Sema Nur Şahin, Author at Herkes İçin Havacılık Derneği

Kaza Bilgi Raporu Nedir, Nasıl Hazırlanır?

Havacılıkta kurallar kanla yazılmıştır. Böyle söylenmesinin asıl nedeni ise geçmişte yaşanan acı kazalardır. Geçmişte yaşanan bu kazalar havacılıkta ki eksikleri ortaya koymuş ve tekrar yaşanmaması adına yeni kurallar konmuştur. Bu kazalar ise hava şartları, terör saldırısı, sabotaj, teknik hata veya insan hatasından kaynaklı yaşanabilmektedir. Yaşanan kazaların ardından rapor tutulmaktadır. Bu raporda kazaların nasıl gerçekleştiği, neden gerçekleştiği ve kaza sonrası hasarlara bakılmaktadır. Bu rapor 3 aşamadan geçmektedir.

1. Ön rapor

2. Bilgi işlem raporu

3. Nihai Rapor

1. Ön Rapor

Bu raporda olması gereken bilgiler şu şekildedir:

Uçağın tipi
Uçağın milliyet ve tescil işareti
Uçağın işletmecisi, sahibi eğer varsa kiralayan şirketin ismi
Uçuşta yer alan pilotun adı ve soyadı
Yaşanan kazanın tarihi ve saati
Uçuşun amacı ve uçuş yolu
Kaza yerinin coğrafi koordinatı ve tanımı
Ölü ve yaralı sayısı, biliniyorsa isimleri
Kazanın bilinen kadarıyla içyüzü ve sebebi

Bu bilgilerin 48 saat içinde bakanlığa bildirilmesi gerekmektedir.

2. Bilgi İşlem Raporu

Bu raporda olması gereken bilgiler şu şekildedir:

Kaza ile ilgili raporu veren devlet
Hava aracının tipi, tescili, ait olduğu devlet, kazanın yeri zamanı
Kazanın hangi görev esnasında ve hangi uçuş durumunda nasıl meydana geldiği
Ölüm ve yaralanmalar
Hasarın boyutu
Uçuş ekibi hakkında bilgiler
Uçağın tipi, niteliği ve kategorisi ile ilgili bilgiler
Meteorolojik bilgiler
Seyrüsefer yardımcıları
Kaza bir havalimanında gerçekleşmiş ise o havalimanına ait bilgiler
Hava ve yer uçuş kayıt cihazları
Enkazın ve uçuş yerinin incelenmesi ile ilgili bilgiler
Tıbbi bulgular ve işlemler
Yangın yeri ve oluşu
Kaza faktörleri
Düşünceler

3. Nihai Rapor

Kazanın yaşandığı devletin soruşturma kurulu, belirlenen formata uygun olarak raporu hazırlar. Kaza soruşturmasına diğer devletlerden bir temsilci gelmişse raporu o devlete gönderir. Bu devletin düşüncelerini aldıktan sonra raporu son haline getirir. 60 gün içinde ilgili devletten cevap gelmediği takdirde, kendi hazırlayacağı rapor nihai rapor olur. Daha sonra hazırlanan rapor aşağıdaki yerlere yayınlanır.

Tescil devletine
İşletmeci devletine
İmalatçı devlete
Eğer kaza soruşturmasına katılmışsa vatandaşları kazada ölmüş olan devletlere
ICAO’ya

Sema Nur Şahin Mart 23, 2022

Bilgi Deposu

Hava Yollarında Kullanılan Seyahat Dokümanları Nelerdir?

Hava yolu şirketleri seyahat esnasında olumsuz bir durum yaşanmaması adına önlemler almaktadır. Bu önlemler uçuştan önce başlamaktadır. Yurt içi ve yurt dışı uçuşlarda uçuş gerçekleştirebilmek için gerekli belgeler vardır.

Yurt İçi Yolculuklarda Kimlik Yerine Kullanabilecek Belgeler

Nüfus cüzdanı
Geçici nüfus cüzdanı belgesi
Evlilik cüzdanı
Sürücü belgesi
Pasaport
Doğum belgesi
Resmi bir kurum tarafından verilen fotoğraflı, mühürlü ve TC kimlik numarası içeren belgelerdir.

Bu belgelerden birisi ile check-in işlemleri yapılabilmektedir.

Yurt Dışı Yolculuklarında Kullanılan Belgeler

Pasaport: Yurt dışı uçuşlarda gerekli olan bir belgedir. Geçerliliği olan bir pasaport olmalı. İlk kez pasaport çıkaranların ise süresini uzatması gerekmektedir.

Vize: Ülkelerin vize ile ilgili politikaları zamanla değişebilmektedir. Bazı ülkelere vize gerekmeden uçuş imkânı sağlanmaktadır.

APIS: Özel güvenlik bilgisidir. Ülkeler, uçuştan önce havayolu firmaları tarafından yolculardan APIS adı verilen kişisel bilgileri istemektedir.

APIS Hangi Bilgileri İstemektedir?

Adı ve Soyadı
Cinsiyeti
Doğum tarihi
Vatandaşlık
Pasaport numarası
Pasaport geçerlilik tarihi
Pasaportun verildiği ülke
İkamet ettiği ülkesi
(Amerika’ya yapılan uçuşlarda fazladan istenen belgeler vardır.)
Geldiği ilk gün kalacağı yerin adresi
Hali hazırda varsa green card numarası
Varsa redress number yani doğrulama numarası

Bu bilgiler sadece ilgili ülkelerin ilgili makamlarına iletilmektedir. Onun haricinde başka hiçbir kurum ya da kişi ile paylaşılmamaktadır.

Sema Nur Şahin Mart 13, 2022

Bilgi Deposu

Hava Sporlarının Maliyetleri Ne Düzeydedir?

Hava sporları macera sevenlerin uğraştığı ve macera sevenlerin sayısının artmasıyla da günden güne gelişen bireysel veya grup halinde havada yapılan sporlardır. Hava sporları ülkemizde belirli destinasyonlarda yapılmaktadır. Hava sporları yapılan destinasyonlarda turizm sektöründe yerli ve yabancı turistlerin artmasında ’da fayda sağlamaktadır.

Hava Sporları Nelerdir?

Yamaç Paraşütü
Paraşüt
Planör
Balon
Yelken (delta) Kanat

Yamaç Paraşütü

Yamaç paraşütü Sivil Havacılık Mevzuatlarına göre en hafif hava aracıdır. Yüksek alanlardan koşarak paraşüt havalandırılır daha sonra yüksek alandan aşağıya doğru süzülmeye başlar. Bu hava aracını uçurabilmek için eğitimini almak gerekmektedir. Bu hava sporunun maliyeti diğer hava sporlarına göre ucuzdur. Bu durum destinasyonlara göre değişiklik göstermektedir. Tandem (iki kişilik) uçuşlarda Kayseri’de yaklaşık olarak 250 – 300 TL civarı iken Babadağ’ da yapılan uçuşlar yaklaşık 600 – 700 TL arasında değişmektedir.

Paraşüt

Paraşütle atlama genellikle uçaklarla belirli yüksekliğe çıktıktan sonra uçaktan serbest atlayış yaparlar daha sonra paraşütlerini açarlar ve belirledikleri alana inmeye çalışırlar. Buna skydiving’de denilmektedir. Genellikle 4000 metreden serbest dalış yapılan bu sporun süresi 45 saniyedir. Bu sporun maliyeti ise 4000 TL üstü olarak bilinmektedir.

Planör

Planör havadan ağır, hava akımından faydalanarak motorsuz bir şekilde uçuş gerçekleştiren hava aracıdır. Planör ile uçmak için eğitim almak isteyenlere özel kurslar mevcuttur. Bu kursların ortalama maliyeti 1000 TL civarındadır.

Balon

Balon, sepetli hava aracı olarak bilinir. Kullanılan gaz sayesinde sıcak hava üfürülerek uçuş sağlanır. Sepet içinde tek kişi olabileceği gibi sepet çeşitlerine göre kişi sayısı artmaktadır. Maliyeti sezonluk değişebilmektedir. Bilinen ücreti 750 – 1000 TL arasındadır.

Yelken (Delta) Kanat

Bu hava sporuna yamaç paraşütü ile planörün karışım hali diyebiliriz. Serbest uçuş hava taşıtıdır. Yelken kanat yüksek bir alandan koşarak havalanır ve havada süzülerek uçuş yapılır. Uçuşta kullanılan ekipman satın almak istenirse gereken fiyat 5-6 bin dolardır. Bu sporu yapmak isteyenler tandem yani pilotla birlikte uçuş yapabilmektedir.

Sema Nur Şahin Mart 2, 2022

Bilgi Deposu

Exit Seat Nedir Ve Kimler Kullanabilir?

Havacılık sektörü kurallarını kanla yazmıştır. Geçmişte yaşanan olaylar havacılık sektörünün bugünkü güvenilir halini almıştır. Havacılık sektörü güvenliğe her zaman önem vermiştir. Bir acil durumla karşı karşıya kaldığı anda pratik çözümler üretmiştir. Bu önlemlerden biri de uçakların acil durum karşısında yolcuların hızlıca tahliye edilmesi için tasarlanan acil çıkış kapılarının mevcut olmasıdır.

Exit Seat Nedir?

Exit seat’in Türkçe karşılığı acil çıkış koltuklarıdır. Bu koltuklar acil çıkış kapılarının yanında bulunmaktadır. Exit seat diğer koltuklara oranla diz mesafesi daha fazladır. Dar gövdeli uçaklarda toplam 4 adet acil çıkış kapısı bulunmaktadır. Bu kapıların haricinde ise 4 adet yolcu kapısı vardır. Yolcu kapılarından kabin memuru sorumlu iken acil çıkış kapılarından acil durum esnasında acil çıkış koltuklarında oturan yolcular sorumludur.

Bu koltuğa oturmadan önce gerekli prosedürleri kabin ekibi anlatır. Gerekli bilgileri anlattıktan sonra bu prosedürleri sağlayabilecek yolcular oturabilir. Bu yolcular acil durum anonsunu duyduğu andan itibaren pratik, hızlı, yönlendirebilen ve soğukkanlı olması gerekir. Bu özelliklere ek olarak İngilizce biliyor olması gerekmektedir. Yabancı dil istenmesinin sebebi uçaklarda anonsların İngilizce yapılmasıdır. Acil çıkış koltuğunda oturan yolcular acil durum anonsu yapıldığı an kapıyı açmalı ve slide açıldıktan sonra ise ilk kendisini tahliye etmeli ve tahliye olan yolcuları yönlendirebilmelidir. Acil bir durumda 90 saniye içinde tahliyenin gerçekleşmesi gerekmektedir.

Exit Seat’e Kimler Oturamaz?

18 yaşını doldurmamış yolcular
Bebeği olan yolcular
Hareketini kısıtlayıcı herhangi bir engeli olan yolcular
Görme ve duyma engeli olan yolcular
Evcil hayvanı olan yolcular
Yaşlı yolcular
Çok kilosu olan yolcular
Hükümlü yolcular ve onların refakatçileri oturamaz.

Bu şartları sağlayan yolcular acil çıkış koltuğuna oturabilir. Bu durum yolcunun isteğine bağlıdır. İlk önce kabul edip sonradan emin olmayan yolcular bu durumu kabin ekibine bildirmesi gerekir. Ayrıca kabin ekibi bu şartları sağlaması konusunda şüphe uyandıran yolcunun yerini değiştirme hakkına sahiptir.

Sema Nur Şahin Şubat 20, 2022

Bilgi Deposu

De-İcing Ve Anti-İcing Nedir?

Havacılık sektöründe kış ayları geldiği vakit tedbirler bir hayli artıyor. Kışın yoğun kar yağışı ve soğuk havadan kaynaklı buzlanmalar meydana gelebiliyor. Bu durum özellikle kalkış esnasında uçağa zor anlar yaşatabiliyor. Havacılık da bu zor anların yaşanmaması adına uçaklara birtakım işlemler uygulanmaktadır. Bu işlemlere Anti-İcing ve De-icing denilmektedir. Bu işlemler Havalimanlarında yer hizmetleri tarafından yapılmaktadır.

De-İcing Nedir?

Türkçe karşılığı buz çözücü sıvıdır. Bu işlem uçakların kalkış esnasında bir problem meydana gelmemesi için yapılmaktadır. Buna kalkış güvenliği için alınan önlem diyebiliriz. De-İcing işlemi uçakların dış yüzey alanında biriken buz, don, kar gibi faktörlerden arındırma işlemidir. Bu sayede uçakların aerodinamik performansın normal seviyede olmasını sağlar aksi takdirde uçağının kanat gövde motor gibi yüzey alanında biriken kar buz gibi faktörler kalkış esnasında uçağın aerodinamik performansı kötü etkilemektedir.

De-İcing de Kullanılan Sıvılar Nelerdir?

Sıcak su (En az 60ºC)
De-icing sıvısı (ISO TYPE 1, Killfrost DF, THY P/K:C991116, Clariant Safewing MP1)
Su ve de-icing (TYPE 1) sıvısı
ISO TYPE 2 sıvısı
Su ve de-icing ISO TYPE 2 sıvısının karışımı

Anti-İcing Nedir?

Türkçe karşılığı buzlanma önleyici sıvıdır. Uçaklar, de-icing işleminden geçip buzdan kardan arındıktan sonra uçağın tekrardan buzlanmasını önlemek için anti-icing işlemi uygulanır. Bu işlem uygulandıktan kısa süre içerisinde uçağın havalanması gerekir bunun nedeni ise anti-icing işlemin etki ettiği sürenin az olmasıdır.

Peki, etki ettiği süre havadayken biterse veya uçuşa geçip irtifa yükseldikçe azalan hava sıcaklığı nedeniyle yüzey alanında tekrardan buzlanma meydana gelirse ne olur?

Bu durumda pilot, kokpitteki motor ve kanat anti-ice panelindeki tuşları on duruma getirerek motordan gelen sıcak hava veya elektrikli ısıtıcılar sayesinde meydana gelen buzlanmayı yok etmektedir.

Anti-İcing de Kullanılan Sıvılar Nelerdir?

Anti-icing (TYPE 1, Killfrost DF, THY P/K:C991116, Clariant Safewing MP1) sıvısı
Su ve anti-icing (TYPE 1) sıvısı
Anti-icing (TYPE 2, Clariant Safewing MP2) sıvısı
Su ve anti-icing (TYPE ) sıvısının karışımı

Kısaca özetlememiz gerekirse kış aylarında uçağın üzerinde biriken don, kar, buz gibi faktörlerden temizlenip yok edilmesinde de-icing işlemi uygulanmaktadır.

Temizlenen uçağın yüzey alanının tekrardan don, kar, buz oluşmasını engellemek için ise anti-icing işlemi uygulanmaktadır.

Sema Nur Şahin Şubat 12, 2022

Bilgi Deposu

Airports Council International (ACI) Nedir?

Havacılık sektörü gün geçtikçe gelişerek büyüyen bir sektördür. Birçok alanda faaliyet gösteren havacılık sektörünün gelişimini bir takım kuruluşlar destek sağlamaktadır. Bu kuruluşlar uluslararası sivil havacılık kuruluşları adı altında toplanmaktadır.

Uluslararası Sivil Havacılık Kuruluşları

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO)
Uluslararası Hava Taşıyıcıları Birliği (IATA)
Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC)
Havacılık Otoriteleri Birliği (JAA)
Avrupa Hava Trafik Kontrol Birliği (EUROCONTROL)
Airports Council International (ACI)
Avrupa Havacılık Güvenliği Kurumu (EASA)
ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA)

Yukarıda belirtmiş olduğum kuruluşlar içerisinden Airports Council International’ı açıklayalım.

Airports Council International

Türkçe karşılığı Uluslararası Havalimanları Konseyi olan bu kuruluş 2 Ekim 1991 yılında kurulmuştur. 175 ülkede 625 Uluslararası havalimanı ve yaklaşık 1500 havalimanı işleten havalimanı otoritelerinin üyeliğinden oluşmaktadır.

ACI, üye olan havalimanlarını uluslararası anlaşmalara ve havalimanlarını destekleyen yasalara yöneltir.

ACI, havalimanlarına fayda sağlamak adına yeniliğe açık fikirler ortaya çıkarır ve uygular.

ACI, hava taşımacılığında verimli, emniyetli ve güvenli bir oluşumu amaçlar.

ACI aynı zamanda hava taşımacılığının çevreye verdiği zararın minimum seviyeye inmesini ister. Bu yüzden çevreye karşı sorumlu bir oluşumu da amaçlar ve buna yönelik projeler uygular. Yapmış olduğu projeye örnek olarak bir araç geliştiriyorlar. Bu aracın görevi ise havalimanlarının kendi sera gazı emisyonlarını hesaplamaktır.

ACI, güvenlik kavramını en üst seviyeye taşır. Buna yönelik güvenliğin artırılmasına yardımcı olmak adına Airport Excellence (APEX) projesi geliştirmiştir.

ACI, havalimanlarında kargo, bagaj, yolcu gibi alanlarının günden güne iyileşmesi konusunda fayda sağlar.

Sema Nur Şahin Ocak 29, 2022

Bilgi Deposu

Havacılıkta Hipoksi Nedir?

İnsanoğlu sistematik bir döngü içinde yaşamını devam ettirmektedir. Sistematik döngüden bir parça eksildiği zaman insan hayatı tehlikeye girmektedir. İnsanoğlunun sistematik döngüsünün en önemli parçası da kuşkusuz solumumdur. Solunum bizleri hayatta tutan en özel ve en önemli bağdır. 10 saniye nefesimizi tutup nefes nefese kaldığımız an aslında solunumun ne kadar önemli olduğunu anlıyoruz. Çoğu zaman farkında olmadan her saniye nefes alıp veriyoruz. Bir günde alıp verdiğimiz nefes sayımızı saymaya çalışsak bir noktadan sonra saymayı bırakırız. Bunun üzerine hali hazırda çalışmalar yapılmış ve insanoğlunun bir günde 20.000’den fazla nefes alıp verdiği saptanmıştır.

Hipoksi Nedir?

İnsanoğlu nefes alıp verebilmesi için oksijene ihtiyaç duyar. Oksijen sağlandığında sağlıklı bir şekilde nefes alıp verme işlemi gerçekleşir. Fakat oksijen ihtiyacı sağlanmadığı takdirde hipoksi yani oksijen yetmezliği rahatsızlığı ile karşı karşıya kalırız. Bu durum uçaklarda yüksek irtifaya çıktığımızda kabin basıncının azalması durumunda nadiren de olsa görülür. Hipoksi yaşayan bir yolcuya acil olarak bir uzman tarafından müdahalede bulunmalıdır. Ciddi bir rahatsızlık olarak bilinir uzun süre müdahale edilmediği durumda kişinin hayatı tehlikeye girer.

Hipoksi Belirtileri Nelerdir?

Nefes alıp vermede zorlanma ve yavaşlık,
Görüşte azalma veya bayılma,
Kafa karışıklığı ile beraber karar verememe veya konuşamama,
Çarpıntı,
Deride morarma

Oksijen Desteği

Oksijen desteği almadan en fazla 10.000 feet’e kadar sağlıklı bir uçuş gerçekleştirilebilir. 12.500 feet ile 14.000 feet seviyesinde ise oksijen desteği olmadan uçuşa yarım saat sınır konulmaktadır. Kabin basıncı 14.000 feet ise artık şartlar bir hayli zorlaşacağı için acil bir şekilde oksijen desteği sağlanmalıdır.

Nasıl Önlem Alınır?

Tedbiren uçuştan önce solunum rahatsızlığı, kalp rahatsızlığı gibi hastalığı olan kişilerin doktoru ile görüşüp onay alması fayda sağlayacaktır. Gelişmekte olan havacılık sektörü ise bu konuda gerekli tedbirleri alır. Ticari uçuşlar da 10.000 feet seviyesinden sonra kabinde gerekli oksijen seviyesi artırılır. Ticari olmayan uçuşlarda 30.000 feet’ten sonra ise özel kıyafetler ile birlikte basınçlı %100 oksijen verilir.

Sema Nur Şahin Ocak 18, 2022

Bilgi Deposu

Yazar: Sema Nur Şahin