Sabit kanatlı hava araçlarının kanatları Bernoulli prensibi ile taşıma kuvveti üretir. Taşıma kuvveti ağırlık kuvvetinden fazla ise hava aracı irtifa kazanır, az ise irtifa kaybeder.
Kanatlar kaldırma kuvveti sağlarken airfoil kesiti kadar da sürükleme kuvvetini yanında getirir. Ayrıca kanat ucunda girdaplar oluşur ve bu durum var olan sürükleme kuvvetini arttırarak hava aracını daha da verimsiz hale getirir.
Kanat ucu girdaplarını azaltmak, laminer hava akışı sağlamak için kanat ucu ekipmanları (wingtip devices-winglet) kullanılır. Ayrıca laminer hava akışı sağlamak için wingfence gibi aerodinamik eklentiler kullanılabilir.
Wingtip Nedir?
İsminden de anlaşılabileceği gibi kanat uçları, kanadın sonunda bulunan bir uçağın kanadının en uç kısmıdır. Sürtünmeyi azaltmak ve verimliliği artırmak için tasarlanmış önemli bir aerodinamik bileşendir. Uçakta kullanılan farklı tipte kanat uçları vardır, örneğin:
- Yuvarlatılmış Kanat Uçları – Rounded Wingtips: Bunlar genellikle küçük uçaklarda bulunan basit, yuvarlak uçlardır. Kanat ucu üzerindeki hava akışını yumuşatarak sürtünmeyi azaltmaya yardımcı olurlar.
- Wingletler: Bunlar, kanat ucuna eklenen dikey uzantılardır. Kanat ucundaki hava akışı tarafından oluşturulan girdapları azaltmaya yardımcı olurlar, bu da sürtünmeyi azaltır ve yakıt verimliliğini artırır. Kanatçıklar ayrıca uçağın stabilitesini ve kontrolünü iyileştirebilir.
Winglet Nedir?
Wingletler, kanat ucu girdaplarını azaltarak sürükleme kuvvetini de azaltır. Azalan sürükleme kuvveti hava aracının uçuş kararlılığını ve verimliliğini arttırır. Wingletler şekillerine göre 5’e ayrılabilir. Bunlar ve bulunduğu uçaklar ise:
- Raked: Boeing 787
- Canted: Airbus A330 ve A340
- Blended: Boeing 737 New Generation ailesi
- Split Schmitar: Boeing 737 MAX ailesi
- Sharklet: Airbus A320ceo ve A320neo ailesi
Wing Fence Nedir?
Wing Fence yani kanat çitleri uçak kanatlarının üst kısmında bulunan ve stall geciktirici ve stall engelleyici olarak görev yapan aerodinamik eklentilerdir.
Stall (perte de vitesse) olayını bir nebze veya tamamen engelleyebilme özelliğinden dolayı uçaklarda kullanılır.
