Türbülans, uçakların aniden irtifa kaybetmesine sebep olan hava çalkantısıdır. Uçağın seyrüsefer esnasında havanın aşağı ve yukarı hareketlerinden dolayı kaynaklanır. Havanın dikey eksende yapmış olduğu harekete türbülans, yatay eksende yapmış olduğu hareketlerine ise rüzgâr denir. Türbülans bilinenin aksine herhangi bir hava boşluğu değildir. Türbülansın olduğu yerde düzensiz hava akımı miktarı fazladır.
Türbülans Çeşitleri Nelerdir?
- Konvektif Türbülans: Termal türbülans olarak da adlandırılan konvektif türbülans, yüzeyden yükselen düzensiz sıcak hava dalgalarından dolayı gerçekleşir. Yüksek sıcaklıklara ulaşan hava, rüzgârın yönünde ve hızında değişikliklere sebep olur.
- Mekanik Türbülans: Yatay eksende ilerleyen hava akımının yer yüzündeki binalara, dağlara ve engebeli arazilere sürtünmesiyle oluşur.
- Kuyruk Türbülansı: Uçak kalkışında veya seyrüsefer esnasında kanat ucunda dairesel hava akımları oluşur. Oluşan bu düzensiz hava akımları uçağın arkasındaki diğer bir uçağı etkiler.
- Temiz Hava Türbülansı: Bu türbülans çeşidi bulutsuz ve herhangi bir hava olayının olmadığı yerlerde meydana gelir. Belirli bir çevredeki rüzgârın yönünde ve hızında değişiklik meydana gelmesiyle oluşur.
- Rüzgâr Kayması: Atmosferde belirli bir mesafe arasında rüzgârın yönünde, hızında veya her ikisinde oluşan, dikey veya yatay olarak meydana gelen ani hareketlerdir.
Türbülans Yolcular İçin Tehlikeli midir?
Türbülans seyrüsefer esnasında oldukça normal bir hava olayıdır. Ama yine de bu olay hafife alınmamalıdır. Yolcular ve kabin ekibi için tehlikeli olabilir. Yolculuk esnasında olabilecek tüm kazalara karşı alınabilecek ilk önlem emniyet kemerinin takılmasıdır. Türbülans esnasında oluşan yaralanmaların birçoğu emniyet kemeri takılmadığından gerçekleşir.
Türbülans Uçağa Zarar Verir mi?
Günümüz uçakları, türbülans da dahil olmak üzere birçok hava olayına dayanacak şekilde üretilmiştir. Bu sebeple türbülans gibi bir hava olayı uçağın dış kısmında herhangi bir yapısal zarar veya sistemlerde arıza meydana getirmez. Ama konu kabin içi olunca türbülans uçağa ve yolculara zarar verici nitelikte olabilir. Türbülans esnasında yolcuların en çok dikkatini çeken durum kanatlardır. Kanatlar türbülans esnasında her ne kadar sallansa da yüksek dayanıma sahiplerdir. Bu sebeple herhangi bir yapısal hasar almazlar.
