Yer hızı (Ground Speed) uçağın yere göre hızını belirtirken, Hava hızı (Air Speed) uçağın havaya göre olan hızını ifade etmektedir. Yani yer hızını daha basit biçimde ifade etmek gerekirse:
- Uçağın hızı + Hava akımlarının hızı = Yer Hızı şeklinde ifade edilebilir.
Bu formülden yola çıkarak, uçağın rüzgârın tersi yönde uçması durumunda yer hızında düşüş, uçağın rüzgâr yönünde uçması durumunda yer hızında artış görüleceği kolaylıkla anlaşılabilir.
Dünyanın kendi etrafında dönüş hareketi dolayısıyla hava akımları genel de batıdan doğuya doğru hareket eder. Bundan dolayı İstanbul’dan Tokyo’ya giden bir uçak yaklaşık 10 saat uçuş gerçekleştirirken, Tokyo’dan İstanbul’a dönen bir uçak 13 saatlik bir uçuş gerçekleştirmektedir. Dünya üzerinde en güçlü ve sert esen hava akımlarına İran ile Hindistan arasında kalan bölgede rastlanmaktadır. Uçaklar zaman zaman jet stream’e maruz kalabilirler.
Hava hızı ise, uçağın seyrüsefer sırasında burun ve kuyrukta oluşan hızlarının toplanması ile bulunur. Yüksek feetlere çıkıldıkça hava hızının ölçülmesinde hata yapılabileceğinden hava hızını mach birimi ile ifade etmek ve ölçmek pilotlar için daha sağlıklı olmaktadır.
Jet Stream Nedir?
Jet stream, rüzgâr hızı 60 knots’tan fazla olan ve genel olarak 1500 nm. uzunluğunda 12000 ft yükseklikte oluşan sert hava akımlarıdır. Atmosferde troposfer katmanında görülürler. 100 knots ’ta görülme olasılıkları çok fazladır. 200 knots üstüne çıktıkları çok nadirde olsa kayda geçmiştir. Geçmişte Asya ve Japonya bölgelerinde 300 knots’lık jet streamler bildirilmiştir. Ayrıca jet streamler, yatay düzlemde yüksek sıcaklık ve ısı değişimlerine sebep olurlar. Bu açıdan pilotlar için tehlikeli olaylar arasında yer alırlar.
