Leasing Nedir? Havacılıkta En Büyük Leasing Firmaları Hangileridir?

Havacılık sektörü büyük yatırımlar gerektiren bir sektördür. Havacılık işletmeleri sürekli gelişen teknolojiye ayak uydurmak ve yeni yatırımlar yaparak havacılık sektöründe iyi bir konuma gelip, büyümek zorundadırlar. Havayolu işletmelerinin en önemli maliyet kısımları personel giderleri, uçak ve yakıt ücretleri oluşturmaktadır. Havayolu şirketleri operasyonlarının temel yapı taşı olan ve en yüksek maliyetli unsuru olan uçakları, farklı çeşitlerdeki leasing alternatifleri aracılığıyla operasyonlarına dahil etmektedir.

Örneğin, 2018 yılında Türk Hava Yolları’nın filosunda 330 adet uçağı bulunmaktadır fakat bu uçaklardan sadece 37 tanesi Türk Hava Yolları’nın kendisine aittir. Geri kalan 207 uçağı finansal leasing, 86 uçağı ise operasyonel leasing anlaşmaları ile filosuna dahil etmiştir. 

Operasyonel ve Finansal Leasing

  • Finansal kiralama, bir yatırım malının mülkiyeti leasing şirketinde kalarak belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve sözleşmede belirtilen sözleşme süresi bitince mülkiyetinin kiracıya geçmesini sağlayan bir finansman anlaşmasıdır.
  • Operasyonel kiralama hem kira süresi dahilinde hem de kira dönemi sonunda mülkiyet, operasyonel kiralama firmasında kalmakta ve kira anlaşması bitiminde kullanılan ekipman, operasyonel kiralama firmasına geri verilip anlaşma sona ermektedir.

Dry – Lease ve Wet – Lease Nedir?

  • Dry – Lease, bir uçağın mürettebatsız bir şekilde kiralanması olup, kiracının ticari kontrolü altında ve kiracının havayolu kodu ve trafik hakları kullanılarak uçağın işletildiği bir sistemdir.
  • Wet – Lease, bir hava aracının, mürettebatıyla birlikte kiralanarak, kiraya veren kuruluşun işletme ruhsatı kapsamında işletildiği kira anlaşmasıdır.

Havacılıkta En Büyük Leasing Firmaları Hangileridir?

Havacılıkta en büyük leasing firması denilince akla gelen iki şirket vardır. GECAS ve Aercap’dır. Boeing’e göre, halihazırda dünya genelinde 150’den fazla uçak kiralayıcı firma bulunmaktadır. Bu leasing firmaları 140 ülkede 700’den fazla müşteriye hizmet vermektedir. İlk 3 leasing şirketinin, kiralanan tüm uçakların %47’sini, ilk 10 kiralayan ise 208,9 milyar ABD doları ve tüm uçakların %77’sini oluşturmaktadır.

Uçak kiralama pazarında ABD kuruluşu olan GECAS gerek filosundaki uçak sayısı gerekse değeri açısından pazarın lideri durumuna gelmiştir. GECAS’ın sahip olduğu uçak filosu, dünyadaki en büyük havayolu şirketlerinden biri olan Delta Airlines’den daha büyüktür.

Kaç Çeşit Yolcu Bileti Türü Vardır?

Bilet satış işlemleri spesifik ve karmaşık faaliyetlerdir. Bilet satış işlemlerini anlayabilmek için İngilizce terimleri tanımak, işaret ve kısaltmaları bilmeleri bunların dışında saatler, tarifeler, sınır formaliteleri, bilet çeşitleri, rezervasyon sistemlerini de çok iyi bilmek ve bunları hatasız ve düzenli bir şekilde yapabilme becerisini gerektirmektedir. Aynı zamanda hava yolu biletleri hem kâğıt hem de elektronik bilet olarak basılmaktadır. Bu makalede günümüz teknolojisinde kâğıt biletlerin yerini artık elektronik biletler alsa da tamamen ortadan kalkmayan kâğıt biletler hakkında bilmemiz gereken şeyleri inceleyeceğiz.

Biletleme İşlemleri (Ticketing)

Bir kişiye taşıma ve seyahat belgesini düzenleyip satışını yapmaktır. Kâğıt bilet türleri 3 ana başlıkta incelenebilir. Bunlar;

  • Manual (el ile yazılan) Bilet
  • TAT (Transitional Automated Ticket)
  • ATB (Automated Ticket and boarding pass)

Manual Bilet Nedir?

Bilet çeşitlerinin arasında elle doldurulan ve aynı zamanda her sektör için ayrı bir uçuş kuponu bulunan kâğıt biletlerdir.

Kâğıt biletler check-in esnasında mutlaka ibraz edilmelidir. İbraz edilmediği durumlarda check-in işlemi yapılamaz. Check-in işlemi sona erdiğinde ise yolcu hizmetleri memuru tarafından uçuşa ait kuponlar alınır ve muhasebeleştirilmesi için hava yoluna teslim edilir.

TAT (Transitional Automated Ticket) Nedir?

Yazılımı makine tarafından yapılan ve manuel bilette de olduğu gibi her sektör için ayrı bir uçuş kuponu bulunan biletlerdir. Eğer kâğıt üzerinde bir rezervasyon değişikliği yapılacaksa bunlar sticker adı verilen şerit halindeki kağıtların biletin rezervasyon sütununa yapıştırılmasıyla belirtilir. Stickerlar uçuş no. sınıf, tarih, kalkış bilgilerinin yazılı olduğu sarı bir stickerdır. Uçuş bileti eğer alındığı yerden ilk defa alınıyorsa sticker yapılamaz yani bir bilete sticker yapılabilmesi için bileti alan yolcunun önceki biletini de aynı yerden almış olması gerekmektedir.

ATB (Automated Ticket and Boarding Pass) Nedir?

Hem bilet hem de biniş kartları olarak düzenlenen kâğıt biletlerdir.

Hub&Spoke ve Point-To-Point Uçuş Tipleri Nedir?

Hava yolu taşımacılığı, geçmişten günümüze büyük gelişim gösteren sektörlerden bir tanesi. Gelişen teknoloji ile ortaya çıkan rekabet ortamında hava yolu şirketleri de değişiklikler yapma ihtiyacı duymuş, farklı politikalar izleyerek rekabete ortak olmaya çalışmıştır. Rekabet ortamı da hava yolu taşımacılığında farklı iş modelleri ortaya çıkarmıştır.

Hat Planlama Nedir?

Hava yolu şirketleri tarafından kullanılan tüm havalimanları bakım operasyonları için yeterli alana ve imkana sahip olamayabileceğinden, hava yolları bu işlemleri merkez adı verilen havalimanlarında yapmaktadır. Bu işlemlerin uygun zaman ve mekânda yapılabilmesi için hava yolları ağ planlamasına (hat planlama) ihtiyaç duyar. Hat planlamasında hava yolu şirketlerinin genellikle kullandığı modeller, Hub&Spoke ve Point to Point modelleridir.

Hub&Spoke Modeli

Hub&Spoke modelinde “Hub”, hava yollarının merkezi havalimanı olarak kullandığı havalimanıyken, “Spoke” ise merkez havalimanına bağlı olan diğer uçuş noktalarıdır. Yolcular önce uçuş noktalarına, ardından merkez havalimanına veya tam tersi bir biçimde gidecekleri yere ulaştırılırlar.

Hub&Spoke Modeli Avantaj ve Dezavantajları

Tüm uçuşların tek bir merkeze bağlı olduğu hub&spoke iş modeli, bu sebeple ticari ve pazar karmaşıklığıyla baş etmek durumunda kalabiliyor. Tüm karmaşıklıklara rağmen gidiş-dönüş bileti bulma kolaylığı sağlaması ve daha fazla uçuş imkânı olması nedeniyle hava yolları için karlı ve verimli bir iş modeli sunuyor.

Point to Point Modeli

Point to point modelinde uçak merkezi havalimanı üzerinden değil, doğrudan uçuş olarak varış noktasına gider. Bu model düşük maliyetli (low cost) hava yolu firmalarının tercihidir. Bunun nedeni uçuşların birbirinden bağımsız olması nedeniyle karmaşık ve bağlantılı uçuşların olmamasıdır.

Point to Point Modeli Avantaj ve Dezavantajları

  • Aktarmalı uçuş olmaması yakıt tasarrufu sağlar.
  • Bağlantılı uçuşlar olmadığından herhangi bir gecikme, diğer uçuşları etkilemez.
  • Yolculuk süresi azdır.
  • Yolcular istedikleri başlangıç-varış noktasında tarife bulamamaları durumunda, aktarmalı tarifelere yönelebilirler.
  • Uçuş sayısının fazla olması uçak doluluğunu olumsuz etkileyebilir.

Hava Yollarının Kara Listeleri Nedir, Nasıl Oluşur?

Hava yolu şirketleri ve yolcular uçuş gerçekleştirmeden önce, bilet alma sürecinde bir nevi bir sözleşmeye tabi tutulurlar. Bu sözleşmede özellikle yolcuların kural dışı davranışlarında nasıl cezalandırılacağı konusunda belirli maddeler yer almaktadır. Hava yolları kural tanımayan yolcuları kara listelere eklemektedir. Kara liste, hava yolu şirketinin kural dışı davranışta bulunan yolcuyu hiç uçurmama veya belirli bir zamana kadar uçuşuna son verme şeklinde belirli kıstaslara tabi tuttuğu yolcu isimlerini kapsamaktadır. Yolcu her ne kadar parasını ödedim, uçuş gerçekleştiririm dese bile, kara listede yer alan yolcu hava yolunun inisiyatifine bağlı olarak uçuşunu gerçekleştirmektedir. Kara Listeye Girme Nedenleri

  • Uçuş öncesi aşırı alkol kullanımı
  • Kaba laf ve küfür
  • Uçakta sigara içmek
  • Mevzuat dışı elektronik cihaz bulundurmak
  • Havayoluna ait araç gereçlere zarar vermek
  • Uçuş güvenliğini tehlikeye sokacak davranışlar
  • Cinsel taciz
  • Fiziksel veya sözlü saldırı
  • Propaganda amaçlı uçakta eylemde bulunmak
  • Pandemi süreci içerisinde maske takmamak

Hava Yollarının Kara Listeleri Nasıl Oluşur?

Yukarıda sözü geçen davranışlardan birini veya birkaçını yapan yolcular hava yolu şirketlerinin kara listesine girerek uçuştan ya tamamen ya da belirli bir süre uzaklaştırılırlar. Uçuştan uzaklaştırılan yolcuların bütün bilgileri hava yolu şirketlerinin veri tabanında saklanarak yolcu bilet almaya çalıştığında, eğer bilet satıldıysa bilgilendirilerek iptal işlemi gerçekleştirilir.

Hava Yolları Yıldızları Neye Göre Verilir?

Hava yolları yıldızları, hava yollarına ait kalite standartlarının bağımsız bir birim tarafından profesyonellik altında her şey göz önüne alınarak verilir. Tipik bir standart değerlendirilmesinde, değerlendirilecek hava yoluna ait detaylı ürün ve hizmet sunumu analizi yapılır. Bu, hava yolunun içindeki havaalanı hizmetlerini ve kabin/uçak türleri olmak üzere uçak içi standartları kapsar. Yıldızların Anlamı Nelerdir?

  • 5 Yıldızlı Hava Yolu Derecelendirilmesi: Bu yıldız, çok yüksek kalite performansına sahip hava yollarına verilir. Bu yıldız derecesine sahip bir hava yolu, havaalanı ve kabin ortamında tutarlı ve mükemmel bir iş yaptığını gösterir.
  • 4 Yıldızlı Hava Yolu Derecelendirilmesi: Bu yıldız, iyi bir kalite performansına sahip hava yollarına verilir. Bu yıldız derecesine sahip bir hava yolu, farklı seyahat kabinlerinde iyi bir ürün standardı sağladığı ve uçak içi veya ana üssünün bulunduğu havaalanı ortamı için iyi derecede personel hizmeti sağladığını gösterir.
  • 3 Yıldızlı Hava Yolu Derecelendirilmesi: Bu yıldız, ortalama bir kalite performansına sahip hava yollarına verilir. Bu yıldız derecesine sahip bir hava yolu, farklı seyahat kabinlerinden ortalama ürün standardı sağladığı ve uçak içi veya ana üssünün bulunduğu havaalanı ortamında ürün ve/veya personel hizmeti arasındaki tutarsızlık nedeniyle 4 yıldızlı gereksinimlerinin altında performansa sahip olduğunu gösterir.
  • 2 Yıldızlı Hava Yolu Derecelendirilmesi: Bu yıldız, daha düşük bir kalite performansına sahip olduğunu gösteren bazı durumlarda ise çeşitli derecelendirme kategorilerinde ortalama altı olduğunu gösteren hava yollarına verilir. Bu yıldız derecesine sahip olan hava yolu, uçak içi veya ana üssünün bulunduğu havaalanı ortamında tutarsız veya daha düşük ürün kalitesine ve/ veya personel hizmetine sahip olduğunu gösterir.
  • 1 Yıldız Hava Yolu Derecelendirilmesi: Bu yıldız, değerlendirme ortamında sunulan en düşük derecede kaliteyi gösterir. Bu yıldız derecesine sahip olan hava yolu, uçak içi veya ana üssünün bulunduğu havaalanı ortamında en düşük derecede veya tutarsız hizmetleriyle ön plana çıkar.

Derecelendirme Tipleri Nelerdir?

  • Tam Hizmet Hava Yolu Derecelendirilmesi: Bu derecelendirmeye alınan bir hava yolunun uçak içi ve havaalanı ortamında sunduğu hizmet kalitesine göre derecelendirilir.
  • Düşük Maliyetli Hava Yolu Derecelendirilmesi: Bu tip hava yolunu değerlendirmek için özel bir sistem vardır. Çünkü düşük maliyetli hizmeti ve kaliteyi müşterilerine yüksek standartlarda sağlarsa bu tip bir hava yolunun 5 yıldıza ulaşma ihtimali yüksektir. Düşük maliyetli değerlendirme için derecelendirme türleri, farklı fiyat miktarlarını, isteğe bağlı/ ekstra talepleri ve bunların göreceli analizini kapsar.
  • Charter Hava Yolu Derecelendirilmesi: Tur şirketleri tarafından kullanılan charter uçuş sistemini kapsar. Bu derecelendirme tam hizmet hava yolu derecelendirilmesi ile benzerdir.

Havacılıkta Yolcu Hakları Nedir?

Hukukun her alanda olduğu gibi, havacılıkta da belirleyici kuralları vardır. Havayolu işletmelerinin ticari olarak düzenledikleri uçuşlarda yolcuların hakları bulunmaktadır. Havayolu ile seyahat eden yolcuların hakları, “Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü” nün düzenlediği, Resmî Gazete’de yayımlanan 3 Aralık 2011 tarihli ve 28131 sayılı “Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik” ile belirlenmiştir. COVID-19 salgını nedeniyle bu yönetmeliğe geçici maddeler eklenmiştir. Uçağa Kabul Edilmeme

Uçuşunuza zamanında gelmeniz ve gerekli belgeleri sağlamış olma durumunuza rağmen uçağa kabul edilmediyseniz;

  • Uçuşu icra eden havayolu işletmesi, belirlenen menfaatler karşılığında rezervasyonundan feragat edecek gönüllüler bulmak için duyuru yapar.
  • Yeterli sayıda gönüllü çıkmaması durumunda, uçuşu yapacak havayolu işletmesi yolcuları kendi iradeleri dışında uçağa kabul etmeyebilir. Bu durumda ilgili işletme, yönetmelikte bulunan maddeler gereği yolculara “tazminat hakkı, geri ödeme ve güzergâh değişikliği hakkı ya da hizmet hakkı” yükümlülüklerini yerine getirmek durumundadır.

Uçuşun İptal Edilmesi

Bir uçuşun iptal edilmesi durumunda ilgili havayolu işletmesi;

  • Geri ödeme veya güzergâh değişikliği,
  • Hizmet hakkı kapsamında ve bekleme süresine uygun olarak çeşitli ikramlar,
  • Yeni uçuşun iptal edilen uçuştan sonraki gün veya günler içerisinde olması durumunda ise konaklama ve havalimanı ile konaklama yeri arasındaki ulaşım hizmetini yerine getirmek durumundadır.
  • Yönetmelikte belirtilen zaman aralıklarında uçuş iptalinin yolculara bildirilmediği durumlarda ilgili işletme yolculara belirlenen miktarda tazminat ödemek durumundadır. İşletme olağanüstü hâl durumunda kanıtlamak şartıyla tazminat yükümlülüğü kalkar.

Uçuşun Ertelenmesi

Uçuşu icra eden havayolu işletmesi, bir uçuşun planlanan hareket saatinden itibaren;

  1. 1500 kilometreden daha kısa ve iç hatlardaki uçuşlar için iki saat veya daha fazla,
  2. 1500 ile 3500 kilometre arası uçuşlar için üç saat veya daha fazla,
  3. 3500 kilometreden daha uzun uçuşlar için dört saat veya daha fazla ertelenmesini beklediğinde yolculara aşağıdaki hususları teklif eder:
  • Hizmet hakkı kapsamında ve bekleme süresine uygun olarak çeşitli ikramlar,
  • Beklenen hareket saatinin, önceden ilan edilmiş hareket saatinden sonraki gün veya günler içerisinde olması durumunda konaklama ve havalimanı ile konaklama yeri arasındaki ulaşım hizmetini yerine getirme,
  • Erteleme en az 5 saat olduğunda, uçuşun yolcu için artık gerekli olmadığı durum için bilet ücretinin tamamının geri ödenmesi ve yolcunun seyahatinin başlangıç noktasına dönmesini sağlayacak bir dönüş uçuşunu ücretsiz sağlama.

Tazminat Hakkı Ücretleri

Yolculara tazminat hakkı doğması durumunda ilgili havayolu işletmesi;

  1. İç hat uçuşlar için 100 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı tutarında tazminat vermek durumundadır.
  2. Dış hat uçuşlarında ise yolculara;
  • 1500 kilometre veya daha kısa tüm uçuşlar için 250 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı,
  • 1500 ile 3500 kilometre arası uçuşlar için 400 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı,
  • 3500 kilometreden daha uzun uçuşlar için 600 Avronun Türk Lirası cinsinden karşılığı tutarında tazminat verilir.

Tazminatın Türk Lirası cinsinden karşılığı hesaplanırken biletin satın alındığı güne ait Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınır.

Aviation For All Association has left its signature in aviation history with the distinction of being the FIRST and ONLY association founded and managed by students in 2015.

As of today, it has become The Largest Non-Governmental Organization in Aviation  with 3150+ members and 7 representations.

Maıl Form

     

    Contact

    Yenişehir Mahallesi Osmanlı Bulvarı No:2 Ayport Sitesi A Blok Ofis No:2
    Pendik/ İstanbul

    +90 531 677 13 23

    info@herkesicinhavacilik.com