Uçaklar, en güvenli ulaşım yollarının başında gelmektedir. Gün geçtikçe artan teknoloji sayesinde günümüzdeki uçak yolculukları daha emniyetli hale gelmektedir. Ancak bazı zamanlarda ‘acil durum (emergency)’ adı verilen anlar yaşanabilmektedir. Bu anlarda pilotlar, gerekli prosedürleri uygulayarak, acil duruma mümkün olabildiğince hızlı müdahale ederek ve hatayı en aza indirgeyerek can ve mal kaybına engel olurlar.
Uçaklarda Acil Bir Durum Yaşandığında Pilotlar Nasıl Bir Yol İzler?
Pilotların acil bir durumda uygulaması gerekli olan prosedürlerden biri ‘MayDay (Distress)’ diğeri ise ‘Pan-Pan (Urgency)’çağrılarıdır.
MayDay (Distress) Çağrısı
Mayday çağrısı, bulunan radyo istasyonları ya da uluslararasındaki frekansı 121.5 mhz ile yapılmaktadır. Yer ile temasa geçilir, eğer yer ile bağlantı sağlanamazsa, havadaki diğer uçaklardan mayday çağrısını iletmesini talep edebilmektedir. Bir uçak mayday çağrısı yaptığında, havada aynı frekansta bulunan uçaklar sessizlik sağlamalıdır.
Mayday Çağrısı Gerektiren Durumlar Hangileridir?
- Zorunlu iniş,
- Motor durması,
- Uçaktaki yangın ya da yapısal hasar,
- Uçağın tamamen kaybolması,
- Uçakta bulunan yakıtın azalması,
- Meteoroloji şartlarının pilotun uçamayacağı seviyeye düşmesi,
- Gece uçuşuna izin verilmeyen uçuşlarda karanlığın çökmesi
gibi durumlardır.
Mayday Çağrısı Nasıl Yapılmaktadır?
Sırasıyla şu şekilde çağrı yapılmaktadır;
- Mayday Mayday Mayday
- Aranılan İstasyon
- Uçağın Çağrı Adı
- Uçağın Tipi
- Acil Durumun Türü
- Sorumlu Olan Pilotun Niyeti
- Uçağın Acil Durum Anındaki ya da Bilinen Son Konumu (İrtifa/İstikamet)
- Pilotların Lisansları ve Derecelendirmeleri gibidir.
Faydalı Olabilecek Diğer Bilgiler İse Şunlardır;
- Uçağın Havada Kalış Süresi
- Uçaktaki Kişi Sayısı
- Uçağın Rengi ve İşaretleri
- Uçakta Bulunan Hayatta Kalma Araç-Gereçleri
Pan-Pan (Urgency) Çağrısı
Telsiz dilinde aciliyet anlamına gelmektedir. Uçaklarda acil bir durum olduğunu belirtmek için kullanılmakta olan uluslararası standart acil durum sinyalidir. Fakat kimsenin hayatı için acil bir tehlike oluşturmadığı zamanlarda kullanılmaktadır.
Pan-Pan Çağrısı Gerektiren Durumlar Hangileridir?
- Uçağın konumundan emin olmama,
- Uçakta acil tıbbi yardıma ihtiyaç duyan yolcunun bulunması,
- Kontrollü hava sahasında iken acil bir durumda seviye değişimi yapma,
- Hava durumunun kötüleşmesi,
- Sarsıntılı çalışan motorlar ve elektrik arızası,
- Acil duruma ihtiyaç duyan bir uçak ya da gemi görülmesi
gibi durumlardır.
Ayrıca, sahte bir çağrı yapılması durumunda birçok ülkede geçerli olan hapis ve tazminat cezaları ile cezalandırılmaktadırlar.
