Aileron Nedir? Uçaklarda Kullanım Maksadı Nedir?
Aileron yani kanatçıklar “eleron” adıyla da anılabilmektedir. Aileronlar kanatların orta kısmından başlayıp ucuna kadar uzanan uçak parçalarındandır. Her iki kanatta da bulunurlar ve birbirlerine zıt yönde hareket ederler. Birbirlerine zıt yönde hareket ederek uçağın yatış hareketlerini, İngilizce deyimiyle “roll” hareketlerini kontrol ederler. Her ikisi de kokpitte bulunan levye veya stick ile sağ ve sola hareketi ile tek bir noktadan kontrol edilir. Büyük jet ve yolcu uçaklarında durum biraz farklıdır. Bu uçaklarda her iki kanatta ikişer tane aileron bulunur ve uçağın belli bir hızından sonra kanat uçlarındaki aileronlar yerine gövdeye yakın olan aileronlar kullanılır.
Nasıl Çalışır?
Kokpitteki pilot levyeyi sola doğru yatırdığında; sol aileron aşağı, sağ kanatçık yukarı doğru hareket eder. Hava akımı bu kanatçıklara çarpar ve Bernoulli Prensibi gereği hava akımında hız ve basınç değişiklikleri olur. Bu değişiklikler de uçağın sola doğru yatış hareketini gerçekleştirmesini sağlar.
Neden Firar Kenarında Bulunurlar?
En uçlarda konumlandırılmalarının sebebi; uçağın momentumdan daha çok etkilenip daha iyi bir yatış hareketinin sağlanmasıdır.
Ters Sapma Nasıl Önlenir?
Kanatçıklara etki eden sürtünme kuvveti, dönülmek istenen istikametin aksine bir etki gösterir. Bu duruma ters sapma denir. Bu durumu önlemek için yaygın olarak 3 yöntem kullanılır:
- Diferansiyel Kanatçık Kullanmak: Aşağı inen kanatçık, yukarı açılan kanatçıktan daha az bir açıyla açılır.
- Frise Kanatçık Kullanmak
- Aileron ve Rudder’ı Ortak Kullanmak
