Hava yolu taşımacılığı, geçmişten günümüze büyük gelişim gösteren sektörlerden bir tanesi. Gelişen teknoloji ile ortaya çıkan rekabet ortamında hava yolu şirketleri de değişiklikler yapma ihtiyacı duymuş, farklı politikalar izleyerek rekabete ortak olmaya çalışmıştır. Rekabet ortamı da hava yolu taşımacılığında farklı iş modelleri ortaya çıkarmıştır.
Hat Planlama Nedir?
Hava yolu şirketleri tarafından kullanılan tüm havalimanları bakım operasyonları için yeterli alana ve imkana sahip olamayabileceğinden, hava yolları bu işlemleri merkez adı verilen havalimanlarında yapmaktadır. Bu işlemlerin uygun zaman ve mekânda yapılabilmesi için hava yolları ağ planlamasına (hat planlama) ihtiyaç duyar. Hat planlamasında hava yolu şirketlerinin genellikle kullandığı modeller, Hub&Spoke ve Point to Point modelleridir.
Hub&Spoke Modeli
Hub&Spoke modelinde “Hub”, hava yollarının merkezi havalimanı olarak kullandığı havalimanıyken, “Spoke” ise merkez havalimanına bağlı olan diğer uçuş noktalarıdır. Yolcular önce uçuş noktalarına, ardından merkez havalimanına veya tam tersi bir biçimde gidecekleri yere ulaştırılırlar.
Hub&Spoke Modeli Avantaj ve Dezavantajları
Tüm uçuşların tek bir merkeze bağlı olduğu hub&spoke iş modeli, bu sebeple ticari ve pazar karmaşıklığıyla baş etmek durumunda kalabiliyor. Tüm karmaşıklıklara rağmen gidiş-dönüş bileti bulma kolaylığı sağlaması ve daha fazla uçuş imkânı olması nedeniyle hava yolları için karlı ve verimli bir iş modeli sunuyor.
Point to Point Modeli
Point to point modelinde uçak merkezi havalimanı üzerinden değil, doğrudan uçuş olarak varış noktasına gider. Bu model düşük maliyetli (low cost) hava yolu firmalarının tercihidir. Bunun nedeni uçuşların birbirinden bağımsız olması nedeniyle karmaşık ve bağlantılı uçuşların olmamasıdır.
Point to Point Modeli Avantaj ve Dezavantajları
- Aktarmalı uçuş olmaması yakıt tasarrufu sağlar.
- Bağlantılı uçuşlar olmadığından herhangi bir gecikme, diğer uçuşları etkilemez.
- Yolculuk süresi azdır.
- Yolcular istedikleri başlangıç-varış noktasında tarife bulamamaları durumunda, aktarmalı tarifelere yönelebilirler.
- Uçuş sayısının fazla olması uçak doluluğunu olumsuz etkileyebilir.
