Olumsuz hava şartlarından uçaklar da etkilenmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda insanların, uçak yolculukları esnasında en çok korktukları olaylar türbülans ve yıldırım düşmesidir. Havacılık otoritelerine göre yapılan araştırmalarda, yılda bir kez yolcu uçaklarına yıldırım isabet ettiği ortaya çıkmıştır.
Uçaklar Nasıl Etkilenmektedirler?
Yıldırımların uzunlukları 9 kilometreyi bulmakla birlikte, etrafındaki 15 kilometrelik alanda etkili olmaktadır. Yapılan ölçümlerde ise yıldırımın merkezindeki sıcaklık 40.000 dereceye kadar çıkmaktadır. Bu kadar güçlü oluşumlar uçakları haliyle etkilemektedirler. Uçağa yıldırım isabet ettiği esnada, güçlü bir ses ile birlikte parlak bir ışık ortaya çıkar ve sarsıntılar oluşturmaktadır. Uçaklar, her koşula uygun olarak üretilmektedirler. Bu yüzden dayanıklı bir yapıya sahip olmaktadırlar. Yıldırım düşmesi sonucunda uçağın gövde ve kanatları üzerinde elektrik yükü oluşmaktadır. Oluşan akım, uçağın dış yüzeyindeki birleşim yerlerinde elektriklenme oluşturmaktadır. Meydana gelen manyetik alanlar ise elektrik kablolarına ulaşmaktadır. Kablolar ile birlikte uçakta bulunan tüm elektronik sistemler de manyetik alanın büyüklüğüne göre etkilenmektedirler. Bu durumu önlemek amacıyla, uçak imalatçıları koruyu teller kullanmaktadırlar. Topraklanan bu teller sayesinde yıldırımın etkileri azaltılmaktadır. Bunun yanında, uçak gövdesinin yüksek iletkenliğe sahip olan alüminyumdan imal edilmesiyle birlikte, yıldırım düştüğü esnada oluşan elektrik yükünü ‘static discharger’ yardımı ile uçaktan atabilmektedir. Uçaklarda, en çok yıldırım çeken noktalardan biri de uçağın burun kısmıdır. Burun kısmının korunması için Radom ismi verilen özel bir tasarım yapılmaktadır. Metal şeritler, yıldırım düşmesi ile birlikte gelen elektrik yükünü gövdenin diğer kısımlarına dağıtmaktadır. Bu sayede şok etkisi de dağılmış olmaktadır. Uçakta bulunan yakıt depolarının, olası bir yıldırım düşme anına karşı iyi bir şekilde korunması gerekmektedir. Bu nedenle yeteri kalınlıkta ve iyi bir şekilde izole edilmiş olmalıdır. Uçaklardan statik elektriğin atılması için özel modifikasyonlar yapılmaktadır. Yakıt buharı, yıldırımlı havalarda riski arttırmaktadır. Bu nedenle geliştirilen yeni yakıt karışımları, buharlaşmayı en aza indirmektedir.
Yıldırım Düşme Anında Uçakta Yapılması Gerekenler
- Yıldırım düşmesi anında, elektrik yükü sebebi ile patlama benzeri gürültüler oluşabilmektedir. Bu gürültüler nedeniyle paniklememek gerekmektedir.
- Uçağa havada yıldırım isabet etmesi durumunda yolcuların oturdukları koltuklardan kalkmamaları gerekmektedir. Kabin memurları tarafından verilen talimatlara uyulmalıdır.
- Uçakların gövdelerinde paratoner görevi üstlenen donanımlar bulunmaktadır. Bu yüzden yıldırım çarpması uçağı büyük ölçüde etkilememektedir.
