Ertan Özmen, Author at Herkes İçin Havacılık Derneği

Pervaneli ve Jet Motorlu Uçaklar Arasındaki Farklar Nelerdir?

Pervaneli motorlar standart verimi daha düşük irtifalarda almaktadır. Jet uçakları ise sesten daha hızlıdırlar. Bütün motor tiplerinde çalışmak için gerekli olan ilk enerjiyi sağlamayı başaran sistemler bulunmaktadır. Jet motorları ilk çalışma esnasında belli bir sıkıştırma gücünü ve basınçlı hava akımını kendiliğinden sağlamadan APU kullanır. Buna karşılık olarak dört zamanlı pistonlu motorlarda ise marş motoru aynı görevi görür. Marş motoru çalıştığında bir dönme kuvveti oluşturur. Pervaneli Motorun Avantajları;

Jet motorlarıyla kıyaslandığında daha seri bir ilk harekete geçme ve yükleme imkânı verir.
Yeterli miktarda güç elde etmek için kullanacağı yakıt bir hayli azdır. Diğer motor türlerine göre bir hayli ekonomiktirler.

Pervaneli Motorun Dezavantajları;

Yapısal açıdan bir hayli karmaşık makinelerdir. Dolayısıyla üretimleri zor ve maliyetlidir.
Gereken seviyede verimli çalışmak için yüksek nitelikli yakıta ihtiyaç duyarlar.

Jet Motorlarının Avantajları;

Çok yüksek devirlerde çalışabilirler.
Gazların kinetik enerjisini mekanik enerjiye döndürme yetenekleri yüksektir.
Yüksek miktarda güç üretebilirler.
Güç/Ağırlık oranları yüksektir.

Jet Motorlarının Dezavantajları;

Rölantideyken çok yakıt harcarlar.
İlk harekete geçme ve yükleme hızları düşüktür.
Yeterli gücü elde etmek için gerekli olan yakıt miktarı çok fazladır.

Ertan Özmen Haziran 24, 2021

Bilgi Deposu

Kokpitteki Gösterge ve Sayaçların Görevleri

Uçuş göstergeleri, uçakların paneli üzerinde yer alı. İstikamet, yatış, yunuslama, kayış, hız ve yükseklik gibi uçağın yaptığı hareketler hakkında bilgi veren saatlerdir. Bu göstergeler vakum, pito-statik, cayroskobik ve manyetik esaslar durumuna bakarak harekete geçirilirler. Bir Uçakta Mevcut Olan Uçuş Göstergeleri

Altimetre: irtifayı ölçerken kullanılan bir cihaz türüdür. Yüksekliği metre ya da feet şeklinde gösterir.
Hız göstergesi: hız saati olarak da bilinmektedir. Statik hava basıncı ile pilot basıncı arasındaki farkı ölçen bir basınç göstergesidir. Kalkış için gereken sürate ulaşıldığını gösterir. Pilotun stall süratinin üstünde olduğunu gösterir. Gaz ayarlarına yardımcı olur.
Varyometre: hava aracının 1 dakikadaki dikey hızını gösterir. Uçaklarda 2 adet bulunmakta olup pilotların gösterge panellerindedir.
Jiroskop: Gyroscope adı da verilen bu gösterge sayesinde uçağın yönü ve konumu bulunur. Uçağın içerisinde bulunan bazı aletlerle beraber çalışırlar.
Standby Horizon: diğer adıyla Suni Ufuk adı verilen bu gösterge ise ufuk çizgisini temsil eden çizgiler sayesinde uçağın konumu fark etmeksizin gerçek ufuk çizgisine paralel olarak kalmaya devam eder.
Attitude Director Indicator: Konum Yön Göstergesi adı da verilen bu gösterge jiroskoptan aldığı bilgiler neticesinde süzülüş açısını, uçağın dönüş ve yatışını gösteren bir göstergedir.
Directional Gyro: Yön Göstergesi adı da verilen bu gösterge uçağın derece olarak yönünü bildirir. Uçakta iki adet bulunup genellikle aviyonik kompartımanında bulunmaktadırlar.
Horizontal Stuation Indicator: Yatay Durum Göstergesi adı da verilen bu gösterge yön, radyo yolu ve süzülme açısını gösteren göstergedir. Pilotlar bu göstergeler sayesinde gelinen ve gidilen rotaları görür ve uçağın pozisyonunu tespit edebilir.
Vertical Gyro: Durum Jiroskopu adı da verilen bu göstergeler pitch ve roll kumandalarını hissedip sinkrolar vasıtası ile oto pilot ve radar sistemine bilgi verir.

Dolayısıyla genel olarak kokpit içerisinde bulunan göstergelerin görevleri bu şekildedir.

Ertan Özmen Haziran 7, 2021

Bilgi Deposu

Her Uçak Her Piste İnebilir Mi?

Her uçağın her piste inebilmesi çok acil durumlar hariç yaşanamayacak bir olaydır. Uçakların yapısı ve uzunluğu kullanım hedeflerine göre çok değişiklik gösterdiği için ve dünya üstünde standart bir pist ölçüsü bulunmadığından cevabımız hayır olacaktır. Nasıl Pistlere İnebilirler?

Pistlerin uzunluğu, beyan edilen mesafelerin hesaplanması, rakım, sıcaklık ve eğim gibi birçok konuları birleştirdiğimiz zaman o koşulları karşılayan uçaklar pistlere inebilirler. Pistlerin uzunluğu kadar kalınlığı ve pist içerisindeki teknik malzemelerin de bir o kadar önemi vardır. Bu ve benzeri pek çok nedenden dolayı her uçak tek bir istisna dışında istediği bir piste iniş yapamaz.

Hangi Durumlarda İstisna Görülür?

Çok nadir durumlarda istisna görülür. Onlar da acil durumlardır. Ki bu acil durumlar için de pilotlar gitmeden önce rotalarında her ihtimale karşı olarak ineceği yerin yakınındaki pistler bulunmaktadır.

Ertan Özmen Mayıs 15, 2021

Bilgi Deposu

Havayolları Yıldızlarını Neye Göre Alır?

Dünyamızdaki çoğu sektör için puanlama veya yıldızlama sistemi vardır ve bu puanlama sistemine göre kaliteleri, iyi ve kötü oldukları bölümler ayarlanır. Havacılıkta yıldızlama sistemi vardır.

Nedir Bu Yıldızların Konuları?

Havayollarına bu yıldızları veren en prestijli değerlendirme şirketi olarak görülen Skytrax adlı firmanın birçok konudan yapmış olduğu denetlemeler sonucunda havayolu şirketleri yıldızlarını alırlar. Bu değerlendirme konuları içerisinde yolcu deneyimi ve yolcuların memnuniyetine göre kararlar verildiğini iddia etmektedirler. Bu neticede havayollarının havalimanı hizmetine, kabinine, terminal operasyonlarına, ikramlarına, uçağın içerisinde eğlence sistemi ve koltuk konforları gibi 800 farklı konu üzerine çalışmalar yapmıştır ve bu çalışmalar neticesinde havayollarına verecek olduğu yıldız sistematiği oluşmaktadır.

En Yüksek Yıldız Kimde?

Yapılan araştırmalarda 5 yıldızlı havayolları uluslararası ölçekte dünyanın en iyisi olarak kabul görmektedir. Geçtiğimiz senelerde Alman Lufthansa şirketi 5 yıldızlı şirketler arasına girmeyi başarmıştır. Türkiye içerisindeki havayollarının karnelerine bakarsak;

THY 2018 yılında vermiş olduğu kararla Skytrax tarafından yapılan kalite sistemine ve ödül törenlerine katılmama kararı almıştır.

Ertan Özmen Nisan 21, 2021

Bilgi Deposu

Gece Yolculuğunda Neden Işıklar Kapatılır?

Bilindiği üzere uçaklarda gece uçuşu sırasında ışıklar kapatılır, perdeler açık olur ve koltukların dik konuma getirilmesi gerekmektedir. Bunların sebebi nedir?

İniş ve Kalkışta Kapatılan Aydınlatmalar

Uçaklardaki kurallar nedeniyle ışıkların kapatılması tamamen güvenlik sebebinden kaynaklanmaktadır. Amacı ise uçağın iniş ve kalkışında yaşanacak herhangi bir aksilikte yolcularının gözlerinin karanlığı alışması ve bu sayede acil durumlarda uçaktan hızlı bir şekilde tahliye olmalarını sağlamak.

Bir ayrı sebepse uçakların kalkış ve inişte kullandıkları güç sebebiyle alakalıdır. Uçaklarda en önemli şeylerden birisi güç kuvveti olduğu için uçak kalkışında kullanılan güç ne kadar az olursa verim o kadar yüksek olur.

Bu sebeplerden dolayı uçaklar gece yolculuklarında ışıklarını kapalı tutarlar.

Ertan Özmen Mart 28, 2021

Bilgi Deposu

Gece Uçuşundaki İniş-Kalkış Prosedürleri

Her türlü ulaşım aracında gece yolculuk yapmak zor ve hata payı yüksektir. Havacılıkta hata payını en düşüğe çekmek için yapılmış olan prosedürler vardır.

Genel Koşullar

Yapılacak olan gece VFR uçuşlarında, Müdürlüğün vermiş olduğu onaylar neticesinde özel bir yetkilendirme ile gerçekleştirilmektedir.
Kol uçuşu, akrobasi ve test uçuşları düzenlenemez.
Yapılacak gece VFR uçuş operasyonuna ilişkin usuller operasyonu yapacak kurumlar tarafından belirlenir.
Gece VFR uçuş pilot sorumluluğunda gerçekleştirilecek ve hava aracının manialarla ve diğer hava araçları ile ayırma sorumluluğu uçuş ekibine ait olacaktır.
Kalkış ve iniş noktası meydan veya SHY 14B kapsamında ruhsatlandırılmış heliportlar olmaması durumunda veya hazırlanmamış iniş yeri için uçuş esnasında gerekli keşiflerin yapılabilmesi ve engellerin incelenebilmesi için işletme tarafından, ilave yakıt hesabı yapılarak İşletme El Kitabında belirtilir.

Teçhizat Gereklilikleri

Gece Görüş Görüntüleme Sistemleri ile uçuşa çıkacak hava araçları iki pilotla IFR uçuş yapabilecek sistem ve donanıma sahip olmalıdır. Radyo Altimetre: Hava aracında, NVIS operasyonu sırasında pilot tarafından seçilebilen, görsel ve sesli alçak irtifa ikaz sistemine sahip radyo altimetresi bulunmalıdır. Radyo altimetre şu niteliklere sahip olmalıdır;

Analog ya da gösterim biçimi analog olmalıdır
Her iki pilotun da görülebileceği şekilde yerleştirilmiş olmalıdır.
Pilot tarafından seçilen irtifanın altına inildiğinde görsel bir uyarı vermelidir.
Radyo altimetre sesli ikaz sistemleri görünür olmalı ve pilot istediğinde iptal edilebilmeli, ses ikazı iptal edilse bile görsel ikazlar görünmeye devam etmelidir.
Trafik Uyarı ve Çarpışma Önleme Sisteminin bulunması gerekmektedir.

Ertan Özmen Mart 2, 2021

Bilgi Deposu

Evcil Hayvanlar Hangi Koşullarda Yolculuk Yapar?

Evcil hayvanların yolculuğu bazı havayolu şirketleri tarafından kabul edilmektedir. Tabii ki bu uçuşların da bazı yeterlilikleri olmak zorundadır. Öncelikle evcil hayvanınızın kimliği, geçerli bir aşı ve sağlık sertifikasının bulunması, eğer yurt dışına çıkıyorsanız giriş izinleri ve transit ülkeler tarafından istenen diğer belgelerin tam olması gerekmektedir.

Evcil Hayvanla Yolculuk Öncesi Bilinmesi Gerekenler

Ayrıca tercih ettiğiniz havayolu şirketine uçuştan 6 saat önce rezervasyon yaptırmanız gerekiyor. Eğer hayvanınızı kabinde götürmek istiyorsanız hayvanınızın kilosu ve kafes ağırlığının en fazla 8kg olması gerekmektedir. Bunun dışındaki durumlarda kargo kompartımanında yolculuk yaparlar. Kafes boyutunun da Türk Hava Yolları’nda 23x40x55 cm, Pegasus da ise 55x40x20 cm olması gerekli yeterlilikler arasındadır. Yurtdışı seferlerinde ise sadece özel eğitimli köpekler uçağın içerisine alınmakta, onun dışındaki hayvanlar kargo bölümünde uçmaktadır. Belirli yerlere yapılan seferlerde ise anlaşmalar gereği herhangi bir hayvanın uçakta bulunması yasaktır. Uçakta evcil hayvanlar ile yolculuk yapılıp yapılamayacağı bilgisi mutlaka teyit edilmelidir.

Evcil Hayvanlar Hangi Koşullarda Yolculuk Yapar?

Uçak tipine göre evcil hayvan taşıma kontenjanı değişmektedir. Her bir yolcu için en fazla iki adet kafes kabul edilir. Bu kafesleri yolcu temin etmektedir. Ancak kafeslerden sadece bir tanesinin kabin içerisinde taşınmasına izin verilmektedir. Tehlikeli sayılan hayvan cinsleri (Doberman, Pitbull) ise uçağa alınmıyor. 8kg ve üstü hayvanlar kabine alınmaz ve kargo kısmında uçarlar. Hayvanların yiyecek ve içecek ihtiyacı sizin sorumluluğunuzda fakat olası gecikme durumlarında havayolu şirketi bu ihtiyaçları karşılamaktadır. Evcil hayvanların yolculuğu için ayrıca bir ödeme yapılması gerekmektedir. Bu fiyatlandırma havayolu şirketine, iç ve dış hat yolcuğuna göre değişiklik gösterebilmektedir.

Ertan Özmen Aralık 5, 2020

Bilgi Deposu

Kalkıştan Belli Bir Süre Önce Neden Check-İn Yapılır, Checkİn Süresi Neye Göre Belirlenir?

Check-in işlemi, yolcuların seyahat öncesinde havaalanındaki bir havayolu şirketi tarafından kabul edildiği bir süreçtir. Havaalanında bagaj verme ve bilet kontrol işlemlerine Check-in işlemi denilmektedir. İadeli bir uçuş bileti aldığınız zaman eğer süresi geçmeden check-in yaptırmazsanız ve uçuşa gitmeyeceksiniz iade yapabilirsiniz. Fakat check-in yaptırdıktan sonra bu süreç geçerli değildir. Bu yüzden havayollarında check-in işlemi uygulanmaktadır. Kısaca check-in uçak bileti aldığınızda uçağa giriş biletinizin, koltuğunuzun ve bagajının teslim alındığı bölümdür. Uçaklardaki bilet sistemi karayolu, denizyolunda olduğu gibi değildir. Uçak yolculuklarında ilk aldığınız bilet koltuk için verilmez, uçak için verilir. Yani aslında uçak için bilet almışsınızdır. Check-in yaptırdığınız zaman ise koltuk numaranız belirlenir.

Peki, Check-in Süresi Neye Göre Belirlenir?

Check-in süresi seçilen havayolu şirketine göre değişiklik göstermektedir. Fakat genel olarak iç hatlarda en geç uçuştan 45 dakika önce, dış hatlarda ise en geç uçuştan 90 dakika önce yapılmaktadır. Bunun sebebi ise yolcuların bagajlarının ve bilet işlemlerinin sıkıntısız bir şekilde teslim edilmesidir.

Ertan Özmen Kasım 12, 2020

Bilgi Deposu

Uçakların Kaç Tane Evcil Hayvan Kapasitesi Vardır?

Çoğu uçak firması yalnızca insan ve malzeme değil, hayvan dostlarımızın da taşımacılığını yaparlar. Tabi ki dostlarımızla beraber uçmadan önce havayolu şirketini arayıp rezervasyon yaptırmanız gerekmektedir. Şimdi hayvan dostlarımızın uçaklarda olan kapasitelerine bakalım. Her uçak firması evcil hayvanlar için farklı kapasiteler ayarlamıştır. Bunlardan Türk Hava Yolları saldırgan olabilecek hayvanları almazken, uçacak dostlarımızın en az 10 haftalık olması kuralını ve yolcu başına 1 tane evcil hayvan (belirli durumlarda kural esnetilebilir) ile seyahat hakkı vermektedir. Pegasus Hava Yolları ise özel kafeslerde taşınma şartı ile toplam 6 kafes ve 12 hayvan taşıma hakkı vermektedir. Atlas Global, rezervasyon şartı ile kapasite belirtmeden hayvan taşımacılığına izin veren havayolu şirketlerinden birisidir. SunExpress ise uçuştan en az 3 gün önce şirkete bildirilmesini ve hayvanın en fazla 8 kg olması şartını önce sürmektedir.

Yurtdışına Evcil Hayvan Seyahati

Lufthansa Hava Yolları kabinde kafesle birlikte 8kg’ı geçmeyecek şekilde kedi ve köpek taşınmasına izin vermektedir. Kargo bölümünde sadece kedi, köpek ve tavşan taşımasına izin verilmekte ve yolcu başına düşen evcil hayvan taşıma hakkı 2’dir. British Airways ise engelli bireylere eşlik etmek için yetiştirilmiş köpekler dışında herhangi bir evcil hayvanı kabine sokmaya izin vermemekte ve eşlik köpeği dışındaki köpeklerin havayolu seyahatiuçağın kargo bölümünde gerçekleşmektedir fakat yolcu başına düşen hayvan taşıma sayısı hakkında bir bilgi verilmemiştir. Emirates de ise aynı British Airways gibi özel eğitimli köpekler dışındaki köpekler kabinde seyahat edememektedir. Belirli yerlere olan uçuşlarda yasa dolayısıyla evcil hayvanlar uçağın kargo bölümünde taşınmaktadır. Yurtiçi uçuşlarda evcil hayvan taşımak çok fazla sorun teşkil etmese de yurtdışına uçarken birçok sorunla karşılaşabilirsiniz. Bunların içerisinde hayvan pasaportu, yapılan aşılar, hayvanın yaşı ve kilosu gibi özellikleri göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.

Ertan Özmen Ekim 26, 2020

Bilgi Deposu

Yazar: Ertan Özmen