarlar. Güvenlik aramasından sonra kaptan pilotun önderliğinde bir brifing daha yapılır. Daha sonra kabin ekibi planlama yaparken uçağa yolcu sayısı ve yolculuk mesafesi göz önünde bulundurularak yakıt, ikram ve bagaj yüklemesi yapılır. Yakıt ikmali sırasında veya sonrasına uçağa yolcu alınır. Yolcular alınmadan önce kabin ekibi tarafından tuvaletlerin kapısı kilitlenir ve yolcuların bindiği kapıda beklenir. Uçuş sırasında bir sorun çıkartacak yolcu olmaması için gözlem yapılır. Özel yolcular için de gerekli işlemler yapılır. Business bölümündeki yolcuların palto ve ceketleri alınıp özel dolaplara asılır ardından bu bölümdeki yolculara “welcome drink” kapsamında içecek ikram edilir. Kulaklıklar, menüler, seyahat bakım çantası, gazeteler ve dergiler dağıtılır. Bu işlemler sonrasında kapılar kapatılarak acil durum kaydırakları hazır hale getirilir. Son olarak da kabin amirinin uçak içindeki telefonla pilota uçuşa hazır olduklarını söylemesiyle uçak pist başı yapıp kalkışa başlar.

sezer yasin soycan Kasım 1, 2020

Bilgi Deposu

De-Icing, Anti-Icing Nasıl Ve Neye Göre Yapılır?

Uçakların havada kalmalarını sağlayan en önemli özellikleri aerodinamik yapılarıdır. Uçuşun güvenle sağlanabilmesi için kanadın ve dış yüzeylerinin aerodinamik yapısının bozulmaması gereklidir. Özellikle kış koşullarında kanat yüzeyine yapışan buz parçaları uçağın aerodinamik yapısının bozulmasına neden olur. Kanadın, flap ve kanatçıkların donması ise uçağın havadaki hareketini engeller. Bunun sonucunda uçağın havada tutunabilmesi, güvenli bir şekilde uçuşunu sağlayabilmesi için bu yüzeylerin uçuş öncesi ve uçuş esnasında korunması gerekir. Koruma işlemleri ise termal, elektrik ve kimyasal olmak üzere 3 şekilde ele alınır. Biz kimyasal korumayı ele alacağız. Bu yüzeyleri kimyasal koruma işlemleri iki şekilde gerçekleşir:

Anti-Icing (Buz önleyici)
De-Icing (Buz çözücü)

Anti-Icing

Anti-Icing işlemi bir buz önleme işlemidir. Kanatların üstünde, uçağın aerodinamik yapısının bozulmasına neden olacak buzlanmayı önleyerek emniyetli bir şekilde uçmasını sağlar. Ayrıca flap ve kanatçıkların donmasını engelleyerek uçağın kış şartlarında rahatça hareket etmesini de sağlamaktadır. Anti-Icing işlemi havalimanları kış operasyonlarının kritik işlemlerinden birisidir. Çünkü bu işlemin etkisi kısıtlı olduğundan kalkıştan önce uçağın tekrar buzlanmasına karşın uygulanıp uçuşa hazır hale getirilmelidir.

De-Icing

De-Icing işlemi ise buz çözücü işlemidir. Yani uçakların havada tutunmasını sağlayan kanatlarının ve diğer dış yüzeylerinin üstüne yapışan buz parçaları uçuşta aerodinamik yapıya zarar vereceğinden bu parçaların temizlenmesi için kullanılan işlemdir. Anti-Icing işlemine göre daha etkili ve uzun süre koruma sağlayan bir işlemdir. Peki, bu koruma işlemleri nasıl uygulanır?

Anti-Icing ve De-Icing İşlemleri Nasıl Yapılır?

Anti-Icing ve De-Icing işlemi için belli oranlarda sıvı bileşenler kullanılarak bu sıvı bileşenlerinin uçağın belirli yüzeylerine dökülmesiyle yapılır. Kullanılan sıvılar 4 gruba ayrılır:

Type-1: Anlık temizlik sağlar, kalıcı çözüm değildir

Type-2: Uçağın ulaştığı belirli bir hıza Kadar olduğu yüzeye tutunur, yağışlı havalarda kullanılır.

Type-3: Type-1 ve Type-2’Nin karışımıdır orta hava yoğunluğunda kullanılır.

Type-4: Type-2’den daha AZ akışkandır ve bulunduğu yüzeyde çok uzun süreler kalabilir. Kötü hava şartlarında kullanılır.

Kış ayında yolculuk esnasında uçağın kimyasal su püskürtülerek yıkandığını görmüşsünüzdür bunun asıl sebebi dediğimiz gibi donmayı engellemektir. Uçağa Anti- Icing / De- Icing hizmetinin alınması pilotun karar vereceği bir husustur. Bunun haricinde uçak sadece sıcak su ile de yıkanabilir. Bu muazzam uçan kaleler soğuk hava koşullarına karşı bu şekilde korunur.

sezer yasin soycan Ekim 22, 2020

Bilgi Deposu

Yazar: sezer yasin soycan