Uçaklar bizleri bir noktadan başka bir noktaya rahat ve zamandan tasarruf ederek ulaşmamızı sağlarlar. Kötü hava şartları hariç, hava durumu gözetmeksizin gece gündüz uçuş yapabilirler. Peki, bu uçakların iniş ve kalkışları sırasında uymak zorunda oldukları bir kural var mıdır? Geçmişte teknolojinin pek gelişmediği havacılık zamanlarda iniş ve kalkışlar görerek VFR denen kurallarla yapılıyordu. Günümüz havacılığında bu aletli uçuş olarak adlandırılan IFR kuralları ile değiştirilse de hala VFR sistemini kullanan uçaklar var. Şimdi ise bu kuralları ayrıntılı olarak inceleyelim.
VFR (Görerek Uçuş Kuralları)
VFR uçuş kuralları adı üstünde görerek yapılan uçuşlarda kullanılan kurallardır. Pek fazla kuralı yoktur. Kuralları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Uçuş seviyesi 10.000 feet altında görüş 5 kilometre iken, 10.000 feet üstünde 8 kilometre görüş olanağı sağlanmalıdır.
- Bulutlardan yatay ayrım en az 4921,26 feet olmalıdır.
- Bulutlardan dikey ayrım 300 feet olmalıdır.
Bu kuralların sağlandığı her koşulda VFR yani görerek uçuş gerçekleştirilebilir.
IFR (Aletli Uçuş Kuralları)
IFR yani aletli uçuş kuralları o kadar fazla olduğundan sayarak bitiremeyiz. Adı üstünde aletli uçuş kuralları, uçağın hareketinin başlangıcının sonuna kadar uçaktaki cihaz ve yönergelerle takip etmektir. Bu tür uçuşlarda görerek uçulamaz sadece cihazlar ve göstergelerle uçulur. Ayrıca bu uçuşlar için pilotların ayrı bir sertifika almaları gereklidir. IFR kurallarına uymayan ve sertifikası olmayan pilotlar havayolu taşımacılığı yapamazlar.
Meydan Turu Yapan Uçaklar Hangi Kurala Uyar ve Uçuş Safhaları Nelerdir?
Meydan turu, VFR kurallarına göre iniş-kalkış yapan bir uçağın havalimanı çevresinde pist etrafında yerden belirli bir yükseklikte izlediği dikdörtgen biçimindeki güzergâhtır. Meydan turunun her bir aşamasına bacak adı verilir. Genelde eğitim uçuşları sırasında uygulanır. Görerek uçuş yapıldığı için de VFR kurallarına uyularak uçulur. Uçuş safhaları 5 şekilde ele alınır:
- Kalkış: Kalkıştan sonra uçağın pist ile aynı hizada tırmandığı bacaktır. Rüzgârı direk karşıdan aldığından rüzgârüstü bacağı olarak da adlandırılır.
- Yan Rüzgâr Bacağı: Uçağın güvenli bir şekilde havalanıp ilk sola dönüşünü yaptıktan sonra tırmanmaya devam ettiği bacaktır. Bu sola dönüşte 90 derecelik bir açı esas alınır.
- Rüzgâraltı: Pistten yeterli uzaklığa ulaşan uçağın ikinci sola dönüşünü yapıp düz uçuşa geçtiği bacaktır. Rüzgârı arkadan alması sebebiyle rüzgâraltı adını almıştır.
- Esas Bacak: Uçağın üçüncü sola dönüşünü yapıp alçalışa geçtiği bacaktır. Yine 90 derece esas alınır.
- Son Yaklaşma: Uçağın pisti karşısına alıp daha da alçaldığı bacaktır. Bu bacaktan sonra iniş yapılır ve meydan turu tamamlanır.
Meydan turu sol tarafa saat ekseninin tersi istikametine yapılır. Bunun sebebi ise sorumlu pilotun sol koltukta oturmasından dolayıdır. Kim bilir belki ileriki zamanlarda VFR kurallı uçuşlara ihtiyaç hiç kalmayacak ve bu kurallar uygulanmayacaktır, lakin görerek uçuşun hissiyatı çok farklı olduğundan unutulmaması gereklidir.
