Gökyüzüne baktığında uçak gören herkesin kayboluşunu izlediği beyaz duman, uçaklarla ilgili en merak edilen konulardan bir tanesidir. Bu görüntünün soğuk mevsimlerle doğrudan ilgisi olmasa da soğuk havayla ilgisi vardır. Dikkat ettiğimizde bu dumanı çok yüksekten uçan uçaklarda gördüğümüzü, yere yaklaştıkça da kaybolduğunu görebiliriz.
Yoğunlaşma İzi (Contrail) Nedir?
Atmosferin ilk tabakasında yükseklik arttıkça sıcaklık düşmektedir. Uçaklar yaklaşık 25-30.000 feet’de yol alırlar. Yaklaşık 10.000 metreye denk gelen bu seviyede sıcaklık mevsimlere göre değişse de ortalama -50 ⁰C’yi bulmaktadır. Sıcak bir yüzey soğuk ortamdan geçtiğinde ortamda yoğunlaşma meydana gelir. Uçak yüzeyi ve motorları bu soğuk hava aksine sıcaktır. Soğuk havayı emen jet motoru havayı sıkıştırır ve yanma odasına gönderir. Yakıt ile karışarak yanan hava motorun egzozundan dışarı atılır. Egzozdan çıkan bu sıcak havanın içindeki su buharı, ani sıcaklık değişimiyle yoğunlaşır. Gördüğümüz bu yoğunlaşma izi (contrail) aslında kristalleşmiş su buharıdır. Kuyruk izi olarak da bilinmektedir.
Havacılık Gösterilerinde Gördüğümüz Renkli Dumanlar Nasıl Oluşur?
Havacılık gösterilerinde gördüğümüz renkli dumanlar, kumanda edilebilir. Jet motorlarının egzozlarında bulunan duman makineleri genel olarak yağ dolu basınçlı makinelerdir. Pilotun kumanda etmesiyle egzozdaki makineler yağı püskürtür ve yoğunlaşarak havaya karışır. Havacılık gösterilerinin göz alıcı şöleni bu sayede oluşmaktadır.
